Tham dự Tọa đàm, có: ông Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký; ông Đỗ Việt Hùng, Ủy viên Hội đồng Hiệp hội, Thành viên Ủy ban Chính sách, Trưởng Ban Kiểm tra Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, Thành viên Hội đồng quản trị Vietcombank; ông Hoàng Minh Tiến, Trưởng phòng Quản lý chính sách và Chuyển đổi số, Cục Công nghệ Thông tin, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; bà Nguyễn Thị Phương, Chủ nhiệm CLB Pháp chế Ngân hàng, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam; các thành viên Ủy ban Chính sách và Tổ giúp việc; đại diện Ủy ban Công nghệ; đại diện lãnh đạo các ban, trung tâm tại terụ sở chính của Vietcombank; cùng đại diện các tổ chức hội viên (TCHV) hiệp hội tham dự trực tiếp và trực tuyến tại các điểm cầu.

Chuyển đổi số không phải cuộc chơi riêng lẻ

Phát biểu chào mừng Toạ đàm, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Nguyễn Quốc Hùng cho biết, trong bối cảnh các quy định mới về bảo vệ dữ liệu cá nhân và giao dịch điện tử ngày càng chặt chẽ, việc phát triển hệ sinh thái ngân hàng số không chỉ dừng lại ở hoạt động kinh doanh nội bộ. Hệ sinh thái này cần được phát triển theo hướng liên kết toàn khu vực, vừa tạo thuận lợi cho khách hàng, vừa góp phần phòng, chống gian lận và lừa đảo xuyên biên giới - một vấn đề đang được quan tâm mạnh mẽ tại các diễn đàn ASEAN.

Nhấn mạnh hệ thống ngân hàng Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia có tốc độ chuyển đổi số nhanh nhất khu vực với nhiều kết quả ấn tượng, đáp ứng ngày càng cao nhu cầu của người dân, tuy nhiên, ông Nguyễn Quốc Hùng cũng chỉ ra một số khó khăn, vướng mắc trong việc kết nối kỹ thuật, chuẩn hóa thanh toán quốc tế...

Để tháo gỡ các điểm nghẽn và tăng tốc phát triển hệ sinh thái ngân hàng số, lãnh đạo Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đề xuất 5 vấn đề trọng tâm bao gồm: chuẩn hóa tiêu chuẩn; cơ chế dữ liệu; an ninh mạng; cơ chế tài chính; hợp tác quốc tế.

"Chuyển đổi số không phải là cuộc chơi của từng đơn vị riêng lẻ, mà cần tinh thần hợp tác, liên kết chặt chẽ, hài hòa lợi ích để xây dựng hệ sinh thái chung, đồng bộ, an toàn và hiệu quả", Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Nguyễn Quốc Hùng nhấn mạnh và tin tưởng việc thống nhất quan điểm và chia sẻ lợi ích hợp lý sẽ là chìa khóa để ngân hàng Việt Nam mở rộng dịch vụ ra quốc tế và nâng cao năng lực cạnh tranh của toàn nền kinh tế.

Phát biểu khai mạc Toạ đàm, ông Đỗ Việt Hùng, Ủy viên Hội đồng Hiệp hội, Thành viên Ủy ban Chính sách, Trưởng Ban Kiểm tra Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, Thành viên Hội đồng quản trị Vietcombank thông tin, trong bối cảnh Chính phủ đang đẩy mạnh chương trình chuyển đổi số quốc gia, ngành Ngân hàng được xác định là một trong những lĩnh vực tiên phong, giữ vai trò hạ tầng tài chính trọng yếu của nền kinh tế số và các dịch vụ công trực tuyến. Vì vậy, việc xây dựng và tăng tốc phát triển hệ sinh thái ngân hàng số không chỉ là nhu cầu, nhiệm vụ của từng tổ chức tín dụng, mà còn là yêu cầu cấp thiết nhằm phục vụ tốt hơn người dân và doanh nghiệp, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, mở rộng tài chính toàn diện và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.

Với yêu cầu tăng trưởng cao từ năm 2025 và tăng trưởng 2 con số trong những năm tới, càng đòi hỏi sự nỗ lực mạnh mẽ và đồng bộ của toàn ngành Ngân hàng. Do đó, phát triển hệ sinh thái ngân hàng số là nhiệm vụ vô cùng quan trọng, phù hợp xu thế quốc tế, đồng thời tạo điều kiện để tăng cường hội nhập, nhất là thông qua thanh toán xuyên biên giới bằng mã QR.

Chỉ ra một số chủ đề nổi bật cần trao đổi, làm rõ như: Hợp tác thay vì chỉ cạnh tranh để các ngân hàng “cùng thắng”, tạo lợi ích chung; khả năng tiêu chuẩn hóa, nhằm giúp kết nối và triển khai dịch vụ nhanh hơn, hiệu quả hơn; vấn đề an toàn, bảo mật trong bối cảnh chuyển đổi số; giải pháp giúp giảm chi phí cung cấp dịch vụ cho người dân và doanh nghiệp, qua đó góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, ông Đỗ Việt Hùng kỳ vọng Toạ đàm sẽ làm rõ thêm các nhóm giải pháp và khuyến nghị chính sách nhằm đưa hệ sinh thái ngân hàng số Việt Nam phát triển nhanh, bền vững trong thời gian tới.

Thúc đẩy xây dựng hệ sinh thái số của các TCTD

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, các TCTD tại Việt Nam đang tăng tốc chuyển dịch từ mô hình ngân hàng truyền thống sang các hệ sinh thái số đa dạng, lấy dữ liệu và công nghệ làm trọng tâm để kiến tạo trải nghiệm khách hàng vượt trội.

Các tham luận tại Toạ đàm đã cho thấy, việc xây dựng hệ sinh thái số đang được các ngân hàng thúc đẩy mạnh mẽ với các chiến lược riêng biệt.

Bà Vũ Thị Thúy Minh, Phó Giám đốc Trung tâm Ngân hàng số Vietcombank chia sẻ, đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ phát triển hệ sinh thái số hoàn thiện, kết nối toàn diện với khách hàng, Vietcombank đã thực hiện tích hợp đa kênh và kết nối dữ liệu quốc gia.

Cụ thể, Vietcombank mở rộng liên kết bằng cách tập trung vào thanh toán số trong dịch vụ công (trường học, bệnh viện, bảo hiểm xã hội), hợp tác với các trung gian thanh toán (VNPay), sàn thương mại điện tử và các hãng công nghệ (Google Pay, Apple Pay).

Trong công tác kết nối dữ liệu dân cư, Vetcombank là ngân hàng tiên phong thực hiện Đề án 06, chuẩn hóa và xác thực sinh trắc học cho hơn 14,5 triệu khách hàng, tích hợp VNeID và chữ ký số trong các giao dịch. Về công nghệ, Vietcombank ứng dụng Cloud, Open API và Big Data để nâng cấp nền tảng số theo hướng Omni-channel.

Ông Hoàng Minh Tú, Phó Giám đốc Ban Phát triển sản phẩm bán lẻ BIDV thông tin, là một trong những ngân hàng đi đầu trong xu hướng kết nối với hạ tầng quốc gia, BIDV đã xác định chiến lược tiên phong kết nối Chính phủ số và thúc đẩy xã hội số.

Về mặt kinh doanh, BIDV tập trung xây dựng hệ sinh thái tín dụng bán lẻ khép kín (end-to-end) trên nền tảng BIDV Home, kết nối API với các đối tác bất động sản, ô tô và chuỗi cung ứng để tự động hóa quy trình từ chào bán đến giải ngân.

Thiên về chiều sâu công nghệ và dữ liệu, Techcombank đang thực hiện chiến lược "Chuyển đổi nhận thức" (Cognitive Transformation). Theo ông Trần Đình Khiêm, Giám đốc Ngân hàng số bán lẻ Techcombank, ngân hàng tập trung xây dựng "Data Brain" xử lý tới 8 tỷ điểm dữ liệu mỗi ngày để siêu cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng.

Hệ sinh thái của Techcombank được tích hợp theo mô hình "all-in-one" với WINLife (thanh toán một chạm T-Pay), nền tảng đầu tư TCInvest và bảo hiểm. Với khách hàng doanh nghiệp, Techcombank kết nối sâu với các hệ thống quốc gia (Thuế, Hải quan, Đấu thầu) và đối tác lớn (MISA, EVN).

Đặc biệt, Techcombank chú trọng yếu tố bền vững (ESG) khi ra mắt thẻ EcoCard giúp khách hàng theo dõi dấu chân carbon và tích hợp tính năng bù đắp khí thải.

Bà Ngô Lan Anh, Giám đốc Tuân Thủ, Ứng xử Kinh doanh và Phòng chống Tội phạm Tài chính, Ngân hàng Standard Chartered Việt Nam thì cho hay, Standard Chartered Việt Nam lại nhấn mạnh vai trò của "Tuân thủ" như một đối tác chiến lược trong hệ sinh thái số. Ngân hàng ứng dụng mạnh mẽ RegTech (công nghệ tuân thủ), AI và Blockchain để giám sát giao dịch thời gian thực và phát hiện gian lận, đồng thời, xây dựng khung quản trị "AI có trách nhiệm" (Responsible AI) để kiểm soát rủi ro đạo đức và bảo vệ dữ liệu người dùng.

Giải pháp đẩy nhanh quá trình phát triển hệ sinh thái ngân hàng số

Tại Tọa đàm, đại diện các TCTD cũng đã chỉ ra những vướng mắc, khó khăn khi triển khai hệ sinh thái ngân hàng số; kiến nghị một số giải pháp giúp đẩy nhanh quá trình phát triển hệ sinh thái ngân hàng số.

Đại diện các TCTD đều đồng thuận cần có một hành lang pháp lý đồng bộ về chia sẻ dữ liệu, định danh điện tử và cơ chế thử nghiệm cởi mở hơn từ phía cơ quan quản lý.

Dẫn chứng kinh nghiệm từ Hàn Quốc, đại diện BIDV chỉ ra vai trò dẫn dắt của Chính phủ là yếu tố then chốt trong việc xây dựng và vận hành các nền tảng dùng chung (như Mydata, hạ tầng ký số) để tránh lãng phí nguồn lực xã hội cũng như chuẩn hóa các tiêu chuẩn kỹ thuật (API, dữ liệu) để các bên dễ dàng kết nối. Hàn Quốc cũng thành lập các tổ chức chuyên trách như Trung tâm hỗ trợ Mydata để quản lý vận hành, giải quyết tranh chấp và hỗ trợ khách hàng.

Từ đó, BIDV đề xuất NHNN đóng vai trò dẫn dắt, xây dựng cơ chế thí điểm và ban hành tiêu chuẩn chung cho Open Banking, tránh tình trạng kết nối rời rạc. Ngân hàng này cũng kiến nghị xây dựng nền tảng Open Banking dùng chung (tương tự mô hình NAPAS) và NHNN làm đầu mối chia sẻ dữ liệu ngành thông qua Trung tâm Dữ liệu Quốc gia. Đồng thời, BIDV mong muốn sớm sửa đổi quy định về cho vay phương tiện điện tử để tách bạch với quy trình truyền thống.

Về phía Vietcombank, ngân hàng kiến nghị Chính phủ hoàn thiện khung pháp lý cho "Dữ liệu mở" (Open Data). Đặc biệt, Vietcombank đề xuất cho phép các Ngân hàng TMCP vốn Nhà nước được chủ động đầu tư, thành lập công ty Fintech và công ty công nghệ để bắt kịp tốc độ đổi mới sáng tạo. Ngoài ra, việc mở rộng cơ chế thử nghiệm (Sandbox) cho các công nghệ mới như Blockchain, tài sản số cũng được ngân hàng này nhấn mạnh.

Đại diện Standard Chartered khuyến nghị cần chuyển dịch tư duy từ "Tuân thủ kiểm soát" sang "Tuân thủ đồng hành" để tạo động lực cho đổi mới, đồng thời kêu gọi sự hợp tác giữa các hệ sinh thái để phòng ngừa rủi ro gian lận lừa đảo đang ngày càng tinh vi.

Đại diện cơ quan quản lý, ông Hoàng Minh Tiến khẳng định, trong Chiến lược chuyển đổi số, NHNN xác định nhiệm vụ trọng tâm là nghiên cứu, xử lý kịp thời các vấn đề mới phát sinh để hỗ trợ các TCTD.

Trong đó, về việc triển khai chiến lược chuyển đổi số quốc gia theo Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, NHNN đã thành lập Phòng Quản lý chính sách và Chuyển đổi số. Đơn vị này tập trung xử lý các vấn đề liên quan đến chính sách về công nghệ thông tin, an toàn thông tin và chuyển đổi số; đồng thời là đầu mối tiếp nhận phản ánh, khó khăn từ các đơn vị để tham mưu hoàn thiện hành lang pháp lý.

Song song với đó, NHNN tập trung xây dựng và ban hành bộ tiêu chuẩn dữ liệu, tiêu chuẩn kỹ thuật ngành Ngân hàng, phục vụ việc kết nối, chia sẻ dữ liệu trong nội bộ ngành và giữa ngành Ngân hàng với các ngành khác. Chiến lược cũng yêu cầu các đơn vị đẩy mạnh đầu tư, hoàn thiện hạ tầng số để đảm bảo nền tảng phục vụ mục tiêu chuyển đổi số toàn ngành.

Về kế hoạch thúc đẩy Open Banking tại Việt Nam, đại diện Cục Công nghệ Thông tin cho biết, NHNN ban hành Thông tư 64/2024/TT-NHNN. Đây là bộ tiêu chuẩn kỹ thuật đầu tiên giúp các ngân hàng chia sẻ dữ liệu thông qua kiến trúc API thống nhất. Thời gian tới, Cục Công nghệ thông tin sẽ tiếp tục nghiên cứu để tham mưu NHNN ban hành thêm các chính sách liên quan đến Open Banking với trọng tâm là khai thác các nguồn dữ liệu lớn, dữ liệu đặc thù mà các ngân hàng đang quản lý nhằm phục vụ xây dựng hệ sinh thái dịch vụ số.

Tọa đàm cũng đã mở ra thêm những góc nhìn, kinh nghiệm và cơ hội hợp tác quan trọng trên hành trình xây dựng mô hình ngân hàng số lấy khách hàng làm trung tâm, tích hợp đa dịch vụ và lan tỏa giá trị ra toàn bộ nền kinh tế số.

Tổng kết và bế mạc Tọa đàm, ông Đỗ Viết Hùng nhấn mạnh, nhìn về phía trước, có thể thấy hệ sinh thái ngân hàng số Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển mới, nơi dữ liệu trở thành tài sản cốt lõi. Kết nối mở qua API và chuẩn dữ liệu chung sẽ quyết định mức độ liên thông của hệ thống; còn an ninh mạng và bảo vệ dữ liệu cá nhân sẽ là nền tảng của niềm tin và tài chính toàn diện - đúng với tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau”.