Petrolimex giữ hơn 3.000 tỷ đồng trong Quỹ bình ổn xăng dầu, nhiều doanh nghiệp âm quỹ

Quỹ bình ổn xăng dầu giảm nhẹ trong quý III/2024

Theo số liệu từ Bộ Tài chính, trong quý III/2024, cơ quan quản lý đã sử dụng khoảng 9,7 tỷ đồng từ Quỹ bình ổn xăng dầu và trích lập vào quỹ này gần 29,3 tỷ đồng. Các doanh nghiệp có số dư dương từ quỹ nhận được 3,2 tỷ đồng tiền lãi trong kỳ, trong khi những đơn vị âm quỹ phải trả lãi vay 5,9 tỷ đồng.

Tính đến hết tháng 9/2024, số dư quỹ bình ổn xăng dầu là 6.061 tỷ đồng, giảm khoảng 18 tỷ đồng so với quý trước. Trong đó, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex), đơn vị chiếm gần 50% thị phần bán lẻ xăng dầu trong nước, đang giữ quỹ lớn nhất với hơn 3.079 tỷ đồng.

Ngoài ra, một số doanh nghiệp có số dư quỹ dương đáng kể gồm Saigon Petro với 328 tỷ đồng, Xăng dầu Quân đội gần 300 tỷ đồng, Dầu khí Đồng Tháp 460 tỷ đồng, và Thiên Minh Đức với 467 tỷ đồng. Ngược lại, PVOIL là doanh nghiệp âm quỹ lớn nhất, với số âm hơn 138 tỷ đồng. Một số đơn vị khác như Bình Minh Petro, Trường An, và Tân Nhật Minh cũng ghi nhận số dư quỹ âm.

Tính đến hết tháng 9/2024, Quỹ bình ổn xăng dầu đạt 6.061 tỷ đồng, giảm gần 600 tỷ đồng so với cuối năm 2023.

Từ tháng 10/2023 đến nay, nhà chức trách đã dừng việc trích lập và chi sử dụng Quỹ bình ổn xăng dầu. So với cuối năm 2023, quỹ đã giảm gần 600 tỷ đồng. Theo đại diện Cục Quản lý Giá (Bộ Tài chính), sự giảm sút này chủ yếu do một số doanh nghiệp như Hải Hà Petro, Xuyên Việt Oil, và Công ty Cổ phần Tập đoàn Pelio không còn là đầu mối kinh doanh xăng dầu, dẫn đến việc quỹ bình ổn của các đơn vị này không còn được công bố, số tiền đã được kết chuyển và nộp vào ngân sách.

Quỹ bình ổn xăng dầu được thành lập theo Nghị định 84/2009 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu và các nghị định sửa đổi sau này (Nghị định 83 và 95). Quỹ không nằm trong cân đối ngân sách nhà nước mà do 36 doanh nghiệp xăng dầu đầu mối tự thu chi và quản lý qua các tài khoản ngân hàng. Mức trích lập và chi quỹ được quyết định tại mỗi kỳ điều hành giá xăng dầu.

Tuy nhiên, việc quản lý quỹ bình ổn này cũng gặp phải một số bất cập. Thanh tra Chính phủ từng kết luận rằng có 7/15 đầu mối xăng dầu đã sử dụng quỹ sai mục đích, không kết chuyển tiền về tài khoản quỹ mà giữ lại tại tài khoản thanh toán của doanh nghiệp trong nhiều kỳ trước khi hoàn trả. Số tiền vi phạm lên đến 7.927 tỷ đồng.

Trong số các doanh nghiệp vi phạm, Hải Hà Petro, Tập đoàn Thiên Minh Đức, và Xuyên Việt Oil đã bị chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra để xử lý các vi phạm liên quan đến sử dụng quỹ. Xuyên Việt Oil bị cáo buộc gây thất thoát 219 tỷ đồng, trong khi Hải Hà Petro nợ quỹ khoảng 612 tỷ đồng. Hiện cả hai doanh nghiệp này vẫn chưa nộp số dư quỹ về ngân sách, theo đại diện Cục Quản lý Giá.

Tình trạng bất cập trong phân phối xăng dầu

Thời gian qua, với chính sách mở cửa, nhiều thương nhân phân phối xăng dầu đã hình thành và phát triển, tạo nên một hệ thống phân phối hoàn chỉnh từ khâu nhập khẩu, mua từ nhà máy sản xuất đến phân phối và bán lẻ. Tuy nhiên, quá trình kiểm tra và thanh tra đã chỉ ra một số hạn chế, đặc biệt là tình trạng phức tạp trong phân phối và tiêu thụ xăng dầu.

Thứ nhất, việc cho phép thương nhân phân phối xăng dầu mua bán lẫn nhau đã tạo ra nhiều tầng lớp trung gian, làm tăng chi phí và dẫn đến mức chiết khấu thấp tại các cửa hàng bán lẻ, từ đó làm giảm động lực bán hàng của doanh nghiệp.

Thứ hai, cùng một lượng xăng dầu được mua bán nhiều lần giữa các thương nhân đã tạo ra con số tiêu thụ "ảo", khiến số liệu báo cáo không phản ánh chính xác tình hình thực tế. Điều này gây khó khăn cho cơ quan quản lý trong việc điều tiết nguồn cung và theo dõi thị trường.

Thứ ba, việc thương nhân mua bán xăng dầu lẫn nhau không chỉ phục vụ mục đích kinh doanh, mà còn nhằm tạo doanh thu giả để chứng minh tài chính khi vay vốn ngân hàng, điều này không đáp ứng mục tiêu thực sự của việc kinh doanh xăng dầu là phục vụ nhu cầu tiêu dùng.

Hiện tại, Bộ Công Thương đang lấy ý kiến từ các bộ, ngành và hiệp hội về dự thảo Nghị định thay thế các quy định hiện hành trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu. Theo bà Nguyễn Thúy Hiền, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước – Bộ Công Thương, dự thảo này hướng đến việc giải quyết các bất cập trong hệ thống phân phối xăng dầu hiện nay.

Dự thảo Nghị định mới được đưa ra nhằm khắc phục những vấn đề trên, với các quy định chặt chẽ hơn trong hoạt động phân phối, nhằm giảm thiểu khâu trung gian. Đồng thời, việc kiểm soát số liệu tiêu thụ sẽ được cải thiện, đảm bảo tính minh bạch và giúp cơ quan quản lý nắm rõ cung cầu trên thị trường.

Việc sửa đổi các quy định liên quan đến phân phối xăng dầu không chỉ nâng cao hiệu quả kinh doanh mà còn giúp tránh tình trạng "ảo" trong số liệu tiêu thụ, đồng thời đảm bảo an toàn tài chính cho các doanh nghiệp, tạo ra môi trường kinh doanh lành mạnh và bền vững cho thị trường xăng dầu trong nước.

Tình trạng bất cập trong phân phối xăng dầu: Mối lo của thị trường Bộ Công Thương hiện đang lấy ý kiến từ các Bộ, ngành và Hiệp hội về dự thảo Nghị định thay thế các quy định ...

Giá xăng về dưới 20.000 đồng/lít: Tin vui cho người tiêu dùng Từ 15h hôm nay (3/10/2024), giá xăng và dầu chính thức giảm sau điều chỉnh của liên Bộ Công Thương - Tài chính.