Ngân hàng "phát tín hiệu" tiếp tục giảm lãi suất trong những tháng cuối năm 2023?

Theo kết quả cuộc điều tra xu hướng kinh doanh của các tổ chức tín dụng (TCTD) trong quý IV/2023 được thực hiện bởi Ngân hàng Nhà nước (NHNN). Cuộc điều tra được tiến hành từ ngày 25/8 đến ngày 11/9 với đối tượng là toàn bộ các tổ chức tín dụng và chi nhánh NHNN.

Theo đó, các tổ chức tín dụng kỳ vọng rằng lãi suất huy động và lãi suất cho vay sẽ tiếp tục giảm từ 0,26 – 0,35 điểm % trong quý IV năm nay.

Cùng với đó, các tổ chức tín dụng nhận định rằng dư nợ toàn hệ thống ngân hàng sẽ tăng 4,6% trong quý IV. Tăng trưởng tín dụng cả năm 2023 dự kiến đạt 12,3%, thấp hơn đáng kể so với mục tiêu 14 – 15% mà NHNN đặt ra trong đầu năm nay.

Ảnh minh họa.

Theo các tổ chức tín dụng, tăng trưởng tín dụng trong quý IV sẽ được cải thiện hơn khi nền kinh tế có những chuyển biến tích cực hơn và ngành sản xuất, xuất khẩu đang dần phục hồi.

Theo số liệu của NHNN, tính đến hết ngày 30/9/2023, tổng số vốn huy động của các ngân hàng thương mại đạt 12.900 nghìn tỷ đồng. Tính từ đầu tháng 9 đến nay, có 32 ngân hàng đã giảm lãi suất huy động, trong đó nhiều ngân hàng thậm chí có tới 3 – 4 đợt giảm lãi suất huy động.

Theo khảo sát gần đây nhất, Ngân hàng Vietcombank đã giảm lãi suất huy động xuống còn 5,3%/năm đối với kỳ hạn 12 tháng, 4,3% đối với kỳ hạn 6 tháng và 9 tháng và 3,3% đối với kỳ hạn 3 tháng. Với lần điều chỉnh này, lãi suất huy động của Vietcombank đã giảm xuống mức thấp kỷ lục, thấp hơn cả trong thời kỳ dịch Covid-19.

Trong khi đó, lãi suất cho vay cũng chung tình trạng với lãi suất huy động. Tính đến cuối tháng 6/2023, lãi suất cho vay bình quân của các tổ chức tín dụng đã giảm khoảng 1% so với cuối năm 2022.

Nhiều ngân hàng khác như SHB, Agribank, BIDV, Vietinbank… cũng đã triển khai nhiều chương trình ưu đãi, chính sách giảm lãi suất cho vay dành cho các khách hàng doanh nghiệp. Ngân hàng SHB mới đây đã dành 5.000 tỷ đồng với lãi suất từ 6,97%/năm để hỗ trợ cho các doanh nghiệp bổ sung vốn lưu động ngắn hạn. Vietcombank cũng đã 3 lần giảm lãi suất cho vay đối với khách hàng cá nhân và doanh nghiệp trong giai đoạn từ đầu năm đến nay.

NHNN cũng đã có nhiều chỉ đạo liên quan đến việc giảm mặt bằng lãi suất cho vay. Vào cuối tháng 9, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Thanh Hà đưa ý kiến chỉ đạo: “Các ngân hàng cần tập trung tiết giảm chi phí, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và các giải pháp khác để có điều kiện tiếp tục giảm lãi suất cho vay, phấn đấu giảm 1,5% - 2% đối với cả khoản vay mới và dư nợ hiện hữu nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người dân phục hồi sản xuất, kinh doanh cũng như tăng khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế”.

Chính phủ mới đây cũng yêu cầu NHNN tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn các tổ chức tín dụng thúc đẩy giải ngân các gói tín dụng 40 nghìn tỷ đồng hỗ trợ lãi suất, 120 nghìn tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội, 15 nghìn tỷ đồng cho lĩnh vực lâm sản, thủy sản.

Dự báo lãi suất các tháng cuối năm 2023

Theo báo cáo thị trường tiền tệ công bố hồi giữa tháng 9 của VNDirect, VNDirect kỳ vọng lãi suất cho vay sẽ giảm rõ rệt hơn trong những tháng cuối năm 2023.

Cụ thể, báo cáo phân tích, trong tháng 8/2023, lãi suất huy động bình quân kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng thương mại giảm 0,5 điểm % so với cuối tháng 7/2023 về mức 5,9%/năm (giảm gần 2 điểm % so với đầu năm 2023). Đà giảm của lãi suất huy động được thúc đẩy bởi tình trạng dư thừa thanh khoản hệ thống trong bối cảnh cầu tín dụng yếu cũng như Chính phủ mở rộng chính sách tài khóa.

VNDirect kỳ vọng, lãi suất cho vay giảm rõ rệt hơn trong những tháng cuối năm 2023, do chi phí vốn của các ngân hàng thương mại đang giảm nhờ: Tác động từ các đợt cắt giảm lãi suất điều hành của NHNN trong 6 tháng đầu năm 2023; NHNN ban hành Thông tư 02 cho phép giãn trích lập dự phòng nợ xấu.

Trong báo cáo tăng trưởng kinh tế quý III/2023 do Bộ phận Nghiên cứu thị trường và kinh tế toàn cầu của Ngân hàng UOB vừa công bố, các chuyên gia của UOB cho rằng, trước tình hình kinh tế còn nhiều khó khăn, NHNN đã phản ứng nhanh chóng bằng cách cắt giảm lãi suất tái cấp vốn tổng cộng 150 điểm cơ bản trong 6 tháng đầu năm 2023, xuống còn 4,50%.

UOB dự báo, NHNN vẫn có triển vọng cắt giảm lãi suất thêm 100 điểm cơ bản nữa (xuống 3,50%) nhưng thời gian thực hiện có thể được chuyển sang quý IV/2023 và quyết định này có thể vẫn cần cân nhắc khi ngân hàng trung ương xem xét cân đối cả rủi ro tăng trưởng và lạm phát.

Về tỷ lệ lạm phát, UOB giữ nguyên dự báo CPI của Việt Nam ở mức 3,9% cho năm 2023, số liệu mới nhất là 3,7% cho tháng 9, cao hơn nhiều so với mức thấp nhất của năm nay là 2% (tháng 6 năm 2023) và đang tiến gần hơn đến mục tiêu chính thức là 4,5%.

Do đó, theo UOB, dự báo của về việc tiếp tục cắt giảm lãi suất của NHNN trong quý IV/2023 vẫn sẽ bị chi phối bởi các yếu tố chưa chắc chắn.

Trong một báo cáo khác công bố hồi tháng 8 cập nhật triển vọng ngành Ngân hàng, Chứng khoán Yuanta dự báo rằng, NHNN có thể tiếp tục giảm lãi suất điều hành thêm 50 điểm cơ bản vào cuối năm 2023 hoặc đầu năm 2024.

Trong khi đó, ông Nguyễn Bá Hùng - chuyên gia kinh tế trưởng của ADB cho rằng, hiện lãi suất điều hành đã ở mức 4,5%, nếu nền kinh tế sôi động hơn một chút, đồng nghĩa với việc chỉ số lạm phát có thể tăng nhẹ lên hơn 4%, rất khó có khả năng NHNN sẽ giảm thêm lãi suất.

Theo khuyến nghị của ông Phạm Thế Anh - Trưởng Khoa Kinh tế học (Trường đại học Kinh tế Quốc dân-NEU), Nhà nước cần khuyến khích đầu tư tư nhân thông qua việc tiếp tục hạ lãi suất cho vay như giảm chi phí vốn, tăng khả năng tiếp cận vốn trên thị trường chứng khoán,... Tuy nhiên, cần kiểm soát tăng trưởng cung tiền quanh 10% và tránh nôn nóng hạ lãi suất chính sách dồn dập.

Từ đầu năm đến nay, NHNN đã liên tục điều chỉnh giảm 4 lần các mức lãi suất điều hành với mức giảm từ 0,5-2%/năm, trong bối cảnh lãi suất trên thế giới tiếp tục tăng và neo ở mức cao nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế thông qua kênh tín dụng. Trên thực tế, mặt bằng lãi suất điều hành và lãi suất huy động đều đã giảm gần tới mức thấp nhất trong giai đoạn đại dịch COVID-19, do đó, nhiều chuyên gia nhận định, dư địa để giảm thêm lãi suất sẽ là không lớn.

Tăng trưởng tín dụng đạt gần 7% tính đến cuối tháng 9 Tại Hội nghị kết nối ngân hàng - doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên chiều 4/10. Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước ...

NHNN đối phó với áp lực tỷ giá, lạm phát và thanh khoản dư thừa ra sao? Mặc dù nền kinh tế trong nước đang có những chuyển biến cải thiện. Tuy nhiên, những thay đổi của thị trường quốc tế đang ...

Thông tin mới nhất về giải ngân gói 120.000 tỷ cho vay mua nhà ở xã hội Theo kế hoạch, 4 ngân hàng thương mại có vốn nhà nước là Vietcombank, Agribank, BIDV, VietinBank tham gia gói tín dụng 120.000 tỷ đồng ...