Năm 2022, Đạm Hà Bắc (DHB) báo lãi kỷ lục sau nhiều năm thua lỗ

Nhiều năm kinh doanh ảm đạm

Nhìn lại lịch sử kinh doanh hơn 10 năm trở lại đây, trong giai đoạn 2011 - 2014 lợi nhuận của Đạm Hà Bắc giảm từ 611 tỷ đồng năm 2011 xuống còn 135 tỷ đồng năm 2014.

Công ty CP Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc (Đạm Hà Bắc - Mã: DHB)

Bước sang năm 2015 doanh nghiệp bắt đầu ghi nhận lãi âm với -658 tỷ đồng. Kết quả lợi nhuận âm còn kéo dài liên tiếp đến năm 2020 với lần lượt -1.051 tỷ đồng (năm 2016), -611 tỷ đồng (năm 2017), -328 tỷ đồng (năm 2018); -632 tỷ đồng (năm 2019); -1.465 tỷ đồng (năm 2020).

Nguyên nhân của sự suy giảm trên bao gồm 2 vấn đề chính: Việc sử dụng than làm nguyên liệu đầu vào và dự án đầu tư mở rộng nhà máy yếu kém. Từ năm 2009 đến nay, giá than liên tục tăng khiến chi phí đầu vào tăng, thu hẹp biên lợi nhuận.

Hai là dự án đầu tư mở rộng nhà máy yếu kém được DHB triển khai từ năm 2008 nhằm nâng công suất nhà máy lên mức 500.000 tấn ure/năm. Sau nhiều năm chậm tiến độ, đội vốn, đến cuối năm 2015, công trình được đưa vào sử dụng, tổng giá trị giải ngân 10.016 tỷ đồng tính đến tháng 9/2016 (theo kết luận của Thanh tra Bộ Xây dựng), có hơn 7.400 tỷ đồng là vốn vay. Số nợ này đã khiến chi phí lãi vay “ăn mòn” lợi nhuận.

Năm 2021, tình hình sản xuất, kinh doanh của Đạm Hà Bắc có tín hiệu khả quan. Công suất nhà máy đạt 92% với 473.000 tấn ure thành phẩm được cung cấp cho thị trường. Doanh thu trong năm 2021 của DHB đạt 4.558 tỷ đồng, đây cũng là năm đầu tiên DHB lãi 6,25 tỷ đồng sau nhiều năm chịu lỗ.

Lợi nhuận sau thuế đạt mốc kỷ lục 1.779 tỷ đồng

Theo báo cáo tài chính quý IV/2022 của Đạm Hà Bắc cho thấy, doanh thu thuần doanh nghiệp này đạt 1.147 tỷ đồng, giảm hơn 18% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong kỳ, lãi gộp của công ty giảm hơn 41% còn 381 tỷ đồng. Biên lãi gộp từ 46,2% cùng kỳ năm ngoái thu hẹp còn 33,2%. Trừ đi các chi phí lãi vay và chi phí bán hàng được tiết giảm, Đạm Hà Bắc báo lãi sau thuế 85 tỷ đồng, giảm gần 72% so với quý IV/2021.

Theo giải trình, quý IV/2022 là thời điểm trái vụ, nhu cầu ure giảm, giá ure thế giới và trong nước đang xu hướng đi xuống, ngân hàng siết tín dụng nên việc tiêu thụ cũng gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, giá dầu, giá than và các loại vật tư, nguyên liệu đầu vào khác tăng rất cao, nguồn than trong tình trạng thiếu hụt, đồng USD khiến chi phí lãi vay tăng là các nguyên nhân khiến kết quả của công ty đi xuống so với cùng kỳ.

Dù kết quả quý IV đi lùi song nhờ kết quả của ba quý trước nên lũy kế cả năm 2022, doanh thu thuần của Đạm Hà Bắc đạt 6.441 tỷ, tăng 44% so với năm 2021. Lợi nhuận sau thuế đạt mốc kỷ lục 1.779 tỷ, gấp 287 lần con số 6 tỷ đồng cùng kỳ.

Hoạt động dưới hình thức cổ phần hóa từ đầu năm 2016, Đạm Hà Bắc rơi vào tình trạng thua lỗ triền miên do gánh nặng nợ vay. (Nguồn: Tổng hợp từ BCTC của công ty).

Nhà máy Đạm Hà Bắc được biết đến là một trong 12 đại dự án của ngành công thương với số nợ hàng nghìn tỷ đồng, đồng thời thua lỗ triền miên từ sau cổ phần hóa (năm 2016), có năm lỗ đỉnh điểm gần 1.461 tỷ. Với kết quả năm 2022, công ty đã giảm số lỗ lũy kế xuống 2.974 tỷ đồng, đồng thời vốn chủ sở hữu chỉ còn âm 252 tỷ, đầu năm âm 2.031 tỷ.

Năm 2022, Đạm Hà Bắc kỳ vọng tổng doanh thu 4.498 tỷ đồng, có lãi trước thuế 8,7 tỷ. Với kết quả trên, công ty đã vượt 43% chỉ tiêu doanh thu và vượt xa kế hoạch lợi nhuận.

Tính đến cuối năm 2022, tổng tài sản của Đạm Hà Bắc giảm 364 tỷ đồng so với đầu năm về 7.582 tỷ đồng, khoảng hơn 60% là ở tài sản cố định. Hàng tồn kho của công ty ở mức 847 tỷ, tăng 57% so với đầu năm, chủ yếu là nguyên liệu, vật liệu tồn kho. Lượng tiền, tương đương tiền và tiền gửi ngân hàng 240 tỷ tại ngày 31/12/2022.

Như đã đề cập ở trên, gánh nặng nợ vay là vấn đề nan giải của Đạm Hà Bắc trong nhiều năm. Cuối quý IV, công ty vay tổng cộng 3.234 tỷ đồng, tương ứng giảm 46% so với đầu năm. Năm ngoái, Đạm Hà Bắc phải trả 757 tỷ đồng chi phí lãi vay, còn năm 2021 là 977 tỷ.

Nợ ngắn hạn của Đạm Hà Bắc vẫn ở mức trên 6.254 tỷ đồng, gấp 4,4 lần tài sản ngắn hạn nên vốn lưu động âm 4.857 tỷ.

Số lỗ lũy kế hơn 2.974 tỷ đồng khiến vốn chủ sở hữu âm hơn 252 tỷ đồng, song đã giảm so với đầu năm ở mức 2.031 tỷ.