Đồng bộ giải pháp đẩy lùi tín dụng đen ra khỏi đời sống người lao động

Tại chương trình, từ điểm cầu Bình Phước, chị Trần Thị Toan, cán bộ Công đoàn cơ sở công ty TNHH New Apparel Far Eastern Việt Nam chia sẻ chị là cán bộ công đoàn và đã bị đối tượng cho vay nặng lãi đe dọa, bôi nhọ danh dự do công nhân công ty vướng vào tín dụng đen.

Chị Toan nêu vấn đề, sau dịch COVID-19, rất nhiều công nhân đang gặp khó khăn về tài chính, nhưng lại rất khó tiếp cận với các khoản vay cá nhân từ ngân hàng nên buộc phải tìm đến tín dụng đen. Tín dụng đen đang hoành hành gây hậu quả rất nghiêm trọng ở các tỉnh, thành phố. Đề nghị Chính phủ có chương trình, chính sách hỗ trợ tín dụng cho công nhân lao động, để công nhân không phải đi vay nặng lãi.

Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú (ảnh chụp qua màn hình) trao đổi tại chương trình đối thoại

Bày tỏ sự chia sẻ với những người lao động bị vướng vào tín dụng đen, ảnh hưởng nhiều đến đời sống.  Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú đồng thời cho biết, tín dụng đen là vấn đề nhức nhối, Đảng và Chính phủ luôn tìm mọi cách để đẩy lùi tín dụng đen ra khỏi đời sống xã hội. Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt, nhiều biện pháp từ các cơ quan chức năng như NHNN, Bộ Công an và cả chính quyền địa phương vào cuộc tích cực, trong thời gian qua, đã loại bỏ được rất nhiều tổ chức, cá nhân núp bóng lợi dụng hoạt động tín dụng đen dưới mọi hình thức, giảm nhiều câu chuyện đau lòng nhưng trên thực tế, tín dụng đen vẫn là một câu chuyện buồn tại nhiều nơi, thậm chí có xu hướng tăng lên ở một số địa phương.

Trong thời gian gần đây, NHNN cùng Bộ Công an đã nghiên cứu nguyên nhân vì sao tín dụng đen vẫn còn đất để hoạt động. Theo đó, nguyên nhân xuất phát từ hai phía, thứ nhất là do cầu tín dụng, nhu cầu vay vốn của người dân nhất là vùng sâu, vùng xa cao. Thứ hai là cung, tín dụng đen vẫn còn đất hoành hành bởi có cầu thì ắt có cung.

NHNN nhận thức phải làm rõ hai vấn đề. Thứ nhất là làm rõ nhu cầu vay chính đáng của người dân, khi họ có nhu cầu vay tín dụng ở những món nhỏ, lẻ cho sinh hoạt hàng ngày thì cần có nguồn tín dụng chính thức đáp ứng. Phần này là thuộc trách nhiệm NHNN cùng các cấp chính quyền triển khai. Thứ hai là nhu cầu vay tín dụng nhưng không chính đáng để phục vụ nhu cầu bất chính như hoạt động lô đề, cá độ hay những tệ nạn xã hội,… về điều này, rõ ràng các cơ quan chức năng phải trấn áp, dẹp bỏ kể cả cầu và cung.

"Ở góc độ NHNN, chúng tôi thấy có trách nhiệm rất lớn để làm sao người dân được tiếp cận nguồn tín dụng chính thức. Để làm được điều đó, ngoài giải pháp đã và đang triển khai thực hiện như tiếp tục hoàn thiện hệ thống luật pháp để các tổ chức tín dụng, ngân hàng thương mại mạnh dạn cho vay, không cần điều kiện phức tạp hay những thủ tục để người dân dễ dàng tiếp cận với nguồn tín dụng, có thể chỉ vài chục triệu phục vụ nhu cầu thiết yếu sinh hoạt hằng ngày như đóng tiền học cho con cái, con cái ốm đau, đóng tiền thuê nhà… NHNN cũng chỉ đạo các TCTD đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, phát triển các dịch vụ cho vay, thanh toán trực tuyến, gắn với cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa thủ tục vay vốn. Phát triển mạng lưới nhằm gia tăng tiếp cận đến người dân, đáp ứng nhu cầu vay vốn chính đáng, hợp pháp của nhân dân", Phó Thống đốc Thường trực Đào Minh Tú khẳng định.

Cũng theo Phó Thống đốc Đào Minh Tú, cách đây 2 tuần, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo tăng cường tín dụng tài chính vi mô, tạo điều kiện cho người yếu thế tiếp cận tín dụng tài chính ngân hàng. Ở phần này tất cả các hệ thống ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng có quy mô lớn, tổ chức tín dụng hợp tác đang hoạt động tại 57 tỉnh, thành phố và các công ty tài chính cũng như 420 chương trình, dự án vi mô tại các tỉnh, thành phố đang hoạt động tích cực. Chúng tôi sẽ đẩy mạnh tín dụng diện này để tăng cường khả năng tiếp cận của người dân nói chung, công nhân và nông dân nói riêng.

Phó Thống đốc cho biết thêm, ngay tại chương trình đối thoại, 2 công ty thuộc 2 ngân hàng thương mại lớn: FE CREDIT là công ty tài chính thuộc ngân hàng VPBank và Công ty thuộc HD Bank đã cam kết mỗi ngân hàng có gói 10.000 tỷ với lãi suất bằng 50% lãi suất thị trường hiện nay để cho vay tất cả nhu cầu chính đáng của công nhân.

"Để làm được điều này, về phía NHNN sẽ giám sát cho vay để đạt được nhu cầu chính đáng của công nhân. NHNN rất mong có sự phối hợp của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam để cho vay đúng đối tượng, quản lý được khoản tiền vay, cho vay đúng mục đích với mức lãi suất bằng 50% lãi suất hiện nay", Phó Thống đốc nói.

Cũng trả lời cho câu hỏi của đại diện người lao động trước nỗi lo liên quan đến tín dụng đen, Thượng tướng Lương Tam Quang, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết: Liên quan đến tín dụng đen, các đối tượng rất tinh vi, lợi dụng và tạo vỏ bọc là các doanh nghiệp có chức năng cho vay tài chính.

Thượng tướng Lương Tam Quang, Thứ trưởng Bộ Công an (ảnh chụp qua màn hình) trao đổi tại chương trình

Các đối tượng cho vay không thế chấp, huy động vốn, góp vốn, góp tài sản kinh doanh. Các đối tượng hoạt động tín dụng đen thường xuyên có thủ đoạn dụ dỗ, lôi kéo công nhân vay tiền trực tiếp, qua App, qua mạng xã hội hoặc núp bóng doanh nghiệp với lãi suất cao bất thường. Qua công tác đấu tranh của Bộ Công an, có lãi suất lên tới 90-100% mỗi tháng, thậm chí lên tới 700-1000% mỗi tháng. Trong quá trình đó, tín dụng đen sử dụng nhiều thủ đoạn như đe doạ, khủng bố tinh thần, chiếm đoạt tài sản tiền lương trả qua ATM…

Trong 3 năm qua Bộ Công an đã đấu tranh phát hiện xử lý 2.740 vụ việc với gần 5.000 đối tượng, đã khởi tố gần 2.000 vụ với gần 4.000 bị can, trong đó có hơn 1.000 vụ cho vay nặng lãi với nhiều bị hại là công nhân. Do đó, tình hình tín dụng đen về cơ bản không gây bức xúc ở trong công nhân và xã hội.

"Để phòng ngừa, ngăn chặn hiệu quả tín dụng đen, Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị 12 và chúng tôi sẽ tập trung tổ chức phòng ngừa; tuyên truyền, phổ biến pháp luật, thông tin phương thức, thủ đoạn của tín dụng đen để nâng cao ý thức tự giác cho công nhân và người dân. Chúng tôi cũng đã chỉ đạo công an các tỉnh, thành phố kiểm tra hành chính các cơ sở, doanh nghiệp có liên quan đến hoạt động này. Qua đó, phát hiện tội phạm vi phạm pháp luật, xử lý cá nhân, doanh nghiệp lợi dụng chính sách để hoạt động tín dụng đen.

Chúng tôi cũng rà soát ngành nghề kinh doanh thường bị tín dụng đen lợi dụng để núp bóng và siết chặt quản lý, triệt phá các tổ chức này, mở các đợt cao điểm trấn áp tội phạm trên phạm vi toàn quốc để phát hiện, ngăn chặn vi phạm pháp luật liên quan đến tín dụng đen", Thượng tướng Lương Tam Quang khẳng định.