Sàn HNX, những điều nhà đầu tư cần biết khi giao dịch trên sàn HNX

Sàn HNX là gì?

Sàn chứng khoán HNX (Hanoi Stock Exchange) còn được biết đến với tên đầy đủ là Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, là một trong những sàn giao dịch chứng khoán lớn tại Việt Nam. Sàn HNX hoạt động với tư cách pháp nhân là công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước làm chủ sở hữu và Bộ Tài chính là người đại diện.

Vốn điều lệ ban đầu của sàn HNX là 1.000 tỷ đồng. Mọi cổ phiếu của các công ty đại chúng được niêm yết tại sàn HNX sẽ được Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội trực tiếp quản lý và điều phối.

Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (Ảnh nguồn internet)

Những quy định cần biết khi giao dịch trên sàn HNX

Những quy định trên sàn HNX được thiết lập nhằm đảo bảo quyền lợi của công ty niêm yết và nhà đầu tư, cũng như đảm bảo mọi giao dịch được diễn ra hợp pháp, công bằng và minh bạch. Chính vì vậy, khi tham gia giao dịch tại sàn HNX, nhà đầu tư cần hiểu rõ các quy định sau để đảm bảo mọi giao dịch đều an toàn và hiệu quả.

Thời gian giao dịch

Theo quy định của Luật chứng khoán Việt Nam, ngày giao dịch mua bán chứng khoán là các ngày trong tuần từ thứ 2 đến thứ 6, các ngày cuối tuần (bao gồm thứ 7 và chủ nhật) và ngày lễ sẽ không giao dịch. Tất cả các sàn đều phải tuân theo quy định này. Tuy nhiên trong một ngày, thời gian giao dịch ở mỗi sàn sẽ có quy định riêng.

Cụ thể, ở sàn chứng khoán Hà Nội thời gian giao dịch mỗi ngày sẽ như sau:

Từ 9:00 - 11:30: phiên khớp lệnh liên tục buổi sáng

Từ 11:30 - 13:00: nghỉ trưa, không giao dịch

Từ 13:00 - 14:30: phiên khớp lệnh liên tục buổi chiều

Từ 14:30 - 14:45: phiên khớp lệnh đóng cửa (ATC)

Từ 14:45 - 15:00: phiên khớp lệnh sau giờ.

Sau 15:00: đóng cửa

Khối lượng giao dịch

Khối lượng giao dịch là tổng số cổ phiếu được khớp lệnh trong một phiên giao dịch. Đối với sàn chứng khoán Hà Nội, khối lượng giao dịch được quy định như sau:

Khối lượng giao dịch lô chẵn đối với giao dịch khớp lệnh tối thiểu là 100 cổ phiếu/trái phiếu.

Khối lượng giao dịch lô lẻ là từ 1 - 99 cổ phiếu/trái phiếu.

Đối với giao dịch thỏa thuận, sàn chứng khoán Hà Nội áp dụng khối lượng giao dịch tối thiểu đối với giao dịch thỏa thuận là 5.000 cổ phiếu/chứng chỉ quỹ hoặc 1.000 trái phiếu.

Cả hai giao dịch thỏa thuận và lô lẻ không được thực hiện trong ngày đầu tiên niêm yết lên sàn.

Biên độ giao dịch

Biên độ giao dịch là thuật ngữ được dùng để chỉ số phần trăm giá cổ phiếu có thể tăng hoặc giảm trong một phiên giao dịch. Nói cách khác, giá trần và giá sàn của một giao dịch sẽ bằng giá tham chiếu cộng với biên độ giao dịch.

Ở mỗi sàn giao dịch sẽ có những quy định khác nhau về biên độ giao dịch, tại sàn chứng khoán HNX, biên độ giao dịch được quy định như sau:

Đối với cổ phiếu giao dịch trong ngày, biên độ này là 10%.

Đối với cổ phiếu hoặc chứng chỉ quỹ mới niêm yết trong ngày đầu tiên hoặc được giao dịch trở lại sau khi bị tạm ngừng giao dịch trên 25 ngày sẽ có biên độ giao dịch là 30%.

Đối với cổ phiếu, chứng chỉ quỹ ETF giao dịch lần đầu hoặc giao dịch trở lại sau khi tạm ngừng giao dịch trên 25 ngày có biên độ giao động lên đến 30% so với giá tham chiếu.

Đối với các trường hợp cổ phiếu trong ngày giao dịch không hưởng quyền để trả cổ tức hoặc thưởng bằng cổ phiếu quỹ cho cổ đông hiện hữu, biên độ giao dịch sẽ là 30%.

Thời gian thanh toán

Đối với sàn chứng khoán Hà Nội, thời gian thanh toán là T+3. Với T là ngày giao dịch theo phương thức khớp lệnh hoặc thỏa thuận. Trong đó, trong khoảng thời gian từ T+0 đến T+3, sẽ thực phong tỏa tiền với lệnh mua và phong tỏa cổ phiếu với lệnh bán. Đến ngày T+3, sẽ ghi giảm tiền và ghi tăng cổ phiếu trên tài khoản của nhà đầu tư.

Nguyên tắc khớp lệnh

Nguyên tắc khớp lệnh là quy tắc chung cho việc thực hiện phương thức khớp lệnh tại các sàn giao dịch chứng khoán. Tất cả các giao dịch tại sàn chứng khoán Hà Nội sẽ được khớp lệnh theo hai nguyên tắc:

Ưu tiên về giá

Lệnh mua có mức giá cao hơn sẽ được ưu tiên khớp lệnh trước.

Lệnh bán có mức giá thấp hơn sẽ được ưu tiên khớp lệnh trước.

Ưu tiên về thời gian

Khi có nhiều lệnh mua hoặc lệnh bán cùng một mức giá, hệ thống sẽ ưu tiên khớp lệnh các giao dịch được nhập vào trước.

Phương thức khớp lệnh

Khớp lệnh được định nghĩa là hoàn tất thỏa thuận giữa hai bên mua và bán trên bảng giao dịch điện tử trực tuyến. Khớp lệnh sẽ được diễn ra theo hai nguyên tắc ưu tiên về giá và ưu tiên về thời gian và theo 3 phương thức, bao gồm:

Khớp lệnh định kỳ

Khớp lệnh định kỳ là phương thức giao dịch được thực hiện dựa trên cơ sở so khớp giữa các lệnh mua và lệnh bán tại một thời điểm xác định, để tìm ra mức giá mà khối lượng giao dịch là lớn nhất.

Trong trường hợp, nếu có nhiều mức giá cùng thỏa mãn điều kiện trên thì mức giá khớp lệnh sẽ là mức giá trùng hoặc gần nhất với lần khớp lệnh gần nhất.

Khớp lệnh liên tục

Khớp lệnh liên tục là phương thức giao dịch được thực hiện trên cơ sở so khớp các lệnh mua và lệnh bán ngay khi lệnh được nhập vào hệ thống giao dịch. Lúc này mức giá khớp lệnh sẽ tuân thủ theo 4 nguyên tắc:

Các lệnh có mức giá tốt nhất được ưu tiên thực hiện trước: giá thấp với lệnh bán và giá cao với lệnh mua.

Nếu có nhiều lệnh cùng mức giá thì lệnh nào được nhập vào hệ thống trước sẽ được thực hiện trước.

Nếu lệnh mua và lệnh bán cùng thỏa mãn nhau về giá thì mức giá thực hiện sẽ là mức giá của lệnh được nhập vào hệ thống trước.

Lệnh giao dịch có thể được thực hiện toàn bộ hoặc một phần theo bội số của đơn vị giao dịch.

Khớp lệnh thỏa thuận

Khớp lệnh thỏa thuận là phương thức giao dịch mà bên mua và bên bán tự thỏa thuận với nhau về các điều kiện giao dịch, sau đó thông báo cho công ty chứng khoán ghi nhận kết quả giao dịch vào hệ thống.

Cách đặt lệnh trên sàn chứng khoán HNX

Trong các phiên khớp lệnh liên tục, nhà đầu tư được phép đặt đồng thời cả lệnh mua và lệnh bán của cùng một loại chứng khoán. Tuy nhiên, đối với phiên khớp lệnh định kỳ, việc này không được cho phép. Lúc này, bạn chỉ có thể đặt lệnh mua hoặc lệnh bán đối với một mã chứng khoán nhất định.

Đối với các giao dịch khớp lệnh, nhà đầu tư chỉ được phép sửa hoặc hủy các lệnh chưa khớp trong phiên khớp lệnh liên tục. Trong quá trình sửa lệnh, bạn vẫn phải giữ nguyên thứ tự ưu tiên của lệnh khi nhập vào sàn. Thứ tự ưu tiên được tính kể từ khi bạn lệnh sửa được nhập vào hệ thống đối với các trường hợp sửa tăng khối lượng và hoặc sửa giá.

Đối với các giao dịch, bạn chỉ được phép hủy hoặc sửa lệnh nếu lệnh đó chưa được xác nhận hoặc khớp. Trong trường hợp đại diện Công ty chứng khoán nhập sai lệnh vào hệ thống, lệnh chỉ được sửa nếu được sự chấp thuận của hai bên sàn chứng khoán HNX và nhà đầu tư.