Đề xuất 3 điểm mới đáng chú ý của Luật Thuế giá trị gia tăng (VAT)

08/12/2025 - 17:444 phút đọc

(Banker.vn) Chính phủ đề xuất 3 sửa đổi đáng chú ý của Luật VAT để hỗ trợ sản xuất, giảm gánh nặng thuế và xử lý các vướng mắc liên quan hoàn thuế.

3 đề xuất mới

Sáng 8/12, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ đã trình Quốc hội tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng (VAT). Đề xuất được đưa ra trong bối cảnh sau khi Luật Thuế giá trị gia tăng hiện hành có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, nhiều hiệp hội và doanh nghiệp liên tục phản ánh các vướng mắc liên quan đến chính sách thuế trong lĩnh vực nông nghiệp, thức ăn chăn nuôi và quy định về hoàn thuế.

margin: 15px auto;" />

Theo Bộ trưởng Tài chính, các khó khăn phát sinh trong thực tiễn đang tạo áp lực lớn cho nhiều ngành sản xuất, đặc biệt là nông nghiệp - lĩnh vực chịu ảnh hưởng nặng nề từ bão lũ và cần được hỗ trợ để sớm khôi phục sản xuất. Việc điều chỉnh một số quy định được xem là cấp thiết nhằm tháo gỡ “điểm nghẽn”, giảm chi phí tuân thủ và cải thiện dòng tiền cho doanh nghiệp.

Một trong những nội dung đáng chú ý là đề xuất khôi phục quy định đã được áp dụng ổn định từ năm 2014, theo đó doanh nghiệp, hợp tác xã và liên hiệp hợp tác xã bán các sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản chưa chế biến hoặc chỉ qua sơ chế thông thường sẽ không phải tính thuế VAT đầu ra nhưng vẫn được khấu trừ thuế VAT đầu vào.

Bộ Tài chính cho biết quy định này không làm ảnh hưởng đến số thu ngân sách, đồng thời giảm đáng kể thủ tục hành chính cho doanh nghiệp, khi họ không phải ứng trước thuế rồi chờ hoàn, tránh lãng phí thời gian và chi phí cơ hội.

Các hiệp hội ngành hàng cũng đưa ra số liệu cho thấy nếu áp dụng mức thuế 5% trong 6 tháng cuối năm 2025, số thuế doanh nghiệp phải nộp sẽ rất lớn như Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam với 5.000 tỷ đồng, Hiệp hội Lương thực Việt Nam với 2.016 tỷ đồng và Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam với 2.162 tỷ đồng.

Nội dung thứ hai trong dự thảo là đề xuất lược bỏ quy định áp dụng thuế suất VAT cho nông sản sơ chế sử dụng làm thức ăn chăn nuôi. Mục tiêu là đảm bảo sự đồng bộ và bình đẳng khi thức ăn chăn nuôi nhập khẩu hiện không chịu thuế VAT, trong khi sản phẩm cùng loại sản xuất trong nước lại mang thuế đầu vào 5%, khiến chi phí tăng và làm giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp nội địa.

Đề xuất thứ ba liên quan đến việc bỏ điều kiện chỉ được hoàn thuế khi người bán đã kê khai và nộp thuế. Đây là quy định được đưa ra trước đây nhằm chống gian lận hoàn thuế trong bối cảnh khung pháp lý quản lý thuế còn chưa hoàn thiện.

Yêu cầu xem xét thận trọng bỏ điều kiện hoàn thuế VAT

Tuy nhiên, dự thảo Luật Quản lý thuế sửa đổi đang trình Quốc hội đã bổ sung nhiều quy định siết chặt quản lý, đảm bảo thu đúng, thu đủ và nâng cao hiệu quả kiểm tra người nộp thuế. Vì vậy, theo cơ quan soạn thảo, không còn cần thiết phải duy trì điều kiện này trong Luật Thuế giá trị gia tăng.

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nhận định hai nội dung đầu của đề xuất sửa luật chủ yếu liên quan đến quan điểm chính sách, có thể cân nhắc điều chỉnh tùy theo mục tiêu và bối cảnh thực tế. Tuy nhiên, đề xuất bỏ điều kiện hoàn thuế lại là vấn đề mang tính kỹ thuật và pháp lý quan trọng, nhằm phòng chống gian lận và đảm bảo an toàn ngân sách Nhà nước.

Việc bỏ quy định này có thể tạo thuận lợi cho doanh nghiệp nhưng đồng thời làm gia tăng rủi ro thất thoát thuế, gây khó khăn cho cơ quan thuế khi thiếu công cụ pháp lý cần thiết. Ông cũng lưu ý đề xuất này cần được xem xét thận trọng để bảo đảm tuân thủ Quy định số 178-QĐ/TW về kiểm soát quyền lực và phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong xây dựng pháp luật.

Trong trường hợp Quốc hội đồng ý sửa đổi theo hướng quay lại quy định trước đây, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ phải chịu trách nhiệm về hiệu quả của các điều chỉnh, bảo đảm giải quyết được các điểm nghẽn trong hoàn thuế, không để phát sinh trục lợi chính sách, gian lận hóa đơn gây thất thoát ngân sách như từng xảy ra. Đồng thời, cần tránh tạo ra những vướng mắc mới cho người nộp thuế và các đối tượng liên quan.

Theo chương trình làm việc, Quốc hội sẽ thảo luận tại tổ trong sáng nay về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng. Các đại biểu sẽ tập trung đánh giá sự cần thiết của từng nội dung sửa đổi, tác động đối với doanh nghiệp và ngân sách Nhà nước, đồng thời lựa chọn phương án phù hợp nhất với yêu cầu thực tiễn.