Lụa Việt nâng chuẩn sản xuất xanh, sẵn sàng vươn ra thế giới

Giá trị thủ công, lợi thế giúp lụa Việt bước ra thế giới

Từ lâu, lụa Việt Nam đã được biết đến như một phần tinh tế của văn hóa và lịch sử dân tộc. Mỗi tấm lụa là kết tinh của sự cần mẫn, tỉ mỉ và sáng tạo từ đôi bàn tay người thợ. Trong dòng chảy của hiện đại hóa và hội nhập, nhiều làng nghề đã tìm cách tái sinh để phù hợp yêu cầu mới của thị trường. Lụa đũi Nam Cao là một trong những cái tên tiêu biểu, vừa giữ được hồn cốt truyền thống, vừa mạnh dạn tiến ra thị trường quốc tế.

margin: 15px auto;" />

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, chị Lương Thanh Hạnh, Giám đốc Hợp tác xã Lụa đũi Nam Cao (tỉnh Hưng Yên), cho biết, hiện doanh nghiệp mỗi năm đưa ra thị trường khoảng 30.000 sản phẩm, chủ yếu là khăn lụa, áo và các dòng thời trang cao cấp. Bên cạnh thị trường nội địa, Hàn Quốc đang là điểm đến lớn của sản phẩm lụa Nam Cao, cùng với Mỹ, Anh, Pháp, Đức và nhiều quốc gia châu Âu. Điều đáng mừng là dù kinh tế thế giới biến động, nhóm khách hàng yêu thích chất liệu tự nhiên và thân thiện môi trường vẫn tăng đều, tạo nền tảng ổn định cho xuất khẩu.

Bà Lương Thanh Hạnh chia sẻ, trong quá trình làm việc với các đối tác Hàn Quốc, doanh nghiệp nhận thấy điều họ quan tâm nhất không chỉ là chất lượng sản phẩm mà còn nằm ở câu chuyện văn hóa, quy trình sản xuất an toàn và tiêu chuẩn ESG. Việc đáp ứng chứng chỉ ESG trở thành thước đo quan trọng với các doanh nghiệp xuất khẩu, đồng thời là “cánh cửa” mở lối cho sản phẩm thủ công Việt đi xa hơn.

“Đối tác Hàn Quốc rất yêu thích sản phẩm nhuộm từ nguyên liệu tự nhiên, màu sắc giữ được nét mộc mạc của lụa Việt. Điều này khiến hàng thủ công trở thành lợi thế lớn, vừa khác biệt, vừa thể hiện bản sắc văn hóa”, chị Hạnh cho biết.

Khác với thị trường châu Âu, nơi khách hàng chuộng chất liệu thô, mộc và càng nhiều chi tiết handmade càng được đánh giá cao, người tiêu dùng Hàn Quốc lại yêu thích lụa mềm, nhẹ, màu sắc rực rỡ. Sự linh hoạt trong thiết kế, màu nhuộm tự nhiên và khả năng sáng tạo theo thị hiếu vùng miền giúp Nam Cao thích ứng tốt hơn với từng phân khúc khách hàng.

Để nâng cao chất lượng và mở rộng màu nhuộm, năm 2026 doanh nghiệp dự kiến hợp tác với Bảo tàng nhuộm tự nhiên tại Hàn Quốc, nghiên cứu bảng màu mới từ thảo mộc, thân thiện với môi trường. Đây được xem là bước đi chiến lược giúp sản phẩm lụa Việt tiếp cận gần hơn nhóm khách hàng cao cấp, nơi yếu tố bền vững được coi trọng.

Giữ nghề, giữ người, khát vọng nâng tầm lụa Việt

Hành trình xây dựng thương hiệu lụa không chỉ nằm ở chuyện mua - bán hay xuất khẩu. Với chị Hạnh, sâu xa hơn là trách nhiệm gìn giữ một nghề truyền thống lâu đời. Chuỗi sản xuất tơ tằm rất dài, từ trồng dâu, nuôi tằm, kéo sợi, dệt vải, nhuộm màu, hoàn thiện sản phẩm, đòi hỏi sự kiên trì và số lượng lớn lao động địa phương. Việc duy trì được chuỗi giá trị khép kín đồng nghĩa với tạo việc làm ổn định cho người dân, giúp họ bám nghề, không rời bỏ nông thôn để lên thành phố.

Nguồn tơ tằm hiện nay chủ yếu đến từ Lâm Đồng, "thủ phủ" dâu tằm lớn nhất cả nước, bên cạnh một số vùng khác như Gia Lai, Lào Cai, Cao Bằng. Tuy vậy, thực tế cho thấy, Việt Nam đang nằm trong nhóm ba quốc gia xuất khẩu tơ thô hàng đầu thế giới, nhưng số doanh nghiệp chế tác sâu để tạo ra sản phẩm giá trị cao rất ít. “Chúng ta xuất thô nhiều mà chưa tận dụng hết giá trị văn hóa, thủ công của nghề. Đó thực sự là điều đáng tiếc”, chị Hạnh bày tỏ.

Theo chị, nếu làm tốt công đoạn chế tác, hoàn thiện sản phẩm cuối cùng, giá trị thương mại của tơ tằm có thể tăng gấp nhiều lần. Quan trọng hơn, nghề truyền thống sẽ được giữ vững, người dân có việc làm tại quê, thu nhập ổn định và văn hóa làng nghề được truyền lại cho thế hệ sau. “Giữ nghề cũng là giữ người, giữ bản sắc Việt Nam”, chị Hạnh nhấn mạnh.

Trong xu hướng phát triển xanh và tiêu dùng bền vững, lụa thủ công Việt Nam có nhiều tiềm năng để bứt phá. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất của các cơ sở nhỏ là vốn đầu tư hạn chế, công nghệ nhuộm tự nhiên chưa chuẩn hóa và thiếu không gian để giới thiệu câu chuyện văn hóa lụa. Chị Hạnh mong muốn trong thời gian tới sẽ có thêm chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện để doanh nghiệp thủ công mở rộng sản xuất và quảng bá sâu hơn ra quốc tế.

Triển vọng năm 2026 dự báo sẽ sôi động hơn khi mặt hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam tiếp tục được hưởng ưu đãi từ các FTA, mở ra cơ hội lớn cho các sản phẩm từ lụa. Doanh nghiệp đang đặt mục tiêu đẩy mạnh xuất khẩu sang Mỹ, đồng thời củng cố thị trường Hàn Quốc, nơi nhu cầu tiêu dùng lụa cao và xu hướng thời trang bản địa ngày càng chuộng chất liệu tự nhiên.

Hành trình đưa lụa Việt vươn ra thế giới không phải con đường bằng phẳng. Nhưng với sự kiên trì, tình yêu nghề, tinh thần “làm thật, giữ thật”, những tấm lụa dệt từ bàn tay người thợ Nam Cao đang góp phần nâng tầm giá trị thủ công Việt trên bản đồ thế giới. Mỗi mét lụa được xuất khẩu không chỉ mang theo giá trị kinh tế, mà còn là câu chuyện về văn hóa, về sự dẻo dai của một nghề đã đi qua hàng trăm năm lịch sử.

Lụa đũi Nam Cao không chỉ là sản phẩm, mà còn là tinh hoa. Hành trình chinh phục thị trường quốc tế hôm nay chính là minh chứng rõ ràng nhất rằng, tinh hoa truyền thống, nếu được gìn giữ đúng cách, hoàn toàn có thể tỏa sáng trong kỷ nguyên toàn cầu hóa.