Việt Nam – Romania: Tận dụng hiệu quả EVFTA để mở cửa thị trường và thu hút đầu tư

Việt Nam tạo điều kiện cho Romania tiếp cận thị trường ASEAN

Thủ tướng Phạm Minh Chính, phu nhân và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã bắt đầu chuyến thăm chính thức Romania trong 3 ngày từ 20-22/1.

Việt Nam và Romania đã thiết lập quan hệ ngoại giao từ ngày 3/2/1950. Từ năm 1950-1989, Romania đã viện trợ và cho Việt Nam vay để phát triển một số ngành kinh tế. Sau khi Romania thay đổi chế độ chính trị (12/1989), hai nước tiếp tục phát triển quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt.

Từ sau 1990, Việt Nam và Romania đã ký nhiều văn kiện tạo khung pháp lý cho sự hợp tác trong giai đoạn mới… Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam là: cà phê, hải sản, hồ tiêu, dệt may, giày da, linh kiện máy tính. Các mặt hàng nhập khẩu chủ yếu của Việt Nam là: hóa chất, phân bón, sắt thép xây dựng, hạt nhựa, thiết bị khoan dầu khí, sản phẩm gỗ… Từ năm 2010, Romania đã được xếp vào nhóm các thị trường xuất khẩu thủy sản lớn của Việt Nam (khoảng 12.000 tấn/năm).

Trả lời báo chí trước chuyến thăm của Thủ tướng Phạm Minh Chính, Đại sứ Romania tại Việt Nam Cristina Romila cho biết, chuyến thăm mang tính biểu tượng sâu sắc, nêu bật mối quan hệ nhân dân hai nước bền chặt, trở thành nền tảng cho quan hệ song phương trong 74 năm qua.

Chuyến thăm của Thủ tướng Phạm Minh Chính tới Romania lần này là hoạt động trao đổi đoàn đầu tiên ở cấp Thủ tướng Chính phủ giữa hai nước sau 5 năm - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Đại sứ bày tỏ: "Chúng tôi có niềm vinh dự lớn khi Thủ tướng Phạm Minh Chính tốt nghiệp đại học tại Romania. Nhiều lĩnh vực cùng có lợi sẽ tạo điều kiện thuận lợi để chuyến thăm diễn ra thành công và thực chất. Chúng tôi kỳ vọng các dự án và khuôn khổ hợp tác pháp lý song phương sẽ đạt tiến triển mới".

Cũng theo Đại sứ, bên cạnh những thành tựu trong đối thoại chính trị-ngoại giao, hai nước cũng đạt được những bước phát triển trong lĩnh vực hợp tác kinh tế, trên cả bình diện song phương và cả cấp độ Liên minh châu Âu.

Một trong những thành tựu quan trọng của Romania trong vai trò Chủ tịch Hội đồng EU và chính sách thương mại EU là việc ký kết Hiệp định Thương mại tự do EU-Việt Nam (EVFTA) và Hiệp định Bảo hộ đầu tư (IPA) vào tháng 6/2019. Romania là một trong các quốc gia thành viên EU đầu tiên phê chuẩn IPA.

Ngoại giao nhân dân hai nước cũng đạt bước phát triển tích cực lớn sau đại dịch Covid-19. Hai bên thường xuyên đẩy mạnh trao đổi văn hóa, học thuật và kinh doanh.

Đại diện của hơn 30 trường đại học Romania đã đến thăm Việt Nam trong 2 năm qua; dàn nhạc giao hưởng Bucharest nổi tiếng đến biểu diễn tại Việt Nam vào năm 2022 và 2023 tại Nhà hát lớn Hà Nội và Đà Lạt. Một số phái đoàn kinh tế đã đến thăm Việt Nam trong năm qua, tìm kiếm cơ hội mới nhằm làm sâu sắc và đa dạng hóa hợp tác kinh tế song phương.

Đại sứ cũng bày tỏ ấn tượng trước những kết quả xuất sắc đạt được trong kỳ họp lần thứ 17 Ủy ban hỗn hợp Việt Nam - Romania cấp bộ trưởng về hợp tác kinh tế diễn ra tại Hà Nội vào tháng 11 năm ngoái.

Hai bên thống nhất các cơ chế hợp tác quan trọng trong những lĩnh vực cùng quan tâm, như thương mại, nông nghiệp, kiểm dịch thực vật, năng lượng, lao động, khoa học, công nghệ và văn hóa.

Sáng 21/1 (giờ địa phương), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã tới thăm, làm việc tại tỉnh Prahova.

"Romania có thể trở thành cửa ngõ đưa hàng hóa Việt Nam vào châu Âu, tương tự Việt Nam tạo điều kiện cho Romania tiếp cận thị trường ASEAN. Chúng ta cần tận dụng hiệu quả EVFTA để mở cửa thị trường của nhau và thu hút đầu tư vào các lĩnh vực hai bên cùng quan tâm", bà Cristina Romila nhận định.

Cộng đồng người Việt Nam tại Romania hiện có khoảng 650 người, chủ yếu kinh doanh hàng may mặc tại Trung tâm thương mại Dragon ở thủ đô Bucharest. Cộng đồng đã tổ chức được Hội người Việt Nam và Hội Doanh nhân Việt Nam tại Romania.

Tạo đột phá về thương mại, đầu tư

Đánh giá về mối quan hệ giữa hai nước trong trả lời phỏng vấn báo chí Romania vừa qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, Việt Nam và Romania có quan hệ hữu nghị truyền thống, hợp tác rất tốt đẹp trong gần 75 năm qua và đang tiếp tục được mở rộng, phát triển tích cực.

Romania là một trong những nước đầu tiên công nhận Việt Nam và đã dành cho sự ủng hộ, giúp đỡ quý báu trong công cuộc đấu tranh giành lại độc lập dân tộc, thống nhất trước đây cũng như sự nghiệp xây dựng, phát triển ngày nay. Romania đã giúp đỡ đào tạo cho Việt Nam khoảng 4.000 cán bộ, chuyên gia, là nguồn nhân lực rất quý báu cho sự nghiệp xây dựng và phát triển của đất nước.

Romania đã tích cực hỗ trợ quá trình Việt Nam và EU đàm phán, ký phê chuẩn và thực thi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA), là một trong hai quốc gia EU đầu tiên phê chuẩn Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam - EU (EVIPA).

Trong giai đoạn đại dịch COVID-19 bùng phát mạnh nhất, Romania cũng là nước EU đầu tiên đã hỗ trợ vaccine cho Việt Nam với tổng số 300.000 liều.

Kim ngạch hai chiều đã gần gấp đôi từ 261 triệu USD năm 2019 lên 425 triệu USD năm 2022. Hai nước vừa vừa ký Chương trình hợp tác giáo dục giai đoạn 2023 - 2026. Hợp tác giữa các địa phương hai nước được đẩy mạnh. Giao lưu nhân dân ngày càng được tăng cường; ngày càng nhiều khách du lịch Romania đến thăm Việt Nam.

Với cơ hội, tiềm năng và dư địa hợp tác còn rất lớn, trên cơ sở quan hệ truyền thống tốt đẹp vốn có, Việt Nam mong muốn cùng Romania làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hợp tác, củng cố tin cậy chính trị thông qua tăng cường trao đổi đoàn cấp cao và các cấp, trên tất cả các kênh; tăng cường hợp tác trên các diễn đàn đa phương và khu vực.

Việt Nam cũng mong sẽ có những bước phát triển nhằm tiếp tục tạo đột phá về thương mại, đầu tư trở thành trụ cột trong quan hệ song phương. Trong đó, đẩy mạnh hợp tác trong các lĩnh vực mà Romania có thế mạnh và Việt Nam có tiềm năng như giáo dục, văn hoá, xã hội, lao động, phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, khoa học công nghệ, trí tuệ nhân tạo, những ngành, lĩnh vực mới nổi....

Thủ tướng cũng mong muốn Chính phủ Romania tiếp tục bảo vệ quyền lợi chính đáng của người lao động Việt Nam tại Romania, tạo điều kiện thuận lợi để cộng đồng người Việt Nam hòa nhập, ổn định cuộc sống và làm ăn lâu dài, trở thành cầu nối gắn kết hai nước.

Thủ tướng nhắc lại những kỷ niệm, ấn tượng về đất nước Romania khi còn học tập và làm việc tại đây trong buổi tham quan tòa nhà Quốc hội của Romania, chiều 20/1. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Điều đặc biệt, Thủ tướng Phạm Minh Chính từng học tại Đại học Kỹ thuật Xây dựng Bucharest và làm việc tại Đại sứ quán Việt Nam ở Romania. Trả lời phỏng vấn của báo chí Romania trước chuyến thăm, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết ông luôn lưu giữ những ấn tượng, tình cảm và kỷ niệm tốt đẹp, sâu sắc về đất nước và con người Romania.

Thủ tướng rất vui mừng, xúc động trở lại Romania lần này và tin tưởng chuyến thăm sẽ góp phần thúc đẩy, tăng cường, làm sâu sắc, thực chất, hiệu quả hơn nữa quan hệ hợp tác hữu nghị giữa hai nước, vì lợi ích của hai dân tộc, của nhân dân hai nước, vì hòa bình, hợp tác, phát triển ở khu vực và trên thế giới

Thủ tướng cũng cho hay, cá nhân ông luôn lưu giữ những ấn tượng sâu sắc, tình cảm tốt đẹp và kỷ niệm sâu sắc về đất nước Romania tươi đẹp, con người Romania cần cù, thân thiện, mến khách và nghĩa tình. Bản thân ông cũng không bao giờ quên những năm tháng tuổi trẻ học tập và thời gian công tác tại Romania, lưu nhớ những gương mặt, giọng nói, tiếng cười và hình ảnh rất đỗi thân thương của các thầy cô, bạn bè Romania.

“Chính nhờ họ mà đã góp phần quan trọng giúp những lưu học sinh chúng tôi có được những gì như ngày hôm nay” – Thủ tướng nói và khẳng định ông cũng như các cựu lưu học sinh, lưu học sinh Việt Nam, luôn tri ân, ghi nhớ công lao của các thầy cô, bạn bè và nhân dân Romania đã dìu dắt, giúp đỡ trong thời gian học tập tại đây.

“Với kiến thức, chuyên môn được đào tạo tại Romania, chúng tôi đã, đang và sẽ tiếp tục cống hiến cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam. Đồng thời đóng góp tích cực cho mối quan hệ hữu nghị truyền thống, hợp tác giữa hai nước, hai dân tộc” – Thủ tướng cho biết.