Quốc hội thông qua Luật Thương mại điện tử: Siết chặt quản lý livestream bán hàng và định danh người bán qua VNeID

10/12/2025 - 15:294 phút đọc

margin: 15px auto;" />

Trước khi Quốc hội bấm nút thông qua, thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo luật. Trên cơ sở nghiên cứu tiếp thu ý kiến của các Đại biểu Quốc hội tại các phiên thảo luận tổ, cũng như các phiên thảo luận trên hội trường Quốc hội; ý kiến của Ủy ban thường vụ Quốc hội, cơ quan chủ trì soạn thảo đã phối hợp với cơ quan thẩm tra và các cơ quan có liên quan để chỉnh lý, hoàn thiện, bổ sung một số điều của dự thảo Luật Thương mại điện tử.

Về các quy định liên quan đến việc livestream bán hàng, tiếp thu ý kiến của nhiều đại biểu Quốc hội, cơ quan chủ trì soạn thảo đã quy định rõ trách nhiệm của từng chủ thể tham gia trong quá trình livestream bán hàng bao gồm người bán, người livestream và chủ quản nền tảng nhằm tăng cường minh bạch thông tin, nâng cao trách nhiệm pháp lý của các bên và tạo cơ sở cho công tác kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm.

Đối với mạng xã hội của hoạt động thương mại điện tử, dự thảo luật đã xác định đây là loại hình nền tảng riêng độc lập, được thiết kế hệ thống nghĩa vụ phù hợp với tính chất hoạt động. Quy định không áp dụng máy móc các quy định như đối với nền tảng thương mại điện tử trung gian nhưng vẫn bảo đảm không tạo ra khoảng trống trách nhiệm đặc biệt là trong quản lý nội dung kinh doanh, phối hợp xử lý vi phạm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Về quy định định danh người bán trên sàn, dự thảo luật đã xây dựng quy định này trên cơ sở khai thác hệ thống định danh và xác thực điện tử quốc gia VNID nhằm góp phần làm sạch thị trường thương mại điện tử, hạn chế hàng giả, hàng xâm phạm quyền xử trí tuệ thông qua khả năng truy vết người bán. Đồng thời, quy định này hỗ trợ hiệu quả công tác quản lý thuế chống thất thu ngân sách nhà nước. Khi xây dựng quy định này, Chính phủ quán triệt nguyên tắc ứng dụng tối đa hạ tầng số và dữ liệu sẵn có của nhà nước, không phát sinh thêm thủ tục hành chính không cần thiết đối với người dân và doanh nghiệp nhưng vẫn bảo đảm công cụ quản lý hữu hiệu cho cơ quan quản lý nhà nước.

Về trách nhiệm chủ quản nền tảng nước ngoài hoạt động tại Việt Nam, tiếp thu ý kiến của nhiều đại biểu Quốc hội, dự thảo luật đã chỉnh lý theo hướng không bắt buộc nền tảng thương mại điện tử kinh doanh trực tiếp từ nước ngoài phải thành lập pháp nhân tại Việt Nam, nhưng vẫn yêu cầu chỉ định ủy quyền cho một pháp nhân tại Việt Nam để thực hiện các nghĩa vụ liên quan, bảo đảm phù hợp với các cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý của nhà nước, bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng trong nước.

Về xây dựng văn bản, hướng dẫn thi hành, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ngay sau khi luật được thông qua, Chính phủ sẽ ban hành kế hoạch triển khai thi hành luật. Kế hoạch đó yêu cầu các văn bản hướng dẫn phải bảo đảm quy định rõ ràng, đầy đủ, khả thi và thống nhất với các luật liên quan, không tạo gánh nặng mới cho doanh nghiệp và người dân. Đồng thời đẩy mạnh hậu kiểm trên cơ sở dữ liệu và quản lý rủi ro, xác định trách nhiệm của từng chủ thể trong hoạt động thương mại điện tử, bảo đảm các bản hướng dẫn có hiệu lực đồng thời với hiệu lực của luật.

Ngoài các nhóm vấn đề lớn nêu trên, nhiều Đại biểu Quốc hội đã có những ý kiến góp ý sâu, cụ thể cho dự thảo luật như: ngưỡng giao dịch của nền tảng nước ngoài, cơ chế ký quỹ đối với một số nền tảng thương mại điện tử nước ngoài nhằm bảo đảm thực hiện nghĩa vụ bồi thường cho người tiêu dùng trên lãnh thổ Việt Nam và nghĩa vụ tài chính với nhà nước…. Những nội dung này đã được cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp thu đầy đủ và sẽ tiếp tục được cụ thể hóa trong các Nghị định quy định chi tiết thi hành luật, bảo đảm đúng tinh thần Nghị quyết số 668 của Trung ương và Nghị quyết 198 của Quốc hội. Theo đó sẽ giảm tối đa thủ tục hành chính, đơn giản hóa quy định, giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp và người dân, không tạo ra các điểm nghẽn mới trong hoạt động sản xuất kinh doanh.