Năm 2022, trái phiếu doanh nghiệp được dự báo tăng trưởng cả về quy mô và sản phẩm

Những điểm nhấn năm 2021

Năm 2021, trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) được phát hành trong nước đạt 594.520 tỷ đồng, tăng 35,83% so với năm trước. Bên cạnh đó, có 6 đợt phát hành trái phiếu quốc tế với tổng giá trị 1,74 tỷ USD, tổng giá trị phát hành ước đạt  khoảng 644.000 tỷ đồng.

Nhìn chung, thị trường TPDN đã nhanh chóng có sự thích nghi với khung pháp lý mới, từ tháng 5/2021 khối lượng phát hành đã tăng trở lại. Hình thức phát hành chủ đạo là phát hành riêng lẻ (98,5%). Ngân hàng và Bất động sản (chiếm lần lượt 37% và 36%) tiếp tục là nhóm ngành phát hành chủ đạo.

Lãi suất phát hành có xu hướng giảm nhẹ đi cùng xu hướng giảm lãi suất cho vay. Trái phiếu các tổ chức tín dụng phát hành đạt 222.712 tỷ đồng phát hành thành công, trong đó, 166.840 tỷ đồng trái phiếu có kỳ hạn dưới 5 năm, chiếm 75% và 100% được phát hành theo hình thức riêng lẻ. Đối với kỳ hạn trên 5 năm (chiếm 25%), khối lượng phát hành cao ghi nhận tại các Ngân hàng TMCP Nhà nước.

Trái phiếu Bất động sản phát hành đạt 210.950 tỷ đồng, tăng 61% so với năm trước. Có thể thấy sự phát triển loại hình trái phiếu bất động sản bắt nguồn từ cả hai phía cung và cầu khi các chủ đầu tư là doanh nghiệp bất động sản có nhu cầu huy động vốn để triển khai dự án. Trong khi đó, nhà đầu tư đặc biệt là nhà đầu tư cá nhân cũng tìm kiếm những sản phẩm có mức sinh lời tốt hơn so với lãi suất tiết kiệm.

Thị trường năm 2022 sẽ ra sao khi khung pháp lý được sửa đổi?

Thị trường trái phiếu ngày càng phát triển về quy mô

Thị trường TPDN trong năm 2022 được dự báo sẽ tiếp tục có những bước phát triển với sự mở rộng cả về quy mô lẫn tính đa dạng của sản phẩm. Tính minh bạch thông tin của thị trường tiếp tục được cải thiện đi kèm với sự tuân thủ hành lang pháp lý nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững.

Tiềm năng tăng trưởng hiện hữu trong dài hạn xét tới sự tăng trưởng của nền kinh tế đi kèm với nhu cầu mở rộng kinh doanh của doanh nghiệp, kéo theo đó là nhu cầu sử dụng vốn.

Công ty chứng khoán Vietcombank đánh giá yếu tố thuận lợi đối với thị trường trái phiếu doanh nghiệp năm 2022 là mặt bằng lãi suất duy trì thấp. Tuy vậy, thách thức và cơ hội cũng song hành khi cạnh tranh gia tăng đến từ kênh tín dụng ngân hàng; khung pháp lý tiếp tục hoàn thiện đòi hỏi thành viên thích nghi cao.

Hiện Dự thảo sửa đổi Nghị định 153 về phát hành TPDN riêng lẻ đang được đưa ra lấy ý kiến thị trường. Lợi suất trái phiếu doanh nghiệp nhiều khả năng sẽ có dư địa giảm đi cùng với xu hướng lãi suất cho vay duy trì thấp và tính thanh khoản các trái phiếu tăng lên với kỳ vọng về sàn giao dịch trái phiếu doanh nghiệp thứ cấp tập trung.

Theo Bộ Tài chính, Dự thảo sửa đổi Nghị định 153 có một số nội dung đáng chú ý. Chẳng hạn, Dự thảo sửa đổi quy định về mục đích phát hành trái phiếu nhằm tăng cường trách nhiệm và nghĩa vụ của doanh nghiệp phát hành trong việc sử dụng tiền thu từ phát hành trái phiếu đúng mục đích. Đồng thời, bổ sung quy định về xếp hạng tín nhiệm đối với một số loại trái phiếu phát hành nhằm tăng tính công khai, minh bạch, góp phần nâng cao chất lượng trái phiếu được phát hành, đồng thời giúp thị trường có thói quen sử dụng kết quả xếp hạng tín nhiệm để đánh giá rủi ro của trái phiếu, tiệm cận với thông lệ quốc tế, hạn chế rủi ro cho nhà đầu tư.

Chế định về đại diện người sở hữu trái phiếu được đưa ra để tăng cường việc giám sát mục đích sử dụng vốn trái phiếu của doanh nghiệp phát hành cũng như tăng cường giám sát việc thực hiện các cam kết khác của doanh nghiệp phát hành.

Dự thảo bổ sung các quy định để đẩy nhanh việc thiết lập thị trường giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại Sở giao dịch chứng khoán cho các nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp nhằm tăng tính thanh khoản, tính công khai, minh bạch, tăng cường quản lý, giám sát đối với các trái phiếu đưa vào giao dịch trên thị trường thứ cấp.

Một số quy định về cách thức xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là đối tượng được phép đầu tư và giao dịch TPDN phát hành riêng lẻ; quy định về thời hạn và nội dung công bố thông tin cũng được sửa đổi nhằm khắc phục những bất cập thời gian vừa qua, tăng cường tính minh bạch của doanh nghiệp phát hành trái phiếu và việc sử dụng vốn phát hành trái phiếu của doanh nghiệp.

Bùi Trang

Theo Tạp chí Thị trường Tài chính Tiền tệ