Mirae Asset: Việc giảm lãi suất khó xảy ra trong thời gian tới nếu áp lực lạm phát trở lại

Mặc dù lạm phát tại Việt Nam chỉ ghi nhận mức tăng nhẹ trong 10 tháng đầu năm nhưng áp lực lạm phát dự kiến gia tăng trong thời gian sắp tới dưới tác động của việc tăng giá của các mặt hàng thiết yếu như thực phẩm, năng lượng; thặng dư thương mại thấp và các gói hỗ trợ kinh tế sắp tới.

Để đối mặt với việc gia tăng lạm phát, nhiều nền kinh tế đã tăng lãi suất điều hành từ 0,5 - 1,5 điểm %, và đang cân nhắc tiếp tục gia tăng lãi suất trong thời gian sắp tới nếu lạm phát tăng cao. Vì vậy, Việt Nam có thể điều chỉnh tăng lãi suất nếu áp lực lạm phát trở lại trong năm 2022.

9 tháng đầu năm, lãi suất huy động chung của nhóm ngân hàng duy trì mức thấp trong dưới sự hỗ trợ từ thanh khoản dồi dào từ sự tăng trưởng vượt trội của tiền gửi so với tín dụng trong 2020.

Trái ngược với năm 2020, tiền gửi ghi nhận mức tăng trưởng thấp hơn so với tín dụng trong 9 tháng năm 2021. Các lý do chính dẫn đến tăng trưởng tiền gửi thấp có thể kể đến như sự suy giảm thu nhập của một bộ phận người dân, lãi suất thấp.

Song, bộ phận phân tích cho rằng những yếu tố kể trên chỉ ảnh hưởng đến tiền gửi trong ngắn hạn đến khi nền kinh tế phục hồi. Các gói hỗ trợ kinh tế cũng được kỳ vọng hỗ trợ cho thanh khoản.

Bên cạnh đó, dịch bệnh cũng thúc đẩy tỷ lệ thanh toán không tiền mặt, qua đó gia tăng được tỷ lệ tiền gửi không kỳ hạn (CASA) và lãi suất điều hành duy trì ở mức thấp.

Mức thanh khoản cao không những hạn chế tác động của dịch bệnh mà còn nới rộng biên lãi thuần (NIM) của hầu hết các ngân hàng. Đến hết quý III/2021, NIM của nhóm ngân hàng niêm yết tăng 0,47 điểm % so với mức 2020, đạt 3.8%

Nguồn: NHNN, Mirae Asset Việt Nam Research

Theo Mirae Asset, chất lượng tài sản của các ngân hàng sẽ có sự phân hóa trong thời gian tới. Cụ thể, đối với các ngân hàng có tỷ trọng ngân hàng bán lẻ cao như VPBank, VIB hay TPBank, tỷ lệ nợ xấu sẽ sớm được phản ánh trên báo cáo tài chính.

Ngược lại, nợ xấu phát sinh từ cho vay doanh nghiệp và đầu tư trái phiếu sẽ mất nhiều thời gian hơn, phụ thuộc vào mức độ hồi phục của nền kinh tế và mức độ bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh.

Do vậy, bộ phận phân tích cho rằng nợ xấu của các ngân hàng sẽ tăng nhẹ trong thời gian tới. Tuy nhiên, các ngân hàng với tỷ lệ bao phủ nợ xấu cao sẽ có nhiều dư địa cho việc ổn định chất lượng tài sản hơn.

Theo ước tính của công ty chứng khoán, nợ cơ cấu cho người đi vay bị ảnh hưởng bởi COVID-19 đã lên tới 5,3% so với dư nợ tín dụng hệ thống. Dù kỳ vọng khả năng trả nợ của người đi vay sẽ phục hồi cùng với sự phục hồi kinh tế trong năm 2022, một phần nợ cơ cấu có thể trở thành nợ xấu sau khi hết thời hạn tạm hoãn phân loại.

Dưới tác động của Thông tư 14, ngân hàng được phép cơ cấu một phần dư nợ của khách hàng mà không chuyển nhóm. Vì vậy, tỷ lệ nợ được tái cơ cấu dựa trên thông tư có thể không đáng kể, nhưng một khi doanh nghiệp mất khả năng hoàn thành nghĩa vụ nợ thì nợ xấu tiềm năng từ các khoản nợ còn lại có thể khiến các khoản nợ xấu của ngân hàng tăng cao.

NIM có thể giảm nhẹ trong năm 2022

Từ quý II/2021, mảng ngân hàng đầu tư và bán buôn ghi nhận mức tăng trưởng tốt hơn so với mảng ngân hàng bán lẻ. Mảng bán lẻ được kỳ vọng sẽ tăng trưởng tốt hơn trong thời gian tới cũng thúc đẩy lợi suất danh mục tín dụng của các ngân hàng.

Dù vậy, NIM của các ngân hàng vẫn có thể chịu áp lực dựa trên các giả định sau: nhân tố chính cải thiện NIM trong thời gian vừa qua là lãi suất huy động thấp; nhu cầu huy động gia tăng nhằm đáp ứng tăng trưởng tín dụng hậu COVID-19 và mức tăng lãi suất huy động cao hơn so với gia tăng lợi suất.

Ở chiều tích cực, nhóm phân tích cho rằng sự kết thúc của các gói hỗ trợ lãi suất trong năm 2022 sẽ gia tăng lợi suất danh mục tín dụng của các ngân hàng.

"Các ngân hàng Việt Nam đang được giao dịch ở mức cao hơn nhiều so với đa phần các ngân hàng trong khu vực. Đây là mức định giá hợp lý do tỷ suất sinh lời trên vốn chủ (ROE) của các ngân hàng Việt Nam cao hơn gấp đôi so với những ngân hàng tương đương trong khu vực," Mirae Asset nhận định.

Ngoài ra, tăng trưởng lợi nhuận luôn được duy trì ở mức trên 20% cũng là một yếu tố giúp ngân hàng được hưởng mức định giá hiện tại.

Các chỉ số của một số ngân hàng. (Nguồn: Bloomberg, Mirae Asset Việt Nam, dữ liệu của các ngân hàng)

Lưu Lâm

Theo Tạp chí Kinh tế Chứng khoán Việt Nam