Phê duyệt Chiến lược phát triển đội ngũ trí thức: Đưa Việt Nam thuộc nhóm hàng đầu khu vực vào năm 2045

16/12/2025 - 15:124 phút đọc

margin: 15px auto;" />

Mục tiêu của Chiến lược nhằm phát triển đội ngũ trí thức Việt Nam có chất lượng cao, cơ cấu hợp lý, đóng vai trò là động lực chính để phát triển nhanh lực lượng sản xuất hiện đại, dẫn dắt chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, hội nhập quốc tế, là động lực then chốt để Việt Nam đạt mục tiêu trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao vào năm 2030; nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045, đồng thời góp phần giải quyết các thách thức toàn cầu và khu vực.

Mục tiêu đến năm 2030, phát triển đội ngũ trí thức cả về số lượng và chất lượng, chú trọng đội ngũ trí thức có trình độ cao trong các lĩnh vực then chốt, trọng yếu, bảo đảm cân đối giữa các ngành, lĩnh vực, quan tâm tới vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn đồng thời gắn kết chặt chẽ với việc thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp của Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 và các chiến lược phát triển của các ngành, lĩnh vực và địa phương.

Về chỉ tiêu phát triển đội ngũ trí thức, đến năm 2030, nguồn nhân lực nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo toàn thời gian đạt 12 người/1 vạn dân, trở thành lực lượng sản xuất đặc biệt quan trọng. Tỷ lệ người học các ngành khoa học cơ bản, kỹ thuật và công nghệ đạt ít nhất 35%, trong đó có ít nhất 6.000 nghiên cứu sinh, 20.000 người học các chương trình tài năng. Tăng tỷ lệ lực lượng lao động trí thức trong các ngành công nghiệp công nghệ cao, công nghiệp chiến lược lên 25%.

Bảo đảm tối thiểu 40% phụ nữ và người thuộc các nhóm thiểu số tham gia trong các vị trí làm việc, nghiên cứu, giảng dạy, lãnh đạo trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Thu hút 1.000 lượt trí thức Việt Nam ở nước ngoài tiêu biểu trên các lĩnh vực tham gia trao đổi học giả, hợp tác nghiên cứu, đào tạo, chuyển giao công nghệ trong nước thông qua các hình thức làm việc linh hoạt.

Xây dựng các mạng lưới kết nối chuyên gia, trí thức Việt Nam ở nước ngoài chuyên sâu theo lĩnh vực trọng tâm. Có ít nhất 50% trí thức dưới 45 tuổi trong khu vực công được đào tạo và bồi dưỡng theo các chương trình nâng cao trình độ chuyên môn, quản lý, lãnh đạo.

Mục tiêu đến năm 2045, đội ngũ trí thức Việt Nam phát triển lớn mạnh, có chất lượng cao, cơ cấu hợp lý, thuộc nhóm hàng đầu khu vực và tiệm cận trình độ các nước phát triển; giữ vai trò dẫn dắt chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế, là động lực then chốt để Việt Nam trở thành nước phát triển, có thu nhập cao vào năm 2045, đồng thời đóng góp vào tiến bộ và văn minh nhân loại. Hình thành được hệ sinh thái trí thức quốc gia kết nối chặt chẽ giữa khu vực nhà nước và khu vực ngoài nhà nước, giữa cộng đồng trí thức trong và ngoài nước.

Để đạt được các mục tiêu trên, Chiến lược đưa ra 5 nhóm giải pháp chủ yếu gồm: (1) Thể chế, quản trị; (2) Tạo nguồn nhân lực và xây dựng hệ sinh thái phát triển đội ngũ trí thức bao gồm: đào tạo và bồi dưỡng trí thức; thúc đẩy văn hóa học tập suốt đời của đội ngũ trí thức; xây dựng môi trường nghiên cứu, môi trường làm việc nhằm phát triển đội ngũ trí thức; thúc đẩy hợp tác giữa doanh nghiệp và viện nghiên cứu, trường đại học); (3) Trọng dụng, đãi ngộ, tôn vinh trí thức; (4) Toàn cầu hoá trí thức, đưa trí thức Việt Nam vươn ra thế giới và trí thức thế giới tới Việt Nam; (5) Đo lường, đánh giá hiệu quả phát triển đội ngũ trí thức.

Ngoài ra, Quyết định cũng giao các nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, địa phương và cơ quan liên quan để triển khai Chiến lược nêu trên như sau:

Trong quý I/2026, các bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, ngành, địa phương, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam ban hành kế hoạch hành động, triển khai các nhiệm vụ, giải pháp, chỉ tiêu phát triển đội ngũ trí thức thuộc các bộ, ngành, địa phương quản lý và theo phân công tại Chiến lược quốc gia.

Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì xây dựng bộ tiêu chí để đánh giá hiệu quả phát triển đội ngũ trí thức, hoàn thành trong quý III/2026. Đồng thời, xây dựng Hệ thống dữ liệu đội ngũ trí thức Việt Nam hoàn thành trong quý II/2026; thường xuyên cập nhật cơ sở dữ liệu về đội ngũ trí thức theo ngành, lĩnh vực.

Bên cạnh đó, chủ trì tổ chức triển khai các chương trình, dự án khoa học, công nghệ chiến lược đặt hàng, tuyển chọn chuyên gia giỏi quốc tế, người Việt Nam trong và ngoài nước làm chủ trì hoặc thành viên tham gia.

Bộ Công an chủ trì phối hợp với Bộ Ngoại giao và các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, rà soát và đề xuất sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định và đơn giản hóa thủ tục hành chính về xuất nhập cảnh, cấp thị thực, cư trú... theo hướng tạo điều kiện thuận lợi thu hút trí thức là người Việt Nam, các nhà khoa học, chuyên gia quốc tế có trình độ cao và gia đình làm việc, sinh sống tại Việt Nam.

Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam chủ trì phối hợp với các cơ quan báo chí truyền thông đa phương tiện, các bộ, ngành, địa phương thường xuyên xây dựng các chương trình, hoạt động tuyên truyền về vai trò, đóng góp của đội ngũ trí thức, biểu dương các trí thức tiêu biểu. Phổ biến tri thức đại chúng và phong trào "Trí thức Việt Nam thời kỳ chuyển đổi số".