Ngày 11/10/2024, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã ra thông báo kết luận thanh tra về việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất của các doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp cổ phần hóa trong giai đoạn 2011-2019. Kết luận này đặc biệt chỉ ra nhiều sai phạm tại dự án Phương Đông Green Park - một tổ hợp nhà ở, văn phòng và dịch vụ thương mại nằm trên diện tích hơn 14.300m² tại đường Pháp Vân, phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai, Hà Nội.
UBND TP Hà Nội đã cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất sản xuất sang kinh doanh bất động sản để thực hiện dự án Phương Đông Green Park vào năm 2019. Tuy nhiên, theo TTCP, việc thu hồi, chuyển đổi mục đích sử dụng đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho khu đất này đã vi phạm nghiêm trọng quy định của Luật Đất đai 2013 và Nghị định số 43 của Chính phủ.
Trước khi Tổng công ty Xây dựng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN-PTNT) được cổ phần hóa, các cơ quan chức năng của Hà Nội đã không lập đầy đủ hồ sơ trình UBND TP Hà Nội quyết định cho thuê đất theo chỉ đạo tại Chỉ thị số 245 của Thủ tướng Chính phủ vào năm 1996. Điều này đã dẫn đến sai phạm trong việc quản lý đất đai và gây thất thu cho ngân sách nhà nước.
Năm 2017, Tổng công ty Xây dựng NN-PTNT đã góp vốn 100% để thành lập Công ty TNHH MTV Đầu tư Phương Đông (Công ty Phương Đông), với phần lớn vốn góp là giá trị quyền sử dụng đất của khu đất hơn 14.300m². Tuy nhiên, việc góp vốn bằng quyền sử dụng đất thuê trả tiền hàng năm đã vi phạm quy định của Luật Đất đai 2013. Sai phạm này dẫn đến việc UBND TP Hà Nội thu hồi đất từ Tổng công ty Xây dựng NN-PTNT và giao cho Công ty Phương Đông để thực hiện dự án, không đúng với phương án sử dụng đất đã được phê duyệt khi cổ phần hóa.
Dự án Phương Đông Green Park cũng vi phạm nhiều quy định về xây dựng và kinh doanh bất động sản. Theo kết luận của TTCP, Công ty Phương Đông đã tiến hành thi công khi chưa được UBND TP Hà Nội giao đất, cho thuê đất và chưa có quyết định chuyển mục đích sử dụng đất. Điều này vi phạm nghiêm trọng Luật Đất đai 2013.
 |
| Kết luận thanh tra của TTCP chỉ ra nhiều sai phạm tại dự án Phương Đông Green Park |
Ngoài ra, diện tích xây dựng thực tế tại dự án vượt quá so với phương án đã được duyệt, bao gồm tầng hầm B1 tăng 595m² và diện tích các căn hộ để bán tăng thêm 396,8m². Những sai phạm này đã khiến cho việc tính toán tiền sử dụng đất và tiền thuê đất chưa được thực hiện đầy đủ, gây thất thoát cho ngân sách nhà nước.
Một điểm đáng chú ý khác là Công ty Phương Đông đã bán 312 căn hộ dưới hình thức sở hữu lâu dài trước khi được Sở Xây dựng cấp giấy phép xây dựng và thông báo đủ điều kiện bán nhà ở hình thành trong tương lai, vi phạm Luật Kinh doanh Bất động sản 2014. Hơn nữa, 110 căn hộ chung cư và 11 căn nhà liền kề đã được bán khi chưa có đầy đủ giấy tờ pháp lý, gây ra những rủi ro pháp lý cho người mua.
Thanh tra Chính phủ cũng phát hiện UBND TP Hà Nội đã có nhiều quyết định không thống nhất về việc giao đất và cho thuê đất đối với diện tích 2.503m² không phải là đất ở trong dự án này. Diện tích này đã được giao đất có thu tiền sử dụng đất, nhưng lại bị xác định là đất thuê trả tiền một lần, dẫn đến mức thu tiền thuê đất là 12,03 triệu đồng/m², thấp hơn rất nhiều so với giá đất xây dựng căn hộ là 67,68 triệu đồng/m².
Các quyết định này không chỉ gây thất thoát lớn cho ngân sách mà còn tạo ra sự không minh bạch trong quá trình quản lý đất đai tại dự án Phương Đông Green Park.
Trên cơ sở kết luận thanh tra, TTCP đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo kiểm điểm trách nhiệm đối với các cá nhân, tập thể lãnh đạo TP Hà Nội qua các thời kỳ có liên quan đến các sai phạm trên. TTCP cũng yêu cầu UBND TP Hà Nội chỉ đạo các sở, ngành liên quan rà soát lại toàn bộ diện tích xây dựng thực tế tại dự án Phương Đông Green Park để tính lại tiền sử dụng đất và thuê đất, nhằm tránh thất thu ngân sách.
Ngoài ra, TTCP đề nghị Bộ Công an tiếp nhận thông tin, tài liệu liên quan để điều tra, xử lý các sai phạm theo quy định của pháp luật.
 | Thanh tra Chính phủ công bố loạt sai phạm trong chuyển đổi mục đích sử dụng đất tại các doanh nghiệp nhà nước Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận về sai phạm trong việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất tại nhiều doanh nghiệp ... |
 | Sai phạm trong cổ phần hóa DIC Corp: Thanh tra Chính phủ yêu cầu xử lý trách nhiệm Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận về các sai phạm nghiêm trọng trong quá trình cổ phần hóa và thoái vốn nhà ... |
 | Bộ Xây dựng thực hiện kết luận Thanh tra về sai phạm tại DIC Corp, cổ phiếu DIG lập tức phản ứng Ngay sau thông tin Bộ Xây dựng phản hồi với báo chí về việc thực hiện kết luận của Thanh tra Chính phủ liên quan ... |
Tân An