(Banker.vn) Trong tự nhiên, có nhiều loại thực phẩm quen thuộc đóng vai trò như "bộ lọc phụ" giúp giảm viêm, hỗ trợ thải độc và cải thiện chức năng gan.
Gan là cơ quan chịu trách nhiệm hơn 500 chức năng quan trọng, từ lọc độc tố, điều hòa đường huyết đến sản xuất mật và chuyển hóa năng lượng. Dù có khả năng tự phục hồi tốt, gan vẫn rất dễ tổn thương khi đối mặt với chế độ ăn mất cân bằng, lối sống ít vận động, thói quen uống rượu, hút thuốc hay căng thẳng kéo dài. Chính vì vậy, việc nuôi dưỡng gan bằng những thực phẩm giàu chất chống oxy hóa và chất xơ đang được các chuyên gia đặc biệt khuyến nghị.
margin: 15px auto;" />Rau họ cải: Nhóm thực phẩm kích hoạt enzyme giải độc tự nhiên của gan
Trong thế giới rau xanh, họ cải và đặc biệt là bông cải xanh, súp lơ và bắp cải được xem là "siêu thực phẩm" dành cho gan. Điểm đặc biệt của nhóm rau này nằm ở hàm lượng cao glucosinolate, hợp chất giúp kích hoạt các enzyme giải độc tự nhiên. Khi đi vào cơ thể, glucosinolate thúc đẩy gan chuyển hóa độc tố thành dạng dễ đào thải hơn đồng thời giảm viêm ở mô gan.
Không chỉ vậy, chất xơ trong rau họ cải giúp cải thiện môi trường đường ruột, nơi có mối liên hệ mật thiết với sức khỏe gan thông qua trục ruột–gan. Khi hệ ruột khỏe mạnh, gan giảm gánh nặng xử lý độc tố và đồng thời giảm nguy cơ tích tụ mỡ.
Một nghiên cứu tại Hoa Kỳ từng ghi nhận rằng những người ăn rau họ cải thường xuyên có nguy cơ mắc ung thư gan thấp hơn 36%. Đây là con số rất đáng chú ý, cho thấy khả năng bảo vệ gan mạnh mẽ của nhóm thực phẩm này. Chuyên gia khuyến nghị mỗi ngày nên bổ sung một khẩu phần rau họ cải, chế biến đơn giản như hấp hoặc xào nhanh để giữ trọn dinh dưỡng.
Quả mọng và rau lá xanh: Lá chắn chống oxy hóa bảo vệ tế bào gan
Nếu rau họ cải có tác dụng kích hoạt thải độc, thì quả mọng là "lá chắn" quan trọng giúp gan chống lại stress oxy hóa là một trong những nguyên nhân dẫn đến xơ hóa gan và gan nhiễm mỡ. Các loại quả như việt quất, dâu tây hay mâm xôi chứa nhiều polyphenol và anthocyanin, những hoạt chất chống oxy hóa mạnh mẽ giúp giảm viêm, bảo vệ tế bào gan khỏi tổn thương.

Một số nghiên cứu thực nghiệm cho thấy quả việt quất còn có khả năng giảm tích tụ mỡ trong gan, đặc biệt hữu ích với người tiền đái tháo đường hoặc có nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).
Song song đó, nhóm rau lá xanh như rau bina, rau diếp, cải xoăn cũng đóng vai trò quan trọng trong chế độ ăn hỗ trợ gan. Rau lá xanh giàu diệp lục, vitamin E và folate là những hoạt chất có khả năng rửa trôi các kim loại nặng và độc tố bám vào tế bào. Nghiên cứu lớn tại châu Âu từng ghi nhận việc ăn rau diếp thường xuyên giúp giảm 33% nguy cơ ung thư gan.
Một ưu điểm khác của rau lá xanh là khả năng điều hòa insulin và ngăn ngừa tích tụ mỡ ở gan. Đối với người làm việc văn phòng, ngồi nhiều, ăn ít rau, bổ sung rau lá xanh mỗi ngày là biện pháp đơn giản nhưng mang lại hiệu quả rõ rệt đối với chức năng gan.
Cà rốt và các loại đậu: Việt hóa bữa ăn để nuôi dưỡng gan bền vững
Bên cạnh rau và trái cây, cà rốt là thực phẩm giàu beta-carotene là chất chống oxy hóa mà cơ thể chuyển đổi thành vitamin A. Beta-carotene giúp trung hòa các gốc tự do, giảm stress oxy hóa và hạn chế tổn thương tế bào gan. Không chỉ vậy, cà rốt chứa nhiều chất xơ hòa tan, giúp ổn định đường huyết và hỗ trợ cơ thể giảm tích tụ mỡ ở gan.

Nhiều nghiên cứu dài hạn còn cho thấy những người thường xuyên ăn cà rốt có tỷ lệ mắc ung thư gan và tử vong do bệnh gan thấp hơn so với những người ít tiêu thụ. Cà rốt có thể chế biến dưới dạng luộc, hấp, nấu súp hoặc ép uống mỗi tuần từ 3–4 lần.
Đáng chú ý không kém là nhóm đậu hạt — từ đậu lăng, đậu đen đến đậu Hà Lan. Nhờ giàu protein thực vật và chất xơ, các loại đậu giúp nuôi dưỡng hệ vi sinh đường ruột, giảm viêm mạn tính và tăng độ nhạy insulin. Điều này đặc biệt hữu ích cho người đang điều trị gan nhiễm mỡ hoặc có nguy cơ mỡ máu cao.
Những dữ liệu y khoa gần đây còn tiết lộ rằng người thường xuyên ăn đậu có tỷ lệ tử vong do bệnh gan thấp hơn. Đây là nguồn thực phẩm rẻ, dễ mua, dễ chế biến và phù hợp với mọi gia đình Việt.
Dù có nhiều loại thực phẩm tốt cho gan, hiệu quả bảo vệ gan chỉ đạt tối ưu khi được kết hợp với lối sống khoa học: hạn chế rượu bia, tránh thức ăn nhiều dầu mỡ, duy trì cân nặng hợp lý, vận động đều đặn và ngủ đủ giấc. Người có bệnh lý nền hoặc đang dùng thuốc nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tăng lượng thực phẩm hỗ trợ gan để tránh tương tác không mong muốn.
Một cơ thể khỏe mạnh bắt đầu từ một lá gan khỏe. Bổ sung các thực phẩm "vàng" vào mâm cơm hằng ngày chính là cách bền vững nhất để bảo vệ gan và nâng cao sức khỏe lâu dài.

