Doanh nghiệp xin tự đầu tư đường sắt cao tốc Bắc - Nam không cần bảo lãnh Chính phủ bất ngờ “mất liên lạc”
Liên danh tuyên bố tự đầu tư đường sắt cao tốc Bắc - Nam, không cần bảo lãnh Chính phủ nhưng vắng mặt và không thể liên hệ khi triệu tập rà soát năng lực.
Sáng 27/11, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình chủ trì cuộc họp với lãnh đạo các bộ, ngành và các doanh nghiệp bày tỏ quan tâm tới dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam - công trình hạ tầng có tổng mức đầu tư dự kiến lên tới 67 tỷ USD. Cuộc họp nhằm rà soát thiện chí, mức độ nghiêm túc và năng lực thực tế của từng đơn vị trước khi Chính phủ xem xét phương thức triển khai.
Theo danh sách mời, 6 doanh nghiệp từng gửi hồ sơ đề xuất đã được triệu tập. Tuy nhiên, chỉ 5 doanh nghiệp có mặt, gồm: Công ty TNHH Việt Nam 3000 - Tập đoàn Đầu tư và Phát triển Việt Nam, Công ty CP Tập đoàn Discovery, Công ty CP Vận tải đường sắt Việt Nam, Công ty CP Tập đoàn Trường Hải (THACO) và Công ty CP Đầu tư và Phát triển Đường sắt Cao tốc VinSpeed.
Đơn vị duy nhất vắng mặt là Liên danh Mekolor - Great (USA), nhóm từng gây xôn xao dư luận khi công bố ý định huy động 100 tỷ USD để tự đầu tư dự án mà không cần bảo lãnh của Chính phủ.
Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình cho biết các cơ quan đã nhiều lần liên hệ với liên danh này nhưng “không thể tìm ra được địa chỉ”. Phó Thủ tướng nhấn mạnh đây là doanh nghiệp từng phát ngôn mạnh mẽ về khả năng thu xếp nguồn vốn khổng lồ, nhưng địa chỉ liên hệ do chính họ cung cấp lại không thể xác minh. Từ diễn biến này, Chính phủ phần nào đánh giá thêm về mức độ nghiêm túc của các doanh nghiệp tham gia.
Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng cho biết có doanh nghiệp chuẩn bị báo cáo rất kỹ lưỡng, thể hiện sự nghiêm túc, trong khi một số báo cáo còn sơ sài, ý tưởng chưa rõ ràng. Phó Thủ tướng cũng nêu trường hợp doanh nghiệp quy mô nhân sự chỉ khoảng 70 người, tổng vốn 2.000-3.000 tỷ đồng, không đáp ứng được các yêu cầu của dự án đường sắt tốc độ cao.
Phó Thủ tướng khẳng định đây chưa phải cuộc họp để lựa chọn nhà đầu tư, mà là bước thu thập thông tin và đánh giá ban đầu. Ông giao Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp các cơ quan hoàn thiện báo cáo đề xuất phương thức đầu tư và cơ chế chính sách liên quan để trình Chính phủ xem xét.
Liên danh Mekolor - Great từng gây chú ý từ tháng 6 khi tuyên bố có thể huy động 100 tỷ USD cho dự án. Ông Võ Xuân Trường - Chủ tịch Mekolor nhiều lần đăng tải trên mạng xã hội, khẳng định nguồn vốn này “không phải trên giấy” mà là kết quả của một cấu trúc tài chính xuyên biên giới, đã được kiểm toán nội bộ và nộp hồ sơ xác nhận tài chính tới Văn phòng Thủ tướng và Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ngày 3/6/2025.
Tuy vậy, phía Mekolor không công bố số dư tài khoản hay thông tin chi tiết về nguồn vốn, chỉ đưa ra khẳng định doanh nghiệp sở hữu “cơ chế vận hành vốn thực, bảo chứng thực, đối tác thực và kiểm soát rủi ro thực”.
Dữ liệu từ Sở Tài chính TP. Cần Thơ cho thấy Mekolor được thành lập ngày 27/10/2016, ngành nghề chính là tổ chức sự kiện, vốn điều lệ 1 tỷ đồng. Kết quả kinh doanh những năm gần đây khá khiêm tốn: năm 2019 lãi 1 triệu đồng, năm 2020 lỗ 2,7 triệu đồng, năm 2021 lỗ 8 triệu đồng. Những con số này càng làm dấy lên nghi vấn về khả năng thực sự của doanh nghiệp trong việc huy động nguồn vốn lên đến 100 tỷ USD.
Dẫu vậy, ông Võ Xuân Trường vẫn giữ lập trường mạnh mẽ, cho rằng Mekolor “không xin, không cầu cạnh” và đang làm điều mà “phần lớn những người phán xét chưa từng dám hình dung”. Tuy nhiên, việc vắng mặt tại cuộc họp quan trọng của Chính phủ, cùng với tình trạng không thể xác minh địa chỉ liên hệ, đang khiến tuyên bố đầu tư của liên danh này trở nên kém thuyết phục hơn bao giờ hết.
Trong bối cảnh Chính phủ đang tiếp tục sàng lọc, đánh giá những nhà đầu tư có năng lực thực sự cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, sự vắng mặt khó lý giải của Mekolor - Great không chỉ đặt dấu hỏi lớn về tính xác thực của đề xuất 100 tỷ USD mà còn giúp cơ quan chức năng nhận diện rõ hơn những doanh nghiệp đủ điều kiện tiếp tục tham gia vào quá trình xem xét ở giai đoạn tiếp theo.