Những điều chưa kể trong hành trình khởi nghiệp online

01/12/2025 - 11:294 phút đọc

(Banker.vn) Giữa làn sóng kinh doanh trực tuyến bùng nổ, hành trình khởi nghiệp online bắt đầu từ vài đơn hàng nhỏ nhưng ẩn sau đó là những câu chuyện và thử thách ít ai biết tới.

Trong vài năm trở lại đây, kinh doanh trực tuyến đã không còn là lựa chọn phụ mà trở thành hướng đi nghiêm túc của hàng triệu người Việt Nam. Sự bùng nổ của Internet, thiết bị di động và thói quen mua sắm mới đang tạo ra một sân chơi rộng lớn cho bất kỳ ai muốn bắt đầu hành trình khởi nghiệp của mình chỉ với một chiếc điện thoại.

Theo các nghiên cứu thị trường, Việt Nam hiện có hàng chục triệu người mua hàng qua các nền tảng số và con số này vẫn tăng đều theo từng năm. Mỗi người Việt dành trung bình khoảng ba giờ mỗi ngày cho Internet, đây là một mức độ “hiện diện số” đủ lớn để hình thành thói quen tiêu dùng mới. Khoảng một phần ba người dùng Internet đã bắt đầu mua sắm trực tuyến, với mức chi tiêu khoảng vài trăm đô mỗi năm. Đây chính là lý do khiến thương mại điện tử trở thành “mảnh đất màu mỡ” cho những người trẻ muốn thử sức kinh doanh mà không cần quá nhiều vốn ban đầu.

Không chỉ người tiêu dùng thay đổi, cấu trúc của thị trường online cũng cho thấy sức hút mạnh mẽ. Trong một khảo sát với 3.000 chủ website thương mại điện tử, ba nhóm ngành chiếm ưu thế lần lượt là thời trang–phụ kiện, thiết bị công nghệ và lĩnh vực làm đẹp. Điều đáng chú ý là phần lớn người kinh doanh đều là chủ shop nhỏ lẻ; hơn 40% có doanh thu dưới 500 triệu đồng/năm, nhưng vẫn có tới 31% đạt mốc từ 1 tỷ đồng trở lên. Con số này phản ánh đúng bản chất của kinh doanh online: dễ bắt đầu, nhưng khả năng mở rộng phụ thuộc rất lớn vào cách làm của từng người.

Ở góc độ chuyên gia, nhiều nhà đầu tư nổi tiếng cho rằng kinh doanh online sở hữu lợi thế đặc biệt so với mô hình truyền thống. Người bán gần như không phải chịu rủi ro hàng tồn, không cần đầu tư mặt bằng và chỉ khi phát sinh đơn hàng mới phải nhập hàng hay vận chuyển. Mô hình này vì thế trở thành lựa chọn hoàn hảo cho những ai muốn khởi nghiệp nhanh, thử nghiệm sản phẩm hoặc tiếp cận nhóm khách hàng trẻ.

Tuy nhiên, “dễ bắt đầu” không đồng nghĩa với “dễ thành công”. Những người có kinh nghiệm lâu năm đều nhận định rằng thị trường online đang ngày càng đông đúc và cạnh tranh khốc liệt hơn. Điều quyết định không chỉ nằm ở việc bán sản phẩm gì, mà là sự khác biệt mà người bán tạo ra. Sản phẩm có thật sự hữu ích? Có tính năng nổi bật hay giải quyết được nhu cầu rõ ràng? Đó là câu hỏi đầu tiên mà bất kỳ người kinh doanh nào cũng cần trả lời trước khi nghĩ đến chuyện mở quảng cáo hay chạy truyền thông.

Bên cạnh đó, marketing số trở thành yếu tố sống còn. Muốn tồn tại trên nền tảng trực tuyến, người bán buộc phải biết cách định vị, bám đuổi khách hàng và xây dựng một hệ thống quảng cáo đủ hiệu quả. Nhưng đây cũng là mặt trái của cuộc chơi, nhiều chuyên gia cảnh báo rằng việc quá phụ thuộc vào Facebook hay Google sẽ đặt doanh nghiệp vào thế rủi ro. Chỉ cần chính sách thay đổi hoặc thuật toán điều chỉnh, lượng khách hàng có thể sụt giảm đột ngột. Với những cửa hàng nhỏ, điều này không quá nghiêm trọng, nhưng khi quy mô lên đến hàng trăm hay hàng nghìn đơn mỗi ngày, việc “đứng trên nền tảng của người khác” trở nên rất nguy hiểm.

Vì vậy, lời khuyên cho những người muốn làm lớn trong kinh doanh online là cần sớm xây dựng nền tảng riêng, từ website, hệ thống thanh toán cho đến quy trình vận hành độc lập. Đó cũng là cách các tập đoàn thương mại điện tử lớn trên thế giới đã làm để kiểm soát cuộc chơi thay vì phụ thuộc vào thuật toán của một bên thứ ba.

Từ một góc nhìn khác, nhiều nhà đầu tư cho rằng người trẻ cần tỉnh táo hơn khi lựa chọn thị trường. Bán hàng online đúng là hấp dẫn, đúng là “hot”, nhưng việc đi theo xu hướng mà không có lợi thế cạnh tranh sẽ khiến người khởi nghiệp dễ rơi vào vòng luẩn quẩn của sao chép và cạnh tranh bằng giá. Thay vì chạy theo những ngành đang đông đúc, người trẻ nên tìm kiếm lĩnh vực chuẩn bị bùng nổ trong tương lai, nơi ít người để ý nhưng có tiềm năng tăng trưởng mạnh.

Dù con đường nào được chọn, kinh doanh online vẫn là một trong những cơ hội khởi nghiệp rõ rệt và dễ tiếp cận nhất hiện nay. Nhưng để đi xa, người khởi nghiệp cần nhiều hơn sự nhanh nhạy, đó là tư duy nền tảng, khả năng thích ứng và một chiến lược đủ khác biệt để vượt qua hàng nghìn đối thủ cùng ý tưởng.