Theo kết luận của Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh tại cuộc họp rà soát tiến độ các dự án đường sắt quy mô lớn, Bộ Xây dựng xác định bối cảnh hiện nay đòi hỏi sự tập trung cao độ và hành động quyết liệt hơn nhằm đẩy nhanh các công trình đường sắt mang tầm chiến lược quốc gia.

margin: 15px auto;" />

Với dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, người đứng đầu ngành xây dựng yêu cầu Vụ Kế hoạch – Tài chính sớm hoàn thiện báo cáo của Bộ, trong đó làm rõ cơ chế đặc thù, hình thức đầu tư cũng như bộ tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư. Song song với đó, Cục Kinh tế – Quản lý đầu tư xây dựng được giao chủ trì, phối hợp cùng chủ đầu tư xây dựng lộ trình tiến độ chi tiết cho từng hạng mục, bảo đảm mục tiêu khởi công vào cuối năm 2026. Việc áp dụng các cơ chế đặc thù để sớm lựa chọn tư vấn lập Báo cáo nghiên cứu khả thi được nhấn mạnh như một khâu then chốt.

Trong quá trình cơ quan quản lý tăng tốc chuẩn bị khung triển khai dự án, vấn đề nhà đầu tư tiếp tục thu hút sự chú ý khi danh sách đăng ký tham gia có những thay đổi đáng kể. Sau khi Vingroup rút lui, hiện còn 5 đơn vị đăng ký gồm Công ty TNHH Việt Nam 3000 – Tập đoàn Đầu tư và Phát triển Việt Nam, Công ty CP Tập đoàn Discovery, Công ty CP Vận tải Đường sắt Việt Nam, THACO và liên minh Mekolor – Great USA.

Trong số này, THACO giành được sự chú ý đặc biệt của nhà đầu tư nhờ kinh nghiệm và tiềm lực tài chính vững mạnh. Trước đó, doanh nghiệp này từng là đối trọng trực tiếp của VinSpeed (thành viên thuộc Vingroup) với phương án đầu tư có nhiều điểm tương đồng. Việc VinSpeed không còn tham gia khiến THACO nổi lên như một lựa chọn tiềm năng hơn trong mắt thị trường.

Được thành lập từ năm 1997, THACO phát triển theo mô hình tập đoàn đa ngành, hoạt động trong sáu lĩnh vực trọng tâm gồm ô tô, cơ khí và công nghiệp hỗ trợ, nông nghiệp, đầu tư xây dựng, thương mại – dịch vụ và logistics. Về năng lực tài chính, năm 2024 doanh nghiệp ghi nhận lợi nhuận sau thuế 3.025 tỷ đồng. THACO cũng vừa nâng vốn điều lệ từ 30.389 tỷ đồng lên 40.519 tỷ đồng thông qua chia cổ phiếu thưởng, trong đó nhóm cổ đông trong nước nắm giữ khoảng 73% vốn, chủ yếu thuộc sở hữu của ông Trần Bá Dương và gia đình.

Đáng chú ý, thời gian gần đây THACO đã ký thỏa thuận hợp tác với Hyundai Rotem nhằm thúc đẩy nội địa hóa sản xuất đầu máy, toa xe phục vụ tàu điện đô thị và tàu cao tốc tại Việt Nam. Theo thỏa thuận, đối tác Hàn Quốc sẽ chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực công nghiệp đường sắt, hỗ trợ THACO từng bước tổ chức sản xuất trong nước các dòng tàu mang thương hiệu riêng.

Theo phương án đề xuất, tổng mức đầu tư dự án mà THACO tính toán vào khoảng 1,56 triệu tỷ đồng, chưa bao gồm chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng do Nhà nước thực hiện. Nguồn vốn dự kiến được huy động từ vốn tự có kết hợp với các nguồn hợp pháp khác.

Ở chiều ngược lại, liên minh Mekolor – Great USA cũng gây chú ý sau khi Võ Xuân Trường, Chủ tịch Mekolor và đại diện liên minh đăng tải thông tin khẳng định khả năng bảo đảm nguồn vốn cho dự án. Động thái này xuất hiện ngay sau khi Vingroup công bố rút khỏi việc đăng ký tham gia.

Theo giới thiệu từ phía Mekolor, doanh nghiệp đã chuẩn bị nguồn lực tài chính từ sớm, thậm chí từng đề xuất hỗ trợ Chính phủ thông qua việc mua trái phiếu với lãi suất 0% nhằm phục vụ đầu tư công. Khi cơ chế đầu tư được mở rộng cho khu vực kinh tế tư nhân, Mekolor nhanh chóng đăng ký phương án đầu tư trực tiếp và hiện đang chờ các bước tiếp theo từ cơ quan quản lý.

Tuy nhiên, Mekolor là cái tên mới trên thị trường, chỉ xuất hiện khoảng nửa năm trở lại đây, sau thời điểm Vingroup và THACO công bố đề xuất tham gia dự án. Doanh nghiệp này cũng từng bị Nguyễn Hòa Bình phê bình vì không tham dự một cuộc họp liên quan đến dự án, dù trước đó đã đưa ra những cam kết lớn.

Trong bối cảnh các cơ chế và tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư đang được gấp rút hoàn thiện, cuộc cạnh tranh quanh dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, với tổng mức đầu tư ước khoảng 67 tỷ USD, được dự báo sẽ ngày càng nóng lên. Khi mốc khởi công cuối năm 2026 đã được xác định, dư địa để các nhà đầu tư thể hiện lợi thế không còn nhiều. Kết quả cuối cùng, vì vậy, sẽ không chỉ phụ thuộc vào quy mô vốn hay những tuyên bố mạnh mẽ, mà nằm ở mức độ đáp ứng tiêu chí của cơ quan quản lý và khả năng sẵn sàng triển khai trong thực tế.