VCCI: Cần sự can thiệp của Nhà nước trong việc thu hồi đất

VCCI đã đưa ra đề xuất thiết kế cơ chế có sự can thiệp của Nhà nước vào việc thu hồi đất

Sau khi tổng hợp ý kiến từ các doanh nghiệp, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã gửi kiến nghị trên tới Bộ Tài nguyên và Môi trường, trong công văn góp ý Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).

Theo đó, liên quan đến việc thu hồi đất, Dự thảo Luật Đất đai đang thiết kế hai cơ chế thiết lập quỹ đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại.

Cơ chế thứ nhất là, Nhà nước thu hồi đất để tạo lập quỹ đất đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu dự án có sử dụng đất đối với dự án nhà ở thương mại sử dụng các loại đất không phải là đất ở.

Cơ chế thứ hai là, nhà đầu tư thỏa thuận về quyền sử dụng đất ở và các loại đất không phải là đất ở để chuyển mục đích sử dụng đất thực hiện dự án đô thị, nhà ở thương mại, khu dân cư nông thôn. Trường hợp này Nhà nước không thu hồi đất.

Đây là một trong những nội dung nhận được sự quan tâm rất lớn của doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp cho rằng, đối với các dự án nhà ở thương mại, đô thị nhà đầu tư thực hiện theo cơ chế tự thỏa thuận với người sử dụng đất là … không khả thi và khiến cho dự án gặp nhiều khó khăn để thực hiện.

Theo VCCI, trong nhiều trường hợp, việc giải phóng mặt bằng sẽ bị “ách tắc” chỉ vì một hoặc một ít hộ dân không chịu thỏa thuận, hoặc yêu cầu mức giá quá cao. Trên thực tế doanh nghiệp không thể đàm phán, thoả thuận với hàng ngàn người dân trong một dự án lớn. VCCI nhấn mạnh, doanh nghiệp cần có sự hỗ trợ của Nhà nước trong thu hồi đất để dự án được triển khai.

Theo đó, cơ quan này đề xuất thiết kế cơ chế có sự can thiệp của Nhà nước vào việc thu hồi đất trong trường hợp nhà đầu tư không thể thỏa thuận được với người sử dụng đất (có thể đặt ra tỷ lệ phần trăm đất không thể thỏa thuận được mà Nhà nước phải can thiệp).

Ngoài ra, VCCI cho rằng, việc Dự thảo phân tách Nhà nước thu hồi đất, dựa vào tính chất của đất như trên (Nhà nước thu hồi đất không phải là đất ở; nhà đầu tư thỏa thuận đất ở và các loại đất không phải là đất ở) dường như chưa phù hợp. Bởi có trường hợp nhà đầu tư nhận chuyển nhượng các loại đất không phải là đất ở và các đất này phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là đất ở nhưng lại không thể thực hiện dự án vì theo quy định đất đó phải có một phần là “đất ở”.

Chính vì vậy, VCCI cũng đề xuất bỏ cụm từ “sử dụng các loại đất không phải là đất ở” và “đất ở và các loại đất không phải là đất ở để chuyển mục đích sử dụng đất”. Thực tế, thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng là vấn đề trọng tâm nhận được nhiều góp ý.

Tại Hội thảo góp ý dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) do Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì, ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đầu tư bất động sản Toàn cầu đề nghị, cần thống nhất đền bù thỏa đáng theo phương án bồi thường do chính quyền quyết định, đảm bảo cho đời sống của người dân không bị thua thiệt. Cần làm rõ giá đền bù phải được thực hiện theo đúng phương án giá đền bù đã được phê duyệt, không thực hiện bằng phương pháp tự thỏa thuận giữa từng hộ gia đình với chủ đầu tư. Doanh nghiệp không thể tự thỏa thuận với người dân về giải phóng mặt bằng.

Cũng trong nội dung công văn góp ý Dự thảo Luật Đất đai, VCCI cũng đề nghị cho phép doanh nghiệp lựa chọn hình thức trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê hoặc trả tiền thuê đất hàng năm, tùy thuộc vào tình hình tài chính và phương án kinh doanh của doanh nghiệp, hoặc quy định trường hợp các dự án thương mại, dịch vụ (đặc biệt là đối với đất thuộc loại hình kinh doanh bất động sản phục vụ du lịch như căn hộ du lịch, biệt thực nghỉ dưỡng, căn hộ dịch vụ…) thuộc trường hợp thuê đất trả tiền một lần. Có các chính sách mang động lực kinh tế để khuyến khích doanh nghiệp chuyển sang trả tiền thuê đất hàng năm.