Thủ tướng Phạm Minh Chính: Thanh niên phải tiên phong trong đổi mới sáng tạo

Sáng 20/4, tại Trường Đại học Sư phạm kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự khai mạc Ngày hội khởi nghiệp quốc gia của học sinh, sinh viên lần thứ VII. Đây cũng là lần thứ tư, Thủ tướng Phạm Minh Chính đến tham dự ngày hội.

Thanh niên mạnh thì dân tộc mới mạnh

Phát biểu tại sự kiện, Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ vui mừng đến dự ngày hội trong không khí cả nước tưng bừng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước tại TP. Hồ Chí Minh - thành phố anh hùng trong đấu tranh, sáng tạo và hội nhập và tiên phong trong đổi mới, sáng tạo, lập nghiệp.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: "Thần tốc táo bạo" để đưa Việt Nam trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Chia sẻ về ý nghĩa của sự kiện lịch sử cách đây 50 năm, Thủ tướng nhấn mạnh, chúng ta đang sống trong những ngày tháng Tư lịch sử tại thành phố mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu. Đại thắng mùa Xuân năm 1975 với đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử chính là hiện thân của niềm tin, khát vọng độc lập, tự do, hòa bình của dân tộc Việt Nam ngàn năm văn hiến, yêu chuộng hòa bình, sống nhân văn, nhân nghĩa. Đây cũng là dấu mốc lịch sử kết thúc cuộc kháng chiến vĩ đại, một trong những mốc son chói lọi nhất của lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước hào hùng của dân tộc ta.

Cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc đi đến thắng lợi cuối cùng khẳng định một chân lý kiên cường và bất khuất của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Không có gì quý hơn độc lập, tự do"; "Thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ"; "Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy".

Chặng đường 50 năm thống nhất đất nước là hành trình để chúng ta ghi nhớ những trang sử hào hùng của dân tộc, chiêm nghiệm những bài học kinh nghiệm trong quá trình phấn đấu xây dựng và phát triển đất nước, nhìn lại để tiến xa hơn, nhìn lại để trở nên mạnh mẽ và kiêu hãnh hơn, cùng hướng tới tương lai với hào khí, niềm tin và động lực mãnh liệt, sắt son, kiên định và bền vững.

Thủ tướng khẳng định, giành và giữ vững nền độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của dân tộc, để đất nước có được hòa bình, thống nhất, phát triển ổn định như hôm nay là máu xương, mồ hôi, nước mắt của biết bao thế hệ cha ông đã ngã xuống, trong đó có hàng triệu thanh niên Việt Nam.

Theo Thủ tướng, thanh niên phải tiên phong trong đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, trong sự phát triển của đất nước. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Đúng như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng khẳng định: "Thanh niên phải là rường cột của nước nhà", qua các thời kỳ, Đảng và Nhà nước ta luôn đặc biệt coi trọng vai trò của thanh niên; coi thanh niên là nhân tố chủ chốt, sẵn sàng trao sứ mệnh tiên phong cho thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước với phương châm "Thanh niên mạnh thì dân tộc mới mạnh".

"Do vậy, bằng tất cả sự tri ân đến các thế hệ cha anh đã hi sinh vì nền độc lập của dân tộc; bằng sự trân quý giá trị của hòa bình và tự do; bằng trách nhiệm đáp lại niềm tin, sự kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và các thế hệ đi trước; thanh niên ngày nay cần tiếp tục phát huy truyền thống yêu nước hào hùng, tinh thần tự tin, tự lực, tự cường, tự chủ, tự hào dân tộc, bản lĩnh tiên phong, xung kích, dấn thân, xông pha trên mọi mặt trận, mọi lĩnh vực để gìn giữ, bảo vệ và phát triển đất nước, góp phần thực hiện mục tiêu của Đảng là giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước và mang lại hạnh phúc, ấm no cho nhân dân", Thủ tướng phát biểu.

Phát huy những giá trị đích thực, cốt lõi của thanh niên Việt Nam

Thủ tướng cho biết, Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng đề ra 2 mục tiêu chiến lược phát triển 100 năm, trong đó, mục tiêu tăng trưởng là mục tiêu quan trọng nhất để góp phần thực hiện 2 mục tiêu chiến lược này. Muốn vậy, chúng ta đã xác định năm 2025 phải đạt tăng trưởng 8%, chuẩn bị cho những năm tới tăng trưởng 2 con số.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trao tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho các cá nhân. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Trong khi đó, bối cảnh tình hình quốc tế và trong nước hiện nay đang đặt ra yêu cầu, thời cơ và thách thức mới, với thách thức nhiều hơn thời cơ. Đặc biệt, sự phát triển mạnh mẽ của khoa học - công nghệ, chuyển đổi số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, trí tuệ nhân tạo… đang làm thay đổi sâu sắc mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, đòi hỏi quá trình phát triển khoa học - công nghệ, chuyển đổi số của đất nước phải nhanh chóng hơn, mạnh mẽ hơn, thực chất hơn, hiệu quả hơn; để đất nước không chỉ "bắt kịp, tiến cùng mà còn phải vượt lên".

Ngày 22/12/2024, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Một nội dung giải pháp quan trọng được Nghị quyết số 57 nêu là: "Có chính sách đủ mạnh khuyến khích tinh thần khởi nghiệp về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, cùng với chính sách hỗ trợ khởi nghiệp và thu hút các doanh nghiệp trong và ngoài nước khởi nghiệp tại Việt Nam".

Thủ tướng đánh giá thời gian qua, đất nước ta đã đạt được một số kết quả tích cực về sự phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, trong đó có vai trò của hoạt động khởi nghiệp.

Cụ thể, chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu năm 2024 xếp hạng 44/133 quốc gia và nền kinh tế, tăng 2 bậc so với năm 2023. Chỉ số Hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu của Việt Nam cũng tăng 2 bậc, từ vị trí 58 lên 56, đứng thứ 5 tại khu vực Đông Nam Á và thứ 12 tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh lọt vào top 200 thành phố khởi nghiệp toàn cầu. Hơn 20 trung tâm khởi nghiệp sáng tạo đã được thành lập trên cả nước, thu hút đông đảo doanh nghiệp và nhà đầu tư. Năm 2024, Việt Nam thu hút 529 triệu USD vốn đầu tư mạo hiểm cho khởi nghiệp sáng tạo.

Thủ tướng đánh giá, qua mỗi lần tổ chức, Ngày hội khởi nghiệp quốc gia của học sinh, sinh viên đều có những sự đổi mới, nhưng điều không thay đổi chính là niềm đam mê, khát vọng, nghị lực, khí thế, tinh thần quyết tâm của các bạn trẻ.

"Suốt 7 năm qua, có thể khẳng định Ngày hội khởi nghiệp không chỉ là một sự kiện thường niên, mà còn là nơi từng giấc mơ, khát vọng khởi nghiệp của học sinh, sinh viên dù là nhỏ bé nhất được soi đường, dẫn dắt, nuôi dưỡng và chắp cánh. Đây là nơi hội tụ những trí tuệ trẻ, đầy khát vọng; nơi kết nối giữa giáo dục, doanh nghiệp và chính sách; nơi cùng nhau lan tỏa, tạo ra một hệ sinh thái, không gian khởi nghiệp phát triển bền vững", Thủ tướng nói.

Thủ tướng bày tỏ tự hào khi thấy những ý tưởng của các bạn học sinh, sinh viên đang ngồi trên ghế nhà trường đã được nuôi dưỡng thành hình - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Tham quan không gian trưng bày ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo của học sinh, sinh viên trong khuôn khổ Ngày hội, Thủ tướng bày tỏ tự hào khi thấy những ý tưởng của các bạn học sinh, sinh viên đang ngồi trên ghế nhà trường đã được nuôi dưỡng thành hình; trở thành những mô hình, sản phẩm thiết thực, đóng góp tích cực cho xã hội, cho cộng đồng, cho gia đình và cho chính bản thân mình.

Thủ tướng vui mừng được biết sau 7 năm triển khai Đề án "Hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp đến năm 2025" (Đề án 1665), đến nay, 100% các trường đại học, học viện, cao đẳng, trung cấp và 63/63 Sở Giáo dục và Đào tạo đã có kế hoạch triển khai khởi nghiệp sáng tạo. Hơn 42.000 dự án khởi nghiệp đã ra đời từ các bạn học sinh, sinh viên. Tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh các cấp đã tổ chức hơn 3.500 cuộc thi ý tưởng sáng tạo, thu hút gần 480.000 lượt thanh niên tham gia với gần 23.000 ý tưởng khởi nghiệp…

Thủ tướng thăm không gian trưng bày ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo của học sinh, sinh viên trong khuôn khổ Ngày hội. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Những kết quả ấy có được không chỉ nhờ sự nỗ lực của các bạn học sinh, sinh viên, mà còn là thành quả của sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp. Thủ tướng biểu dương và đánh giá cao vai trò của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, cùng các đơn vị đã đồng hành suốt thời gian qua trong việc xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp quốc gia.

Cũng theo Thủ tướng, những thành tựu là rất đáng trân trọng nhưng vẫn chưa tương xứng với tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của thanh niên Việt Nam, chưa phát huy hết những giá trị đích thực, cốt lõi của thanh niên Việt Nam như truyền thống yêu nước nồng nàn, thông minh sáng tạo, hiếu học, cần cù, chịu khó, đức hy sinh, vượt qua nghịch cảnh trong bất cứ trường hợp nào, lòng tương thân, tương ái, giúp đỡ lẫn nhau.

Quốc gia khởi nghiệp không thể thiếu tinh thần khởi nghiệp của giới trẻ

Thủ tướng đánh giá, việc tạo dựng hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo không phải là câu chuyện của ngày một, ngày hai mà là cả một chiến lược lâu dài, cần các giải pháp căn cơ, chiến lược toàn diện, không cầu toàn, không nóng vội.

Thủ tướng thăm không gian trưng bày ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo của học sinh, sinh viên trong khuôn khổ ngày hội. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Do đó, Thủ tướng đề nghị phải tạo phong trào, xu thế, tạo nguồn lực, động lực, truyền cảm hứng cho đổi mới sáng tạo bằng nhiều hình thức khác nhau, sự giúp đỡ khác nhau, bằng nhiều cơ chế, chính sách khác nhau.

Cùng với đó, hoạt động khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo phải mang lại lợi ích cho chính học sinh, sinh viên, cho gia đình, cho xã hội thì phong trào mới đi vào cuộc sống, góp phần phát triển đất nước và từ thành quả đó tiếp tục tạo niềm tin, động lực, khí thế mới để nâng bước cho thanh niên, học sinh, sinh viên ngày càng phát triển.

Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương theo chức năng, nhiệm vụ tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, đặc biệt về tài chính, sở hữu trí tuệ, kết hợp mô hình công - tư, tạo điều kiện và hỗ trợ cho học sinh, sinh viên phát triển ý tưởng và đưa sản phẩm ra thị trường; phát triển các quỹ hỗ trợ khởi nghiệp sinh viên bằng nguồn xã hội hóa; xây dựng sàn giao dịch ý tưởng, mạng lưới cố vấn khởi nghiệp tại các địa phương và trường học.

"Ba nhà" gồm nhà nước - nhà trường - nhà doanh nghiệp phải tăng cường kết nối. Trong đó, các doanh nghiệp hãy tích cực đặt hàng, đầu tư và đồng hành cùng sinh viên, hỗ trợ thực hành, thực tập và thương mại hóa ý tưởng; cùng nhà trường, truyền cảm hứng, đầu tư và dẫn dắt thế hệ trẻ. Nhà nước, các doanh nghiệp, ngân hàng cần hỗ trợ các ý tường, dự án khởi nghiệp cả về công tác quy hoạch, vùng nguyên liệu, nguồn vốn, bao bì, mẫu mã, thị trường…

Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh, sự kết nối chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương và các cơ sở giáo dục là yếu tố then chốt trong việc xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ khởi nghiệp. Huy động mọi nguồn lực từ nhà nước đến khu vực tư nhân trên tinh thần "Lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ" để tạo điều kiện tốt nhất cho những ai có khát vọng khởi nghiệp.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng các đại biểu và sinh viên dự ngày hội. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Đối với các bạn thanh niên, học sinh, sinh viên, Thủ tướng cho biết luôn kỳ vọng các bạn - những người được sinh ra trong thời đại của khoa học công nghệ - chính là những người sẽ đóng vai trò quan trọng, với đam mê, hoài bão, sức khỏe, tri thức và năng lực, để tạo ra sự đột phá phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia theo tinh thần Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị; góp phần đưa kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế; góp phần khai thác tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của từng vùng miền, địa phương để tạo sức mạnh cộng hưởng, đưa đất nước tăng tốc, bứt phá, về đích, phát triển nhanh và bền vững...

Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu thực hiện nghi thức khai mạc Ngày hội Khởi nghiệp quốc gia của học sinh, sinh viên lần thứ 7. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Theo Thủ tướng, thanh niên phải tiên phong trong đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, trong sự phát triển của đất nước, với tinh thần hài hòa lợi ích giữa cá nhân và tập thể, giữa lợi ích của chính mình với lợi ích chung, lợi ích quốc gia, dân tộc.

Mỗi bạn trẻ hãy xác định khởi nghiệp là nền tảng, là công cụ và là cơ hội nghề nghiệp; đồng thời còn là trách nhiệm đối với xã hội, với tương lai của đất nước. Hãy không ngừng học tập, rèn luyện kỹ năng, làm chủ công nghệ và dấn thân với "tinh thần phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân" trong kỷ nguyên mới của dân tộc.