Nguyên nhân doanh số bán nhà tại Anh có thể thấp nhất trong hơn 10 năm

Theo số liệu của công ty bất động sản Zoopola công bố vào ngày thứ Tư vừa qua, số lượng nhà bán tại Anh trong năm nay nhiều khả năng sẽ rơi xuống ngưỡng thấp nhất tính từ năm 2012.

Báo cáo cho thấy doanh số bán nhà tại Anh trong năm nay dự kiến sẽ giảm khoảng 21% so với năm liền trước, ước tính sẽ chỉ có khoảng 1 triệu giao dịch được thực hiện, con số này tương đương với việc 23 năm thì một hộ gia đình mới đổi nhà. Con số này cao hơn 6 năm so với mức trung bình của năm 2021.

Nhu cầu nhà tại Anh trong khoảng 4 tuần gần nhất giảm khoảng 34% so với mức trung bình của 5 năm trước, lãi suất thế chấp tăng cao và áp lực chi phí cuộc sống không khỏi gây áp lực lên thị trường.

Việc doanh số bán nhà suy giảm diễn ra khi tăng trưởng giá nhà chững lại, cụ thể: Giá nhà chỉ tăng khoảng 1,7% trong khoảng thời gian 12 tháng tính đến tháng 6/2023. Giá nhà trung bình tại Anh ước tính khoảng 288.000 bảng, tương đương 364.000 USD/căn trong tháng 6/2023, cao hơn 5.000 bảng so với cùng kỳ năm trước nhưng thấp hơn 5.000 bảng so với mức đỉnh vào tháng 11/2022.

"Dù giá nhà tăng nhẹ, doanh số bán chịu ảnh hưởng nặng nề bởi chi phí lãi vay cao", Giám đốc điều hành của Zoopola – ông Richard Donnell nhấn mạnh trong cuộc họp báo mới đây.

Ông Donnell phân tích: “Lãi suất thế chấp đã bắt đầu giảm, tuy nhiên sẽ cần phải giảm xuống dưới ngưỡng 5%/năm, khi đó nhu cầu mua nhà trong nửa sau năm 2023 mới có thể hồi phục mạnh”.

Cũng theo Zoopola, số lượng các giao dịch bất động sản bằng hình thức vay thế chấp có thể giảm đến 28% khi người mua nhà đương đầu với lãi suất thế chấp cao.

Số liệu từ công ty bất động sản Rightmove cho hay, lãi suất thế chấp mua nhà tại Anh đã bắt đầu giảm, tuy nhiên vẫn ở mức cao. Tính đến ngày 21/8/2023, lãi suất thế chấp thời hạn 2 năm trung bình ở ngưỡng 6,7%/năm.

Vào đầu tháng 8/2023, Ngân hàng Trung ương Anh (BOE) đã nâng lãi suất chủ chốt đồng bảng Anh lên ngưỡng từ 5% lên 5,25%, lãi suất cơ bản đồng bảng Anh hiện cao nhất tính từ tháng 2/2008. Động thái này cũng hoàn toàn tương xứng với động thái gần đây nhất của Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) và Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB).

Cũng giống như Mỹ, kinh tế Anh đã khá vững vàng trong năm vừa qua, trái ngược hoàn toàn với dự báo kinh tế Anh sẽ rơi vào suy thoái khi giá thực phẩm và năng lượng tăng mạnh sau khi Nga và Ukraine căng thẳng. Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế cảnh báo chi phí lãi vay quá cao sẽ có thể đẩy kinh tế Anh vào suy thoái.

BOE bắt đầu nâng lãi suất chủ chốt từ trước khi FED và ECB hành động, tỷ lệ lạm phát tại Anh đã giảm với tốc độ nhanh hơn so với Mỹ và châu Âu. Tháng 6/2023, chỉ số giá tiêu dùng tại Anh tăng 7,9% so với cùng kỳ năm trước so với mức 5,5% tại khu vực đồng tiền chung châu Âu và 3% tại Mỹ.

BOE phát đi thông điệp nhiều khả năng cơ quan này đang ở trong giai đoạn cuối cùng của chu kỳ nâng lãi suất.
Do hiện chưa thể chắc chắn khi nào lạm phát về ngưỡng 2%, BOE cho biết sẽ lại nâng lãi suất chủ chốt nếu có những dấu hiệu cho thấy mức lương tăng có thể dẫn đến giá tài sản tăng, đặc biệt trong lĩnh vực dịch vụ.

“Chúng tôi biết rằng lạm phát ảnh hưởng đến nhóm những người nghèo khó mạnh nhất, chính vì vậy sẽ cần phải đảm bảo không gây ra quá nhiều hậu quả đau đớn trên con đường đưa lạm phát về 2%”, Thống đốc BOE – ông Andrew Bailey cho hay.

BOE dự báo lạm phát sẽ có thể dưới ngưỡng mục tiêu 2% từ giữa năm 2025 nếu BOE nâng lãi suất lên 6%, mức mà thị trường coi như đỉnh. Đây là chỉ báo cho thấy các nhà hoạch định chính sách tiền tệ Anh có thể không cần phải nâng lãi suất đến mức cao như vậy để có thể kiểm soát lạm phát.

Tuy nhiên, cũng cần phải xét đến việc chính BOE cũng đã từng đánh giá thấp quy mô và mức độ dai dẳng của lạm phát tại Anh tính từ khi chỉ số giá tiêu dùng bắt đầu tăng mạnh từ giữa năm 2021. BOE vào tuần trước cũng đã chính thức nhờ cựu Chủ tịch FED – ông Ben Bernanke tiến hành rà soát lại các dự báo và đánh giá tiền tệ dự kiến sẽ được công bố vào mùa Xuân năm 2024.

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia kinh tế, kinh tế Anh hiện chưa bộc lộ hết tác động từ các đợt nâng lãi suất của BOE. Cũng giống như người Mỹ, trước đây người Anh vay rất nhiều các khoản tiền với lãi suất siêu thấp trong các khoản nợ thế chấp như vay mua nhà hay mua ô tô trong suốt một thập kỷ sau khủng hoảng tài chính năm 2008.

Dù lãi suất của một số khoản vay tăng lên cùng với lãi suất cao, rất nhiều các khoản nợ tiêu dùng hiện đang được ràng buộc bởi lãi suất thấp.
Không giống tại Mỹ nơi mà lãi suất với nhiều loại hình thế chấp cố định từ 15 đến 30 năm, lãi suất thế chấp của Anh thường được giữ ở mức cố định trong từ 2 đến 5 năm trước khi có thể được đàm phán lại, chính vì vậy nhiều chủ vay mua nhà cũng đang gặp khó khi khoản tiền lãi suất phải trả cao hơn.

Ước tính khoảng 3 triệu hộ gia đình Anh sẽ phải trả lãi suất thế chấp cao hơn trước thời điểm cuối năm nay, theo số liệu của BOE. BOE ước tính khoản tiền lãi chi trả của mỗi hộ gia đình có thể tăng thêm ước tính 255USD/tháng.

Hiện tại đang xuất hiện ngày một nhiều áp lực lên chính phủ Anh liên quan đến việc cần phải hành động mạnh tay hơn để giúp đỡ các hộ gia đình đang chật vật trong vấn đề trả nợ mua nhà.