Cơ hội đưa Việt Nam dẫn đầu khu vực trong lĩnh vực đầu tư tác động

11/12/2025 - 17:175 phút đọc

Ngày 10/12, Diễn đàn Đầu tư Tác động Việt Nam 2025 với chủ đề “Thúc đẩy tăng trưởng bền vững: Mở khóa đầu tư tác động cho tương lai Việt Nam” đã diễn ra tại Hà Nội. Diễn đàn được đồng tổ chức bởi Quỹ Đầu tư Tác động Impact Investment Exchange (IIX), Bộ các Vấn đề Toàn cầu Canada (GAC) và Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI).

margin: 15px auto;" />

Tiềm năng trở thành trung tâm đầu tư tác động hàng đầu ASEAN

Đầu tư tác động tại Việt Nam đang tăng trưởng mạnh mẽ nhờ các động lực chính sách quan trọng: Cam kết phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050, Danh mục Phân loại Xanh quốc gia 2025 và Kế hoạch Hành động quốc gia về Kinh tế Tuần hoàn đến năm 2035.

Chia sẻ tại Diễn đàn, bà Thủy Nguyễn, Giám đốc quốc gia Việt Nam của IIX nhận định, Việt Nam đang sở hữu những nền tảng vững chắc để thu hút dòng vốn đầu tư tác động.

Theo bà Thuỷ, Việt Nam có thể trở thành một mô hình mẫu cho khu vực, bởi Việt Nam có nền kinh tế tăng trưởng nhanh cùng cam kết mạnh mẽ của Chính phủ về phát thải ròng bằng và bình đẳng giới.

Theo IIX, phía cầu của dòng vốn – các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) – đang cho thấy sự sẵn sàng ngày càng cao, đặc biệt là các doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ trong các lĩnh vực nông nghiệp bền vững, y tế và giáo dục.

Giáo sư Durreen Shahnaz, Nhà sáng lập kiêm Giám đốc Điều hành IIX nhận định: “Việt Nam đang đứng trước một thời điểm then chốt. Thông qua Dự án IIRV, chúng tôi đã hỗ trợ gần 250 doanh nghiệp tạo tác động và đã huy động thành công 17,5 triệu CAD vốn tư nhân. Những doanh nghiệp này đang tạo ra tác động thật sự. Họ trao quyền kinh tế cho phụ nữ, tăng cường khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu và tạo ra sinh kế bền vững. Việt Nam có tiềm năng rất lớn để dẫn đầu khu vực trong đầu tư tác động. Nếu hệ sinh thái đầu tư tác động được hỗ trợ đúng mức, Việt Nam hoàn toàn có thể mở khóa hàng tỷ đô la phục vụ mục tiêu phát triển bền vững".

Theo Chỉ số Cam 2025 – chỉ số đo lường hiệu quả trao quyền cho phụ nữ và hành động khí hậu – Việt Nam xếp hạng 51 toàn cầu – cao nhất trong các nước ASEAN và vượt mức điểm trung bình (44) của thế giới. Điều này thể hiện mức độ sẵn sàng cho đầu tư tác động của Việt Nam. Việt Nam đạt kết quả tốt ở 3 lĩnh vực chính, như Giới (51), Khí hậu (44) và Tác động Cộng đồng (58). Đáng chú ý, 65% doanh nghiệp tạo tác động được đánh giá do phụ nữ lãnh đạo và ngày càng nhiều doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ mang lại giải pháp khí hậu hiệu quả.

PGS,TS. Hồ Sỹ Hùng, Chủ tịch VCCI, chia sẻ: “Việc Việt Nam tiếp tục dẫn đầu ASEAN trong Chỉ số Cam là niềm tự hào lớn. Để duy trì đà này, các doanh nghiệp tạo tác động cần nâng cao năng lực cốt lõi và tư duy thị trường; nhà đầu tư cần ưu tiên các lĩnh vực có tác động lớn và tăng cường hợp tác với các định chế tài chính phát triển; còn cơ quan quản lý cần sớm hoàn thiện khuôn khổ pháp lý và môi trường kinh doanh nhằm khuyến khích sự phát triển hệ sinh thái đầu tư tác động toàn diện. VCCI cam kết sẽ tiếp tục đồng hành cùng các tổ chức trong nước và quốc tế, các nhà đầu tư nhằm thúc đẩy đầu tư tạo tác động, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển bền vững và bao trùm của Việt Nam”.

Khơi thông dòng vốn đầu tư tác động

Tại diễn đàn, các diễn giả đã cùng thảo luận về xây dựng môi trường thuận lợi, giúp doanh nghiệp tạo tác động tiếp cận tài chính và mở rộng hoạt động kinh doanh, cũng như tối đa hóa tác động xã hội và môi trường.

Từ góc độ cơ quan quản lý, bà Nguyễn Thị Hồng Lam, đại diện Cục Phát triển Doanh nghiệp tư nhân và Kinh tế tập thể (APED), Bộ Tài chính thẳng thắn chỉ ra rằng, dù đã có nhiều nỗ lực, việc khơi thông nguồn lực công vẫn còn nhiều thách thức. Các công cụ hiện có như Quỹ bảo lãnh tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa hoạt động chưa đạt kỳ vọng do vướng mắc về cơ chế vận hành.

Tuy nhiên, bức tranh chính sách đang có những chuyển biến tích cực. Bà Lam cho biết thêm, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước đang hoàn thiện hướng dẫn cho Nghị quyết 198/2025/QH15, trong đó có cơ chế hỗ trợ lãi suất 2% cho các dự án xanh và kinh tế tuần hoàn, dự kiến áp dụng đầy đủ đến hết năm 2025.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đang thí điểm thành lập các Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia và địa phương theo Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, cho phép kết hợp vốn Nhà nước và tư nhân – một bước tiến quan trọng hướng tới mô hình tài chính hỗn hợp.

Bà Francesca Bellone, Tham tán phát triển của Đại sứ quán Canada tại Việt Nam, đề xuất 4 giải pháp trọng tâm để cải thiện môi trường đầu tư: Duy trì ổn định kinh tế vĩ mô; Tạo không gian đối thoại công - tư thường xuyên; Tận dụng nguồn vốn và kinh nghiệm từ các DFI; đặc biệt là khuyến khích đổi mới thông qua cơ chế thử nghiệm (sandbox).

Ngài Jim Nickel, Đại sứ Canada tại Việt Nam, khẳng định cam kết của Canada hỗ trợ đầu tư tác động tại Việt Nam: “Canada tự hào đồng hành cùng Việt Nam trên hành trình trở thành trung tâm đầu tư tác động hàng đầu Đông Nam Á. Thông qua các chương trình hợp tác phát triển, chúng tôi chia sẻ kinh nghiệm về tài chính hỗn hợp và xây dựng hệ sinh thái đầu tư tác động, đồng thời huy động nguồn vốn từ khu vực tư nhân để thúc đẩy tăng trưởng bền vững và bao trùm”.

Dự án Sẵn sàng cho Đầu tư Tác động tại Việt Nam (IIRV) do IIX thực hiện, đã hỗ trợ các doanh nghiệp hướng tới phụ nữ, doanh nghiệp tạo tác động tích cực tới môi trường và xã hội, nâng cao năng lực, mở rộng mạng lưới để thu hút vốn tư nhân quy mô lớn. Điều này không chỉ góp phần hỗ trợ Việt Nam thực hiện các ưu tiên quốc gia, mục tiêu phát triển bền vững, mà còn thúc đẩy tăng trưởng bao trùm và toàn diện.