Thương mại điện tử mở hướng tăng trưởng mới cho lĩnh vực chăm sóc sức khỏe

Chăm sóc sức khỏe thời đại số

Theo dữ liệu từ nền tảng EcomHeat của YouNet ECI, chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, ngành hàng chăm sóc sức khỏe đạt doanh thu 10,7 nghìn tỷ đồng trên các sàn thương mại điện tử tại Việt Nam, xếp thứ 5 về doanh thu trên TikTok Shop.

“Thương mại điện tử trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe đang chuyển mình từ một kênh tiềm năng thành động lực tăng trưởng chiến lược” - bà Phan Nguyễn Nguyên Nguyên, Quản lý cấp cao bộ phận Online Sales & Marketing của DKSH Việt Nam nhận định. “Trong tương lai gần, đây sẽ là kênh phân phối bắt buộc đối với các thương hiệu chăm sóc sức khỏe”.

Theo bà Nguyên, sự chuyển dịch này được thúc đẩy bởi ba động lực chính. Thứ nhất, hành vi người tiêu dùng đã thay đổi. Sau đại dịch COVID-19, người Việt chủ động hơn trong việc tìm kiếm thông tin, tư vấn và mua sản phẩm chăm sóc sức khỏe qua kênh số. Họ ngày càng đề cao tính minh bạch, truy xuất nguồn gốc và sự tiện lợi, buộc các thương hiệu phải hiện diện chính thức trên nền tảng số, thay vì để thông tin bị định hình bởi các nguồn không chính thống.

Thứ hai, hệ sinh thái logistics đã phát triển đáng kể. Năng lực giao hàng chặng cuối, năng lực phân phối hàng lạnh và khả năng kiểm soát chất lượng đã được nâng cấp mạnh mẽ, giúp sản phẩm y tế có thể phân phối nhanh và an toàn hơn.

Thứ ba, trải nghiệm khách hàng trở thành yếu tố then chốt. Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt, các thương hiệu không chỉ bán sản phẩm, mà còn cung cấp dịch vụ giá trị gia tăng như tư vấn trực tuyến, chăm sóc bệnh nhân từ xa hay chương trình khách hàng thân thiết. Trải nghiệm số và sự đồng hành tư vấn y tế là chìa khóa để tạo ra lòng trung thành và gắn kết dài hạn.

Thích ứng với xu hướng mới

Bà Phan Nguyễn Nguyên Nguyên cho rằng, điều khiến thương mại điện tử trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe khác biệt so với hàng tiêu dùng thông thường chính là tính phức tạp. Các sản phẩm chăm sóc sức khỏe thường yêu cầu phê duyệt, cấp phép và bảo quản đặc biệt. Điều này đặt ra tiêu chuẩn cao hơn cho hoạt động thương mại điện tử trong ngành so với ngành hàng tiêu dùng nhanh (FMCG). Ngoài ra, các thương hiệu và nền tảng phải tuân thủ các tiêu chuẩn khắt khe hơn về độ tin cậy, bảo mật dữ liệu và dịch vụ hậu mãi.

Chính vì vậy, song song cơ hội, thương mại điện tử lĩnh vực chăm sóc sức khỏe đang phải đối mặt với ba thách thức đặc thù, theo DKSH.

Một là khung pháp lý. Các quy định pháp lý đang thay đổi nhanh chóng để quản lý việc phân phối trực tuyến các sản phẩm nhạy cảm trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. DKSH vì thế lựa chọn mô hình “đồng hành chính sách”, hỗ trợ thương hiệu trong toàn bộ quy trình pháp lý từ đánh giá ban đầu, chuẩn bị và nộp hồ sơ, đến toàn bộ dịch vụ hậu kiểm cần thiết.

Hai là yêu cầu logistics cao hơn mọi ngành. Sản phẩm chăm sóc sức khỏe đòi hỏi kho bãi đạt chuẩn, quy trình xử lý và kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt trong suốt quá trình phân phối, cùng thời gian giao hàng đúng hạn. DKSH đã đầu tư hệ thống tích hợp API quản lý tồn kho thời gian thực, chuỗi cung ứng đạt chuẩn y tế, và kho bảo quản kiểm soát nhiệt độ để đảm bảo quy trình giao hàng nhanh - chính xác - an toàn.

Ba là xây dựng niềm tin người tiêu dùng. Bà Nguyên nhấn mạnh trong ngành chăm sóc sức khỏe, hậu quả của thông tin sai lệch hoặc hàng giả có thể rất nghiêm trọng. Vì vậy, uy tín là yếu tố cốt lõi trong mọi chiến lược số.

Bên cạnh đó, nhiều người vẫn ưu tiên đến nhà thuốc, phòng khám hoặc cửa hàng uy tín để được tư vấn trực tiếp, kiểm tra sản phẩm tận tay thay vì đặt hàng qua màn hình. Tâm lý thận trọng là dễ hiểu, khi sức khỏe gắn liền với niềm tin và sự chắc chắn. Trong khi đó, một bộ phận doanh nghiệp còn ngần ngại về hạ tầng số, quy trình vận hành và khả năng đảm bảo an toàn dữ liệu, nên chưa triển khai bán hàng online.

Trước những lo ngại về nguy cơ xung đột giữa kênh online và kênh truyền thống, DKSH khẳng định thương mại điện tử không phải kênh thay thế, mà là kênh mở rộng.

Các nhà thuốc, bệnh viện, phòng khám vẫn là trụ cột của niềm tin và tư vấn chuyên môn, trong khi thương mại điện tử tiếp cận nhóm khách hàng đề cao sự tiện lợi. Hai kênh này cần được thiết kế để bổ trợ cho nhau.

Để giải quyết vấn đề, DKSH khuyến nghị các thương hiệu triển khai mô hình phân phối tích hợp, hỗ trợ thương hiệu xây dựng mã sản phẩm (SKU) riêng cho từng kênh, quản lý giá và luồng hàng minh bạch, từ đó duy trì sự hài hòa trong toàn hệ sinh thái phân phối.

Từ cơ hội kinh doanh đến chiến lược ngành

Theo ông Trần Hồng Quang, Điều phối quốc gia Sáng kiến Dữ liệu cho Sức khỏe (Vital Strategies), thương mại điện tử trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe chỉ có thể phát triển mạnh khi bài toán dữ liệu và niềm tin được giải quyết một cách thực chất. Ông cho rằng rào cản lớn nhất hiện nay không phải là công nghệ, mà là mức độ sẵn sàng của hệ thống y tế trong việc chuẩn hóa, kết nối và bảo vệ dữ liệu sức khỏe cá nhân. “Trong y tế, dữ liệu là tài sản nhạy cảm nhất. Nếu không có khung pháp lý đủ chặt và hạ tầng đủ mạnh, người dân sẽ khó chấp nhận giao dịch trực tuyến liên quan đến sức khỏe của mình”- ông Quang nhấn mạnh.

Ngoài ra, ông Quang cho rằng thói quen mua sắm truyền thống trong lĩnh vực y tế không thể thay đổi trong một sớm một chiều. Người dân vẫn cần sự tư vấn trực tiếp từ dược sĩ, bác sĩ, điều mà thương mại điện tử hiện chưa mô phỏng được hoàn toàn. Theo ông, để thương mại điện tử y tế thực sự bứt phá, cần một hệ sinh thái tin cậy, bao gồm chuẩn hóa dữ liệu, minh bạch nguồn gốc sản phẩm và một cơ chế quản lý mạnh tay hơn với vi phạm. Chỉ khi niềm tin được củng cố, người tiêu dùng mới sẵn sàng dịch chuyển sang kênh trực tuyến.

Đại diện DKSH nhận định trong 3 đến 5 năm tới, thương mại điện tử sẽ tiếp tục phát triển như một kênh bổ trợ quan trọng trong hệ sinh thái phân phối của ngành hàng chăm sóc sức khoẻ. Giá trị của nó nằm ở việc mở rộng khả năng tiếp cận, nâng cao sự tiện lợi và giúp thương hiệu tương tác với nhóm người tiêu dùng năng động trên nền tảng số, đặc biệt tại các khu vực vùng xa hoặc thiếu dịch vụ phù hợp. DKSH nhìn thấy ba cơ hội chính, nơi các thương hiệu có thể khai thác tối đa giá trị từ thương mại điện tử:

Thứ nhất là chuyển đổi số toàn diện trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Với tốc độ ứng dụng kỹ thuật số đang tăng nhanh tại Việt Nam, hiện diện trực tuyến sẽ trở thành lợi thế cạnh tranh then chốt.

Thứ hai là tích hợp đa kênh để mở rộng phạm vi thị trường. Các thương hiệu cần thiết kế chiến lược phân phối đảm bảo hài hòa giữa kênh online và offline.

Thứ ba là tăng khả năng tiếp cận bệnh nhân và cá nhân hóa trải nghiệm. Sự gia tăng của các bệnh mãn tính và dân số già hóa đòi hỏi thương hiệu cung cấp trải nghiệm chăm sóc sức khỏe cá nhân hóa hơn. DKSH đang triển khai các chương trình hỗ trợ bệnh nhân, chăm sóc tại nhà và theo dõi sức khoẻ từ xa, kết hợp nền tảng kỹ thuật số để nâng cao hiệu quả điều trị và sự hài lòng của người dùng cuối là các khách hàng.

Thương mại điện tử đang mở ra hướng phát triển mới cho ngành chăm sóc sức khỏe Việt Nam. Khi hành vi người tiêu dùng thay đổi và quá trình số hóa tiếp tục định hình ngành chăm sóc sức khỏe, các thương hiệu cần chuẩn bị chiến lược dài hạn để khai thác toàn diện tiềm năng của thương mại điện tử.

Để thúc đẩy thương mại điện tử chăm sóc sức khỏe mở rộng quy mô và đảm bảo tuân thủ, DKSH đã chủ động đầu tư vào hệ thống logistics tiên tiến, bao gồm: Mạng lưới khu vực rộng lớn, giao hàng đến hơn 125.000 cơ sở chăm sóc sức khoẻ và kênh thương mại điện tử tại 16 thị trường khu vực châu Á - Thái Bình Dương và Thụy Sĩ; Khả năng giao hàng thiết bị y tế 24/7 đến các bệnh viện và phòng khám; Năng lực chuỗi lạnh đạt chứng nhận nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm; Giải pháp thương mại điện tử trọn gói được thiết kế riêng cho các thương hiệu chăm sóc sức khỏe.