Lợi nhuận đi lùi tại nhóm doanh nghiệp lớn
Theo thống kê trong 17 doanh nghiệp ngành hóa chất - phân bón công bố BCTC quý III/2024, chỉ có 8 doanh nghiệp đạt lợi nhuận tăng trưởng, trong đó có 1 trường hợp chuyển lỗ thành lãi. Ngược lại, phần lớn còn lại ghi nhận lợi nhuận giảm, phản ánh những khó khăn chung và sự phân hóa mạnh mẽ trong ngành.
 |
| Lợi nhuận có sự phân hóa giữa các doanh nghiệp. |
Trong nhóm các doanh nghiệp dẫn đầu ngành phân bón – hóa chất, ba trên bốn doanh nghiệp lớn đều ghi nhận lợi nhuận giảm trong quý III/2024, mặc dù mức giảm không đáng kể.
Đạm Phú Mỹ (HoSE: DPM) báo cáo doanh thu đạt gần 3.100 tỷ đồng, giảm 4% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận ròng cũng giảm nhẹ 2%, còn 63 tỷ đồng. Mức giảm không quá lớn nhưng cho thấy sự chững lại trong giai đoạn không phải mùa cao điểm tiêu thụ.
Phân bón Bình Điền (HoSE: BFC) chịu ảnh hưởng nặng nề hơn với doanh thu giảm 25%, chỉ còn hơn 2.000 tỷ đồng. Lợi nhuận ròng giảm sâu 35%, xuống mức 53 tỷ đồng. Đây là một tín hiệu đáng lo ngại khi so với các quý trước.
Phân bón Cà Mau (HoSE: DCM) cũng không tránh khỏi khó khăn với doanh thu giảm 12%. Tuy nhiên, nhờ kiểm soát tốt giá vốn, lợi nhuận ròng của doanh nghiệp vẫn đạt 120 tỷ đồng, tăng tới 63% so với cùng kỳ.
Dù lợi nhuận trong quý 3 không tích cực, kết quả kinh doanh lũy kế 9 tháng của ba doanh nghiệp này vẫn khá khả quan nhờ sự thuận lợi ở các quý đầu năm. Lợi nhuận ròng của DCM đạt gần 1.100 tỷ đồng, tăng 71%; BFC đạt 285 tỷ đồng, gấp 2,6 lần cùng kỳ; trong khi DPM ghi nhận 558 tỷ đồng, tăng 31%. Cả ba đơn vị đều đã vượt hoặc gần hoàn thành kế hoạch kinh doanh năm 2024.
Trong khi đó, Hóa chất Đức Giang (HoSE: DGC) - một trong những doanh nghiệp hàng đầu ngành hóa chất - tiếp tục ghi nhận quý thứ tám liên tiếp lợi nhuận giảm. Lợi nhuận ròng quý 3 đạt 706 tỷ đồng, giảm 7% so với cùng kỳ. Dù vậy, đây vẫn là con số tích cực, vượt xa mức lợi nhuận trước giai đoạn "bùng nổ" vào cuối năm 2021 nhờ cơn sốt hàng hóa toàn cầu.
Sự bứt phá của các doanh nghiệp vừa và nhỏ
Khác với các doanh nghiệp lớn, nhiều doanh nghiệp hóa chất và phân bón tầm trung lại ghi nhận kết quả kinh doanh tích cực. Đặc biệt, các công ty thuộc Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) cho thấy sự tăng trưởng mạnh mẽ trong bối cảnh thị trường biến động.
Hóa chất cơ bản miền Nam (HoSE: CSV) là một trong những điểm sáng với doanh thu và lợi nhuận đều tăng trưởng mạnh. Lợi nhuận ròng quý 3 đạt 73 tỷ đồng, tăng 51% so với cùng kỳ. Doanh thu tiêu thụ các sản phẩm chính như NaOH, HCL, Clor lỏng, và H2SO4 đều tăng mạnh, đóng góp lớn vào kết quả chung. Lũy kế 9 tháng, lợi nhuận ròng của CSV đạt 186 tỷ đồng, tăng 16%, gần hoàn thành kế hoạch lợi nhuận trước thuế cả năm.
Hóa chất Việt Trì (HNX: HVT) ghi nhận lợi nhuận ròng quý 3 đạt 27 tỷ đồng, gấp 23 lần cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân chính là do tiêu thụ ổn định các sản phẩm chính và giá bán tăng cao trong kỳ, trong khi mức nền lợi nhuận cùng kỳ năm trước khá thấp.
Trong nhóm phân bón, Supe Phốt phát và Hóa chất Lâm Thao (HNX: LAS) ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận ròng 14%, đạt 33 tỷ đồng. Mặc dù doanh thu đi ngang, doanh nghiệp đã kiểm soát tốt giá vốn nhờ mua nguyên liệu đầu vào với giá hợp lý.
DAP - Vinachem (UPCoM: DDV) cũng có kết quả kinh doanh tích cực với lợi nhuận ròng đạt hơn 20 tỷ đồng, gấp 3 lần so với cùng kỳ. Tuy nhiên, tăng trưởng lợi nhuận chủ yếu đến từ việc chi phí bán hàng giảm mạnh do sản lượng tiêu thụ thấp, trong khi lãi gộp gần như không đổi.
Đạm Hà Bắc (UPCoM: DHB) là trường hợp đáng chú ý khi báo lãi 38 tỷ đồng trong quý 3, đảo chiều so với khoản lỗ 309 tỷ đồng cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, mức lãi này chỉ tương đương 3,7% doanh thu do vẫn chịu áp lực từ chi phí sản xuất. Lũy kế 9 tháng, DHB vẫn ghi nhận lỗ ròng 61 tỷ đồng do ảnh hưởng từ quý 2.
Những yếu tố kỳ vọng cho ngành phân bón
Theo Bộ Công Thương, nhu cầu phân bón tại Việt Nam hiện vào khoảng 11 triệu tấn/năm, trong đó phân urê chiếm tỷ trọng lớn nhất với công suất sản xuất nội địa đạt khoảng 3 triệu tấn/năm. Tuy nhiên, phần lớn nguyên liệu đầu vào như kali phải nhập khẩu hoàn toàn, tạo ra áp lực lớn trong bối cảnh giá thế giới biến động.
Chứng Khoán Mirae Asset nhận định rằng giá phân bón trong nước có thể phục hồi trong thời gian tới, nhờ các yếu tố như:
Khủng hoảng năng lượng toàn cầu: Giá khí tự nhiên tăng cao, đẩy chi phí sản xuất phân bón lên mức cao, khiến nhiều nhà máy tại châu Âu phải đóng cửa, gây gián đoạn nguồn cung.
Xung đột Nga – Ukraine: Nga là một trong những nhà sản xuất phân bón lớn nhất thế giới, và các lệnh cấm vận liên quan đến xung đột đã làm nguồn cung toàn cầu giảm sút.
Dù vậy, ngành phân bón cũng đối mặt với thách thức từ xu hướng nông nghiệp bền vững, chuyển đổi sang phân bón hữu cơ. Ngoài ra, việc một số quốc gia hạn chế xuất khẩu phân bón để đảm bảo nhu cầu nội địa cũng khiến giá phân bón thế giới duy trì ở mức thấp gần một năm qua.
Trong bối cảnh đó, các chính sách mới như dự thảo sửa đổi Luật thuế Giá trị gia tăng (VAT) có thể mang lại cơ hội cho ngành. Theo CTCK BIDV (BSC), việc áp thuế VAT đối với đầu vào phân bón sẽ giúp cải thiện lợi nhuận của các doanh nghiệp lớn như DCM và các đơn vị thuộc Vinachem, với mức tăng dự kiến lên đến 20%.
 | Bức tranh ngành thép quý III: Hoà Phát vượt khó, thị trường hé lộ kỳ vọng phục hồi Thị trường thép quý III đối mặt nhiều khó khăn với giá giảm sâu và áp lực cạnh tranh, lợi nhuận qua đó cũng phân ... |
 | Ngành ngân hàng quý III: Tín dụng bùng nổ, lợi nhuận vẫn phân hóa Ngành ngân hàng tiếp tục ghi nhận mức tăng trưởng tích cực trong quý III/2024 với tổng lợi nhuận đạt 70.169 tỷ đồng, tăng 17,1% ... |
 | Bùng nổ lợi nhuận quý III, doanh nghiệp cảng biển đối mặt nhiều thách thức khiến đà tăng chững lại Trong quý III, ngành cảng biển Việt Nam đạt tăng trưởng ấn tượng với nhiều doanh nghiệp ghi nhận lợi nhuận kỷ lục. Tuy nhiên, ... |
Đông Quân