Hạ tầng số hiện đại và tín hiệu tích cực từ chính sách

Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng tốc mạnh mẽ của kinh tế số. Chia sẻ tại hội thảo “Phát triển kinh tế số trong kỷ nguyên mới” do Báo Tài chính - Đầu tư tổ chức ngày 25/11, ông Yves Vanderstraeten, Phó Chủ tịch Ban Kỹ thuật số, EuroCham, đánh giá: “Việt Nam đang phát triển rất nhanh, có sự tăng trưởng mạnh mẽ về kinh tế số cũng như giao thương trên nền tảng mạng”. Đồng thời, việc Việt Nam tăng 15 bậc trong chỉ số Chính phủ số của Liên Hợp quốc - từ 86 lên 71 - phản ánh “cam kết mạnh mẽ cũng như những thành tựu mà Việt Nam đạt được trong một thời gian rất ngắn”.

Từ góc nhìn của doanh nghiệp châu Âu, ông Yves Vanderstraeten khẳng định niềm tin đầu tư đang ở mức rất cao: “Chúng tôi tiến hành khảo sát mỗi quý và chỉ số niềm tin của các nhà đầu tư châu Âu rất cao so với 2 năm trước. Do đó, chúng tôi rất tự tin về các hạng mục đầu tư vào Việt Nam”.

Trong khi đó, ông Nguyễn Phong Nhã, Phó Cục trưởng Cục Viễn thông, Bộ Khoa học và Công nghệ nhấn mạnh, Việt Nam đã xây dựng được nền tảng đáp ứng toàn diện cho nền kinh tế số, từ 5G đến cáp quang và điện toán đám mây.

“Việt Nam đã có hạ tầng viễn thông rất tốt, đáp ứng đầy đủ nhu cầu của nền kinh tế với công nghệ tiên tiến, tương đương với các nước phát triển trên thế giới”, ông Nhã khẳng định, đồng thời chỉ ra hạ tầng hiện nay không chỉ hiện đại mà còn có khả năng chống chịu cao. Hầu hết khu vực chịu ảnh hưởng bởi thiên tai đều được khôi phục hạ tầng “trong vòng 48 - 72h”.

Ông Nhã cũng nhấn mạnh bộ tứ nghị quyết chiến lược sẽ mở ra không gian mới cho doanh nghiệp và nền kinh tế số. “Bộ tứ trụ cột này tập trung vào các chính sách đột phá về khoa học công nghệ, hội nhập quốc tế, cải cách hệ thống pháp luật, phát triển doanh nghiệp tư nhân... Đây được xem là động lực quan trọng cho nền kinh tế số”, ông Nhã cho biết.

Đồng quan điểm, ông Hoàng Văn Ngọc, Giám đốc Chiến lược, Tập đoàn Viettel khẳng định 4 nghị quyết vừa qua là đột phá về mặt thể chế và doanh nghiệp rất hạnh phúc khi có bộ tứ trụ cột này. Mặc dù chưa đi vào cuộc sóng quá nhiều, nhưng thực ra doanh nghiệp cũng cần thời gian để hấp thu thể chế và thể chế cũng cần thời gian để hấp thu những kiến nghị của doanh nghiệp.

Từ góc nhìn của doanh nghiệp công nghệ, ông Ngọc nhận diện 4 xu hướng đang dẫn dắt kinh tế số Việt Nam: AI hóa mọi thứ – trở thành động lực chung; Dữ liệu – khai thác, phân tích, ứng dụng và xây dựng hệ sinh thái; Cloud – dịch chuyển toàn diện lên môi trường đám mây; Đổi mới sáng tạo – trên nền tảng số và hệ sinh thái dữ liệu.

Ông Ngọc cho biết thêm, mục tiêu 30% GDP từ kinh tế số hoàn toàn khả thi trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế số của Việt Nam đang đạt “25–30% mỗi năm”. Việt Nam còn sở hữu nhiều lợi thế về quy mô người dùng số, năng lực hạ tầng, lao động công nghệ và chuyển dịch sang sản xuất sản phẩm số.

Còn ở VNPT, ông Lê Xuân Sơn, Phó Tổng Giám đốc VNPT-IT, cho rằng con người là nhân tố then chốt quyết định thành công. Ông Sơn nhận định: “Công nghệ chỉ là nền tảng vận hành và là công cụ, còn khi nói về thực thi thì con người là yếu tố chủ đạo nhất”.

Ông Sơn cũng cho rằng bộ tứ nghị quyết đang tạo thành “một cỗ máy thúc đẩy kinh tế số”, nhưng Việt Nam vẫn cần cải thiện sandbox và phát triển thêm nền tảng “make in Vietnam”.

5G - Xương sống của quá trình số hóa nền kinh tế

5G được xem là yếu tố chiến lược đối với tăng trưởng kinh tế số. Bà Rita Mokbel, Chủ tịch Ericsson Việt Nam nhận định, việc Việt Nam ban hành nhiều chính sách và thúc đẩy hạ tầng đã mở ra cơ hội lớn để Ericsson đồng hành cùng Chính phủ, các nhà mạng và cộng đồng doanh nghiệp trong việc kiến tạo thế hệ hạ tầng số mới, đồng thời khai mở những ứng dụng tiên tiến được thúc đẩy bởi sức mạnh vượt trội của 5G.

Khẳng định 5G có vai trò trọng yếu, bà Rita Mokbel cho rằng, 5G chính là xương sống của quá trình số hóa nền kinh tế, đồng thời là động lực thúc đẩy tăng trưởng toàn diện.

Theo nghiên cứu của Ericsson, cứ mỗi 10% gia tăng trong tỷ lệ sử dụng băng rộng di động có thể giúp GDP tăng thêm tới 0,8%.

“Có thể thấy rằng, muốn phát triển kinh tế số hiệu quả, Việt Nam cần tập trung đồng thời vào nâng cấp mạng cũ, mở rộng cáp quang, và triển khai 5G – ba thành phần “có mối quan hệ chặt chẽ, bổ trợ lẫn nhau, tạo nên một hệ sinh thái số vững mạnh”, bà Rita Mokbel phân tích.

Đối với doanh nghiệp, đại diện Ericsson cho rằng 5G sẽ tạo ra bước ngoặt trong vận hành: “5G là nền tảng cho hoạt động linh hoạt và hiệu quả, giúp gia tăng năng suất, nâng cao tri thức và tối ưu chi phí”.

Bà Mokbel đánh giá Việt Nam đã bước sang giai đoạn mới sau khi hoàn tất đấu giá băng tần 2.6 GHz và 3.5 GHz vào năm 2024, mở đường triển khai thương mại 5G toàn quốc. Kể từ khi mạng 5G thương mại đầu tiên được ra mắt vào tháng 10/2024, đến nay tất cả các nhà mạng lớn đều đã cung cấp dịch vụ này, hướng tới mục tiêu phủ sóng gần như toàn bộ dân số trong những năm tới.

Ngoài ra, Việt Nam còn đặt mục tiêu đạt “100% phủ sóng băng rộng di động trên các tuyến cao tốc, quốc lộ và đường sắt vào năm 2025”. Chính phủ cũng đang triển khai các gói hỗ trợ như trợ cấp lắp đặt trạm phát sóng 5G để thúc đẩy tiến trình này.

TS. Đồng Mạnh Cường, Trưởng Khoa Kinh doanh, Trường Đại học Anh Quốc Việt Nam (BUV) nhìn nhận sự hội tụ giữa 5G và AI như một cơ hội để tái định nghĩa cách đào tạo kinh doanh theo hướng linh hoạt hơn, cá nhân hóa hơn và gần với thực tế doanh nghiệp hơn.

“Công nghệ 5G cho phép chúng tôi triển khai các mô phỏng kinh doanh thực tế ảo với độ trễ gần bằng 0, nơi sinh viên có thể nhập vai quản lý doanh nghiệp, vận hành chuỗi cung ứng toàn cầu hoặc xử lý khủng hoảng theo thời gian thực trong môi trường mô phỏng giống hệt thực tế. Những mô phỏng này giúp sinh viên rèn luyện khả năng ra quyết định nhanh, tư duy dữ liệu và năng lực quản lý rủi ro – những kỹ năng cốt lõi trong nền kinh tế số”, ông Cường cho biết.