Vì sao nhà thầu và chủ nhà luôn xảy ra mâu thuẫn, căng thẳng khi xây nhà?

15/12/2025 - 03:435 phút đọc

margin: 15px auto;" />

Tuy nhiên, theo ông Nam, những vướng mắc “khó nói thành lời” giữa hai bên đã làm khoảng cách ngày càng xa cách.

Chẳng hạn như, chủ nhà nào khi làm việc với nhà thầu chỉ quan tâm một tiêu chí duy nhất là đơn giá xây dựng trên mét vuông. Dẫu vậy, để tính ra được chi phí xây dựng và báo được giá chính xác, nhà thầu lại cần thêm nhiều tiêu chí khác như: quy mô công trình, chủng loại vật liệu, biện pháp thi công, công năng sử dụng, mặt bằng thi công, kiến trúc, kết cấu,...

Sự khác biệt quá nhiều biến số giữa chủ nhà với nhà thầu là một trong những nguyên nhân chính gây ra mâu thuẫn về hiện tại. “Căn nguyên không chỉ từ khác biệt lợi ích mà còn vì khoảng cách kiến thức. Nhà thầu có thể hiểu sâu 10 phần trong nghề, trong khi chủ nhà chỉ nắm được một phần nhỏ. Chính sự chênh lệch này là điểm phát sinh phần lớn mâu thuẫn”, ông Nam nhấn mạnh.

Có thể thấy, trong xã hội hiện đại, xây dựng một căn nhà không chỉ là hành trình tạo dựng chỗ ở mà còn là quá trình kết nối con người, trách nhiệm và niềm tin. Thế nhưng, nghịch lý tồn tại nhiều năm nay là giữa hai chủ thể gắn bó mật thiết nhất - chủ nhà và nhà thầu lại thường xuyên nảy sinh mâu thuẫn.

Thực tế nhiều năm qua cho thấy, dù chủ nhà là người mang đến công việc, còn nhà thầu là người tạo nên căn nhà, nhưng sau khi công trình hoàn tất, mối quan hệ giữa hai bên thường lẫn nhiều căng thẳng, thiếu tin tưởng.

Với chủ nhà, áp lực không chỉ nằm ở tài sản vật chất mà còn ở kỳ vọng tinh thần. Họ thường phải cân bằng nhiều ý kiến trong gia đình, lo sợ bị thiệt vì thiếu hiểu biết, đau đầu với chi phí phát sinh, thiếu công cụ kiểm soát vật tư và chất lượng thi công.

Nỗi mệt mỏi lớn hơn là cảm giác mình đang bước vào “cuộc chơi bất cân xứng”, nơi đối tác hiểu rõ mọi ngóc ngách còn mình thì mong manh trước sai sót. Khi công trình kéo dài, tiến độ không đạt hoặc chất lượng không như mong muốn, sự thất vọng chuyển thành mất lòng tin — và đó là điều khiến nhiều người ngại xây nhà lần thứ hai trong đời.

Ở chiều ngược lại, nhà thầu cũng chịu những tổn thương ít ai nhìn thấy. Họ đối diện thị trường cạnh tranh bằng mọi giá, bị ép lợi nhuận sát đáy, rồi phải xoay xở bằng cách bỏ bớt hạng mục, hy vọng bù lại bằng phát sinh — một vòng luẩn quẩn khiến mối quan hệ với khách hàng càng xấu đi.

Bên cạnh đó, thiếu thợ giỏi, giá vật tư biến động, yêu cầu thay đổi bất ngờ từ chủ nhà nhưng lại không được thanh toán phần phát sinh, hay việc khách hàng tham khảo mạng xã hội rồi áp đặt những yêu cầu thiếu căn cứ kỹ thuật, tất cả tạo nên áp lực chồng chất với nhà thầu.

Chưa kể, nhà thầu còn đối mặt rủi ro bị giữ tiền bảo hành, bị chậm thanh toán đợt cuối, hay bị cuốn vào các vấn đề pháp lý nếu chủ nhà yêu cầu thi công sai phép. Nỗi lo lớn hơn của họ là mất niềm tin nghề nghiệp, vì dù làm đúng cũng chưa chắc được ghi nhận, còn sai một chút thì bị quy kết là lừa dối.

Để xóa nhòa dần khoảng cách này, buổi họp mặt “Xây nhà tử tế” diễn ra ngày 13/12, hướng đến mục tiêu kết nối chủ nhà và các đơn vị thi công trên tinh thần thấu hiểu - hợp tác và xây dựng những mái ấm bền vững hơn. Buổi giao lưu quy tụ 70 chủ nhà đại diện cho hơn 450 chủ nhà đang và sắp xây nhà, cùng 30 nhà thầu và các đơn vị thiết kế có tâm trong nghề, đã chia sẻ những băn khoăn lẫn áp lực hai bên thường đối diện.

Buổi gặp gỡ hướng đến ba giá trị chính: xóa nhòa dần những mâu thuẫn giữa chủ nhà và nhà thầu; tạo cơ hội để người tử tế tìm được nhau; và góp phần thúc đẩy sự minh bạch, chuyên nghiệp, giàu tính nhân văn hơn cho ngành xây dựng Việt Nam.

Ở góc độ đại diện cho hơn 70 chủ nhà tham gia chương trình, ông Lê Quốc Kiên - Chuyên gia tư vấn bất động sản độc lập chia sẻ: “Căn nhà là tài sản của đời người, chủ nhà nhiều khi để dành mười mấy hai mươi năm mới đủ tiền xây nhà, nên họ sẽ dồn mọi công sức, tâm trí vào đây. Do đó, sự kỳ vọng của chủ nhà dành cho nhà thầu là cực lớn. Đôi khi nhà thầu làm 9 việc tốt, chỉ cần 1 việc “hơi chưa tốt” là dễ bị đánh giá “Cả 10 việc đều không tốt”.

Ông Kiên thừa nhận, chủ nhà khi làm việc với nhà thầu không biết phải đưa ra những tiêu chí gì, do đó lệ thuộc hoàn toàn vào nhà thầu. Ngược lại, mỗi nhà thầu lại đưa ra những tiêu chí khác nhau, cách tính diện tích khác nhau, biện pháp thi công, chủng loại vật tư khác nhau,... nên cuối cùng chủ nhà rối bời, không biết so sánh thế nào.

Một thông điệp quan trọng được nhấn mạnh tại buổi giao lưu là đơn giá theo mét vuông – thứ chủ nhà thường dùng để so sánh giữa các nhà thầu thực chất không phản ánh đầy đủ giá trị công trình, bởi còn phụ thuộc vào vật tư, thiết kế, phương pháp thi công và các hạng mục có hoặc chưa được tính vào giá. Việc nhìn quá đơn giản vào đơn giá khiến cả chủ nhà lẫn nhà thầu cùng mắc kẹt trong vòng luẩn quẩn: báo giá thấp để chốt hợp đồng rồi phát sinh tranh cãi khi triển khai.

Với chủ đề "Xây nhà tử tế", tập thể chủ nhà và các nhà thầu đều thống nhất thay đổi tiếp cận: minh bạch ngay từ đầu, hợp tác dựa trên hiểu biết thay vì mặc cả, và cùng xây dựng văn hóa làm nghề tử tế.

Đối với chủ nhà, đây là cơ hội để hiểu rõ hơn những khó khăn của nhà thầu, biết cách hợp tác hiệu quả và tìm được đội ngũ đáng tin cậy. Còn với nhà thầu, đây là dịp tiếp cận những khách hàng biết lắng nghe, đồng thời tạo liên minh nghề nghiệp lành mạnh, chia công trình theo năng lực thay vì cạnh tranh phá giá rồi phải gỡ lại bằng cách phát sinh.

Trong bối cảnh ngành xây dựng đòi hỏi sự chuyên nghiệp và nhân bản hơn, buổi giao lưu "xây nhà tử tế" trở thành cầu nối giúp hai phía nhìn nhau bằng tinh thần đồng hành thay vì đối đầu — để những ngôi nhà được xây nên bằng cả kỹ thuật lẫn sự tin cậy; để việc xây dựng tổ ấm trở thành hành trình tốt đẹp hơn cho tất cả.