Nhật Bản đẩy nhanh năng lực răn đe với tên lửa siêu vượt âm

Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản đang bước vào giai đoạn tăng cường năng lực răn đe khi tiếp nhận hệ thống tên lửa siêu vượt âm HVGP (Hyper Velocity Gliding Projectile). Đây là loại vũ khí thuộc nhóm HGV (Hypersonic Glide Vehicle) – công nghệ quân sự thế hệ thứ sáu vốn chỉ một số quốc gia như Nga, Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản làm chủ.

Khác với tên lửa đạn đạo truyền thống bay theo quỹ đạo parabol cố định, HVGP hoạt động theo cơ chế hoàn toàn khác: sau khi được phóng thẳng đứng từ xe container, tên lửa sử dụng rocket nhiên liệu rắn hai tầng để đưa đầu đạn lên độ cao khoảng 100km. Trong vòng 60–90 giây đầu tiên, tốc độ của hệ thống đã đạt Mach 6–7. Khi lên tới độ cao quy định, đầu đạn hình nón tách khỏi tầng đẩy và bắt đầu giai đoạn “lướt” trong khí quyển ở độ cao 20–100km. Nhờ lực nâng khí động học, đầu đạn có thể thay đổi hướng bay liên tục theo dạng hình sin hoặc zigzag.

Chính khả năng cơ động này khiến HVGP trở thành loại tên lửa khó đánh chặn bậc nhất hiện nay. Với gia tốc ngang lên tới 30G, đầu đạn vượt xa giới hạn xử lý của những hệ thống phòng thủ hiện đại như Aegis BMD, THAAD, Patriot PAC-3 hay S-500. Khi tiếp cận mục tiêu, tốc độ của HVGP vẫn duy trì trên Mach 5, tạo ra thách thức lớn đối với mọi hệ thống đánh chặn.

Về mặt kỹ thuật, HVGP có tầm bắn phổ biến từ 500–900km, trong khi một số nguồn quân sự Nhật Bản ghi nhận tầm xa có thể đạt 1.200km. Phiên bản Block 2, dự kiến sau năm 2030 được nâng tầm lên 2.000–3.000km, mở rộng đáng kể khả năng tác chiến tầm xa. Đầu đạn nặng khoảng 500kg với hai biến thể: nổ phá mảnh và xuyên giáp tungsten chuyên dùng để tấn công cấu trúc kiên cố hoặc boong tàu sân bay. Độ chính xác (CEP) dưới 10 mét cho phép HVGP đảm nhiệm cả nhiệm vụ tấn công mục tiêu điểm.

Hệ thống dẫn đường của tên lửa gồm dẫn đường quán tính, GPS chống nhiễu, radar chủ động và hồng ngoại hình ảnh trong pha cuối. HVGP có thể cập nhật mục tiêu giữa hành trình thông qua vệ tinh và mạng Link-16 – tính năng quan trọng giúp duy trì khả năng tấn công chính xác trong môi trường tác chiến điện tử phức tạp.

Nâng cấp triển khai, tăng tốc hiện đại hóa và xây dựng lực lượng trên các đảo tiền tiêu

Một trong những đặc điểm đáng chú ý của HVGP nằm ở phương thức phóng. Tên lửa được triển khai từ xe phóng thẳng đứng đặt trong container 8×8 hoặc trên xe bánh xích. Các ống phóng được ngụy trang như container dân dụng, cho phép di chuyển trên đường cao tốc mà không gây chú ý. Mỗi xe có thể mang 1–2 quả đạn, trong khi một tiểu đoàn tiêu chuẩn gồm 4–6 xe phóng và 2 xe radar, tổng cộng 8–12 tên lửa trực chiến.

Việc ngụy trang và cơ động cao giúp HVGP phù hợp triển khai tại các khu vực nhạy cảm, đặc biệt là trên các đảo nhỏ. Một tiểu đoàn có thể triển khai hoàn chỉnh trong vòng dưới 30 phút, tạo lợi thế về tốc độ phản ứng trước các tình huống khẩn cấp. Điều này đáp ứng yêu cầu chiến lược của Nhật Bản trong bối cảnh môi trường an ninh khu vực ngày càng phức tạp.

Từ tháng 6/2025, hai tiểu đoàn HVGP đầu tiên đã được thành lập. Đến tháng 11/2025, Nhật Bản hoàn tất các cuộc thử nghiệm triển khai nhanh bằng tàu đổ bộ và máy bay vận tải C-2. Những thử nghiệm này được đánh giá là bước quan trọng để đảm bảo HVGP có thể hoạt động hiệu quả trong nhiều điều kiện địa hình và tình huống tác chiến khác nhau.

Việc bổ sung HVGP vào lực lượng phòng vệ mang tính chiến lược dài hạn, giúp Nhật Bản tiệm cận năng lực của những quốc gia đang theo đuổi vũ khí siêu vượt âm. Với tốc độ cao, khả năng cơ động linh hoạt và hệ thống dẫn đường hiện đại, HVGP được coi là yếu tố có thể làm thay đổi cách tiếp cận tác chiến tại khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương.