Mô hình "3 trong 1" đang mở ra hướng sinh kế mới cho người nông dân An Giang

29/11/2025 - 13:384 phút đọc

(Banker.vn) Mô hình này tại An Giang đang giúp nông dân tăng thu nhập nhờ sản phẩm sạch, chi phí thấp và phù hợp với điều kiện sinh thái tự nhiên của vùng.

Mô hình lúa – tôm – cua tại An Giang mang lại hướng sinh kế bền vững cho người dân

Tại xã Đông Hòa (tỉnh An Giang), nhiều nông dân đang khai thác hiệu quả mô hình lúa – tôm – cua nhờ tận dụng điều kiện tự nhiên và mùa vụ đặc thù của vùng U Minh Thượng. Trên cánh đồng ấp Tám Xáng, những ruộng lúa gần hai tháng tuổi phát triển xanh rờn, được cấy thưa nhưng đứng bụi thẳng tắp, tạo nền tảng thuận lợi để thả tôm càng xanh và cua nước ngọt.

Gia đình ông Danh Thanh Tèo có 10 công đất lúa sử dụng giống BTE 01 – loại lúa dài ngày, thơm nhẹ. Cùng thời điểm xuống giống lúa, ông thả thêm 30.000 con tôm càng xanh và 3.000 con cua giống. Việc cấy thưa chỉ 5kg lúa/công giúp cây thông thoáng, hạn chế sâu bệnh và phù hợp với mô hình nuôi xen ghép. Theo ông Tèo, vùng nước tại đây khá ổn định nên tôm phát triển nhanh, đồng thời ông tận dụng nguồn ốc tự nhiên làm thức ăn, giảm chi phí đầu vào. Trong khoảng một tháng nữa, ông có thể thu hoạch cùng lúc cả lúa và tôm, trong đó tôm thương phẩm đạt mức giá 90.000–100.000 đồng/kg, còn cua bán cận Tết có giá cao hơn.

Hiệu quả kinh tế từ mô hình giúp gia đình ông Tèo cải thiện đời sống, có điều kiện cho con học đại học và xây nhà kiên cố. Nhờ sự kết hợp nuôi – trồng đúng thời điểm, ông không phải sử dụng thuốc hóa học cho ruộng lúa, tạo ra sản phẩm sạch và dễ tiêu thụ trên thị trường.

Cùng chung hướng đi, ông Lê Đình Chiến ở ấp Ngã Bát (xã An Minh) cũng thành công khi nuôi tôm càng xanh trên nền ruộng lúa. Ông tự phối trộn thức ăn từ gạo lứt và cá tươi nhỏ để giúp tôm lớn nhanh, thịt chắc. Với 36 công đất, ông áp dụng mô hình một vụ lúa – một vụ tôm và coi gốc rạ là nguồn thức ăn tự nhiên quan trọng. Mỗi mùa, ông thả thêm 10.000 con cua, đến dịp Tết có thể bán cua gạch với giá 600.000–900.000 đồng/kg. Việc kết hợp này giúp tạo thêm nguồn thu đáng kể, đồng thời tăng sức hấp dẫn của sản phẩm địa phương.

Hướng sản xuất sinh thái giúp tăng thu nhập và phát triển bền vững

Mô hình lúa – tôm – cua mang lại ba nguồn thu trên cùng diện tích và tạo điều kiện để nông dân giảm chi phí sản xuất nhờ tận dụng thức ăn tự nhiên sẵn có. Một số hộ còn thả cá trắm cỏ để làm sạch rong và cung cấp thêm nguồn thức ăn cho tôm. Cách nuôi xen ghép này giúp hạn chế đáng kể việc sử dụng thuốc hóa học, đồng thời nâng cao chất lượng sản phẩm theo hướng an toàn, hữu cơ.

Theo kinh nghiệm của nhiều hộ dân, tôm càng xanh thường cần 5–6 tháng nuôi trước khi thu hoạch. Người dân thả tôm khoảng hai tháng trước khi cấy lúa. Trong suốt quá trình lúa phát triển, tôm và cua cũng được chăm sóc song song. Sau ba tháng, tôm đạt cỡ 20 con/kg, vừa thu hoạch được lúa vừa có sản lượng tôm ổn định. Cua được thả từ tháng 6 và thu hoạch dần từ đầu tháng 12 đến Tết, thời điểm giá bán ở mức cao, giúp nâng lợi nhuận từ 3–4 lần so với trồng lúa đơn thuần.

Ưu điểm lớn nhất của mô hình lúa – tôm – cua là khả năng tạo ra sản phẩm sạch nhờ không sử dụng thuốc hóa học. Điều này vừa phù hợp chủ trương sản xuất nông nghiệp bền vững, vừa mở ra cơ hội xây dựng thương hiệu vùng nguyên liệu theo tiêu chuẩn chất lượng. Nếu được quy hoạch bài bản, mô hình có thể trở thành nền tảng phát triển thương hiệu lúa sạch, tôm sạch của địa phương.

Nhiều nông dân tại vùng U Minh Thượng đã ghi nhận sự thay đổi rõ rệt trong thu nhập và đời sống. Bà Đặng Thị Triệu, ngụ ấp Ngã Bát, cho biết mô hình giúp bà con yên tâm sản xuất vì có ba nguồn thu chủ lực và ít gặp rủi ro hơn. Theo bà, lúa giữ được năng suất ổn định, trong khi tôm và cua mang lại giá trị kinh tế cao trong những tháng cuối năm.

Với sự phù hợp về điều kiện tự nhiên và tập quán canh tác, mô hình lúa – tôm – cua đang mở ra hướng phát triển sinh kế bền vững cho vùng An Giang và các khu vực lân cận. Đây cũng là nền tảng quan trọng để nâng cao thu nhập và từng bước cải thiện chất lượng sống cho cộng đồng nông thôn.