Hàng Việt chinh phục thị trường Peru
Từ một thị trường xa xôi, thông qua Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) hai nền kinh tế Việt Nam - Peru đang xích lại gần nhau hơn. Peru đang dần trở thành “cánh cửa” để hàng hóa Việt Nam thâm nhập khu vực Nam Mỹ, trong khi hàng Việt cũng đang khẳng định sức cạnh tranh và chất lượng trên thị trường Peru đầy tiềm năng.
Trước khi Hiệp định CPTPP có hiệu lực, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Peru chỉ dao động quanh mức 300 triệu USD mỗi năm. Thế nhưng, năm 2021 - năm đầu tiên CPTPP được triển khai đầy đủ con số này đã tăng tới 84,4%, đạt 560 triệu USD, đưa Peru trở thành một trong những thị trường tăng trưởng nhanh nhất của hàng Việt tại châu Mỹ.
Hàng dệt may, một trong những ngành sử dụng ưu đãi thuế CPTPP hiệu quả nhất đã dần khẳng định vị thế tại Peru. Ảnh: Ngọc Anh
Theo số liệu của phía Peru, năm 2021, nhập khẩu hàng hóa từ Việt Nam tăng đột biến tới 77,8%, lên 839 triệu USD, cao hơn rất nhiều so với mức trung bình trước đó. Mặc dù hai năm sau đó kim ngạch có phần chững lại do ảnh hưởng của bối cảnh toàn cầu, nhưng mức độ duy trì cao so với trước CPTPP đã chứng minh sức bền của mối quan hệ thương mại song phương.
Động lực quan trọng nhất đến từ việc CPTPP cắt giảm hầu hết các dòng thuế giữa hai nước, giúp hàng Việt Nam có lợi thế cạnh tranh vượt trội so với các quốc gia ngoài khối. Không chỉ vậy, CPTPP còn tạo ra một khung thể chế minh bạch, an toàn cho nhà đầu tư và doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp Việt tự tin tiếp cận và mở rộng thị phần tại khu vực Mỹ Latinh.
Nhìn vào cơ cấu xuất khẩu, dễ thấy CPTPP đã tạo điều kiện cho nhiều ngành hàng mũi nhọn của Việt Nam tăng trưởng mạnh tại thị trường Peru.
Năm 2023, điện thoại và linh kiện chiếm tới 35% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Peru, đạt 154,8 triệu USD. Mặt hàng giày dép đứng thứ hai với 90,4 triệu USD, chiếm 20,6%, tiếp theo là máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện đạt 41,3 triệu USD (chiếm 9,5%).
Đặc biệt, hàng dệt may, một trong những ngành sử dụng ưu đãi thuế CPTPP hiệu quả nhất đã dần khẳng định vị thế tại Peru, với thị phần 4,1%. Tuy nhiên, ngành này cũng đang đối diện với sức ép cạnh tranh mạnh mẽ từ Trung Quốc (chiếm 60% thị phần dệt may nhập khẩu của Peru), Bangladesh và Colombia.
Một điểm sáng đáng chú ý khác là mặt hàng nhựa. Nếu như năm 2015, Việt Nam chỉ xuất sang Peru 2,7 triệu USD hàng nhựa thì đến năm 2023, con số này đã tăng gần 5 lần, đạt xấp xỉ 12 triệu USD với tốc độ tăng trưởng bình quân 25 - 30%/năm. Mức tăng trưởng này cao hơn hẳn so với nhiều đối thủ lớn như Trung Quốc hay Mỹ. Điều đó cho thấy, các doanh nghiệp Việt đang dần tận dụng tốt hơn lợi thế của CPTPP để mở rộng thị phần tại khu vực Mỹ Latinh.
Đáng chú ý, với việc tận dụng những ưu đãi từ CPTPP, trong năm 2024, kim ngạch thương mại hai chiều đạt 517,57 triệu USD, tăng 6,5% so với năm 2023. Peru tiếp tục là đối tác thương mại lớn thứ 6 của Việt Nam tại khu vực Mỹ Latinh.
Thứ trưởng Phan Thị Thắng và Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Peru đồng chủ trì Kỳ họp toàn thể lần III Ủy ban liên Chính phủ hai nước Việt Nam - Peru diễn ra hồi tháng 3/2025
Trong Phiên họp toàn thể Kỳ họp lần III Ủy ban Liên Chính phủ Việt Nam - Peru diễn ra vào cuối tháng 3/2025, Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng đánh giá cao những tiến triển tích cực trong quan hệ thương mại song phương, bất chấp những bất ổn của tình hình kinh tế - chính trị toàn cầu.
Thứ trưởng Phan Thị Thắng nhấn mạnh rằng, trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều bất định, việc tăng cường quan hệ song phương và phối hợp trong các khuôn khổ đa phương là hết sức quan trọng nhằm thúc đẩy phục hồi kinh tế toàn cầu. Việt Nam coi Peru là đối tác quan trọng tại Mỹ Latinh và sẵn sàng hợp tác chặt chẽ để củng cố chuỗi cung ứng và phục hồi thương mại.
Thứ trưởng cũng đề nghị hai bên tăng cường hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp thông qua các hoạt động như cung cấp thông tin thị trường, tổ chức xúc tiến thương mại - đầu tư, kết nối giao thương cả trực tiếp và trực tuyến để thúc đẩy hiệu quả hợp tác kinh tế.
Thách thức và yêu cầu “đi sâu” vào thị trường
Là nền kinh tế lớn thứ 53 thế giới, dân số gần 34 triệu người với thu nhập bình quân đầu người đạt 6.550 USD/năm, Peru có mức độ mở cửa thương mại cao và chính sách nhập khẩu khá linh hoạt. Đây là lợi thế lớn cho hàng Việt, vốn có lợi thế về giá, chất lượng ổn định và phù hợp thị hiếu người tiêu dùng bản địa.
Thêm vào đó, hơn 80% doanh nghiệp Peru có quy mô vừa và nhỏ - tương đồng với cấu trúc doanh nghiệp Việt Nam tạo thuận lợi cho việc kết nối, hợp tác, hình thành chuỗi cung ứng hai chiều. CPTPP đã giúp xóa bỏ rào cản tiếp cận, giúp doanh nghiệp hai nước dễ dàng trao đổi thông tin, kết nối đối tác, ký kết hợp đồng thương mại, và tham gia sâu hơn vào mạng lưới sản xuất khu vực.
Đáng chú ý, nhiều doanh nghiệp Peru hiện đang chủ động tìm kiếm nhà cung ứng Việt Nam thay thế cho các đối tác ngoài khối CPTPP, nhất là khi chi phí logistics toàn cầu tăng cao. Điều này mở ra cơ hội để hàng Việt không chỉ chiếm lĩnh thị phần trong nước Peru, mà còn sử dụng quốc gia này làm “cầu nối trung chuyển” sang các thị trường khác như Colombia, Bolivia, Ecuador hay Paraguay.
Để CPTPP thực sự trở thành “bệ phóng” cho thương mại Việt Nam - Peru, cần có sự vào cuộc mạnh mẽ của các cơ quan quản lý, hiệp hội ngành hàng và hệ thống Thương vụ Việt Nam
Tuy vậy, để duy trì đà tăng trưởng và khai thác hiệu quả hơn nữa CPTPP, doanh nghiệp Việt cần vượt qua nhiều rào cản. Trước hết là thiếu thông tin thị trường, hệ quả của khoảng cách địa lý và việc Việt Nam chưa có cơ quan đại diện thương mại thường trực tại Peru. Việc nắm bắt quy định, tiêu chuẩn kỹ thuật hay thói quen tiêu dùng vẫn còn hạn chế, khiến doanh nghiệp dễ gặp rủi ro khi ký kết hợp đồng.
Ngoài ra, hệ thống pháp lý và thủ tục đầu tư của Peru vẫn còn phức tạp. Việc xử lý tranh chấp thương mại, bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ hay thủ tục đăng ký kinh doanh còn mất thời gian. Do đó, các doanh nghiệp Việt cần có đối tác tư vấn bản địa đáng tin cậy và ưu tiên các hợp đồng có điều khoản trọng tài quốc tế để đảm bảo quyền lợi.
Bên cạnh đó, quy mô doanh nghiệp Việt vẫn còn nhỏ, hạn chế về năng lực tài chính, logistics và xúc tiến thương mại quốc tế. Nếu không có chiến lược bài bản, việc mở rộng sang các thị trường xa như Peru có thể tốn kém và thiếu hiệu quả.
Để CPTPP thực sự trở thành “bệ phóng” cho thương mại Việt Nam - Peru, cần có sự vào cuộc mạnh mẽ của các cơ quan quản lý, hiệp hội ngành hàng và hệ thống Thương vụ Việt Nam.
Trước hết, xem xét mở Văn phòng Thương vụ Việt Nam tại Peru nhằm hỗ trợ doanh nghiệp khảo sát, xúc tiến thương mại, xử lý tranh chấp và kết nối đối tác. Cùng với đó, thể tăng cường phối hợp với các tổ chức thương mại song phương để tổ chức hội chợ, triển lãm, diễn đàn kết nối doanh nghiệp hai nước.
Về phía doanh nghiệp, cần chủ động đầu tư chiều sâu, tập trung nâng cao năng lực sản xuất, tuân thủ quy tắc xuất xứ CPTPP và tiêu chuẩn hàng hóa. Ngoài xuất khẩu trực tiếp, doanh nghiệp có thể cân nhắc mô hình liên doanh hoặc đầu tư sản xuất tại Peru để tận dụng ưu đãi thuế quan, đồng thời mở rộng mạng lưới phân phối.
Cũng trong Phiên họp toàn thể Kỳ họp lần III Ủy ban Liên Chính phủ Việt Nam - Peru, Thứ trưởng Ngoại giao Peru Félix Denegri Boza khẳng định quan hệ hợp tác Việt Nam - Peru đang không ngừng được củng cố thông qua việc hai nước cùng tham gia các cơ chế hội nhập khu vực và toàn cầu như APEC, ASEAN, FEALAC và CPTPP. Các cơ chế này đóng vai trò then chốt trong việc mở rộng thương mại hàng hóa, dịch vụ và đầu tư giữa hai nước.
Chính vì vậy, hai bên cần ưu tiên triển khai các biện pháp thúc đẩy trao đổi thương mại thông qua việc tận dụng những ưu đãi của Hiệp định CPTPP, đa dạng hóa cơ cấu hàng hóa xuất nhập khẩu, thúc đẩy xuất khẩu các sản phẩm thế mạnh của mỗi nước, đặc biệt là các sản phẩm nông sản của mỗi bên.
Trong năm 2024, kim ngạch thương mại hai chiều đạt 517,57 triệu USD, tăng 6,5% so với năm 2023. Peru tiếp tục là đối tác thương mại lớn thứ 6 của Việt Nam tại khu vực Mỹ Latinh.