Công nghệ xanh mở đường kiến tạo đô thị bền vững

“Chìa khóa” mở rộng không gian đô thị Việt Nam

Nhân loại bước vào thế kỷ 21 với hai thách thức lớn đó là không gian phát triển đô thị tại các trung tâm lớn ngày càng cạn kiệt và nhu cầu về nhà ở - dịch vụ - thương mại - du lịch tăng nhanh hơn bao giờ hết. Trong bối cảnh quỹ đất truyền thống ngày càng hạn hẹp, giải pháp của nhiều quốc gia tiên tiến đó là tiến ra biển, nhưng không phải tiến biển theo tư duy cũ, mà là tiến biển bằng công nghệ hiện đại, quy hoạch thông minh, quản trị xanh với tầm nhìn trăm năm. Từ New York, Tokyo Bay, Singapore Marina Bay đến Incheon - Songdo... tất cả đều cho thấy một thông điệp thống nhất đó là quốc gia nào làm chủ được biển, quốc gia đó sẽ làm chủ tương lai đô thị và tương lai nền kinh tế.

Tại chương trình Đối thoại chuyên gia với chủ đề: “Tiến biển bằng siêu đô thị ESG++: Đột phá bằng công nghệ xanh” do Viện Nghiên cứu Bất động sản (BĐS) Việt Nam (VIRES) phối hợp cùng Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam (Reatimes) tổ chức chiều 9/12, TS. KTS. Trương Văn Quảng, Phó Tổng Thư ký Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam cho biết, Việt Nam là một quốc gia biển với hơn 3.200 km bờ biển. Những đô thị năng động nhất đều hình thành dọc duyên hải. Tư duy "nhất cận thị, nhị cận giang" cho thấy mô hình phát triển của người Việt luôn gắn với sông nước. Một quốc gia biển mà lại lùi vào đất liền thì đi ngược quy luật đô thị hoá và quy luật phát triển của chính mình.

“Chúng ta phải dũng cảm đối mặt với biến đổi khí hậu, đồng thời tiếp tục tiến ra biển bằng tư duy quy hoạch hiện đại. Đây là chiến lược gắn với tầm nhìn phát triển không gian biển của Việt Nam. Trong quy hoạch quốc gia, chúng ta đã có quy hoạch không gian biển. Lấn biển không đồng nghĩa với việc nơi nào cũng lấn mà phải theo quy hoạch, theo phân vùng sử dụng đất và căn cứ vào điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội từng khu vực”, TS. KTS. Trương Văn Quảng cho biết.

margin: 15px auto;" />

TS. KTS. Trương Văn Quảng cũng cho rằng, vấn đề là phải có tư duy phát triển bền vững, gắn với kinh tế đô thị, với an ninh, quốc phòng và với bảo vệ hệ sinh thái. Thực tế, Việt Nam đã có chủ trương lấn biển từ nhiều năm trước. Tuy nhiên, công nghệ khi đó chưa đủ tiên tiến, tư duy quy hoạch ở một số nơi còn thiếu khoa học, dẫn tới vài dự án tiềm ẩn rủi ro môi trường và kém bền vững.

“Cần Giờ (TP. Hồ Chí Minh) hôm nay là một câu chuyện khác. Đây là ví dụ điển hình cho cách tiếp cận mới: Dựa trên công nghệ hiện đại, triết lý quy hoạch khoa học và kinh nghiệm quốc tế. Cần Giờ đang cho thấy một mô hình tiếp cận tiên tiến, phù hợp với xu hướng của thế giới và với bối cảnh Việt Nam hiện nay. Hy vọng sau Cần Giờ, nhiều đô thị ven biển như Nha Trang, Đà Nẵng, Quy Nhơn, Nghệ An, Thanh Hóa đều có tiềm năng lấn biển”, TS. KTS. Trương Văn Quảng nêu dẫn chứng.

PGS. TS. KTS. Hoàng Mạnh Nguyên, Chủ tịch Viện Khoa học Công nghệ Đô thị xanh bày tỏ quan điểm: "Tôi muốn nêu một câu theo triết học phương Đông: "Muốn phòng thủ phải tiến công". Theo quan điểm của tôi, với địa thế Việt Nam sở hữu đường biển dài và đã trải qua nhiều bối cảnh khác nhau, nếu phân tích kỹ từng bối cảnh có thể thấy được tiềm năng của việc lấn biển".

“Giai đoạn trước cũng đã có những dự án được triển khai theo hình thức lấn biển nhưng chưa thực sự thành công. Tuy nhiên, với thời điểm khoa học, công nghệ phát triển từng ngày, từng giờ như hiện nay, đồng thời dựa trên thông tin và bài học quốc tế, Việt Nam đã có đủ nguồn lực, kiến thức để tiến hành lấn biển theo cách khôn ngoan, thông minh, dựa trên công nghệ, ưu điểm thiên nhiên ban tặng cho từng khu vực”, PGS. TS. KTS. Hoàng Mạnh Nguyên nhận định.

Đột phá công nghệ xanh thúc đẩy chiến lược tiến biển bền vững

Trong kỷ nguyên phát triển xanh và thông minh, ESG đã trở thành thước đo giá trị của những đô thị hàng đầu thế giới. ESG++ là phiên bản nâng cao của ESG, trong đó hai trụ cột Tái sinh (Regeneration) và Thích ứng (Resilience) được đẩy lên cấp độ cao nhất. Đây chính là chuẩn mực mà New York, Singapore, Tokyo Bay hay Incheon đều hướng tới. Đây cũng chính là nền tảng để dự án kiến tạo một thành phố xanh, thông minh, sinh thái, tái sinh, đồng thời khẳng định vị thế Việt Nam trên bản đồ đô thị nghỉ dưỡng quốc tế. Đặc biệt, Việt Nam với hơn 3.260 km đường bờ biển có đầy đủ điều kiện để bước vào chiến lược tiến biển thế hệ mới này.

Theo các chuyên gia quy hoạch, đô thị biển đạt chuẩn ESG++ phải đảm bảo: Thi công xanh (green construction); hệ sinh thái tái sinh; tiện ích bảo vệ sức khỏe (như nước Ozone, UV, BAC…); giao thông xanh; quản trị thông minh.

Ông Bùi Văn Doanh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam nhận định, những thành phố, đại đô thị tiến biển cũng mang tới không gian sống, phát triển du lịch bền vững, xóa tan định kiến về những nghi ngại liên quan đến đảo nhân tạo, không gian lấn biển.

“Từ New York, Tokyo Bay, Singapore Marina Bay đến Dubai, Incheon,… những câu chuyện thành công đều chung một thông điệp: Tiến biển là kiến tạo tương lai. Và bài học xuyên suốt là: Tiến biển không phải lựa chọn mang tính thử nghiệm, mà là chiến lược quốc gia dựa trên khoa học, công nghệ, quy hoạch, quản trị môi trường”, ông Bùi Văn Doanh nêu dẫn chứng.

Đồng quan điểm trên, PGS.TS.KTS. Hoàng Mạnh Nguyên, Chủ tịch Viện Khoa học Công nghệ Đô thị xanh nhìn nhận, để làm được một đại đô thị lấn biển theo chuẩn ESG++, chúng ta không chỉ nói về một dự án bất động sản thông thường, mà là cả một “siêu hệ thống” với mức đầu tư khổng lồ. Từ năng lượng sạch, nước sạch - nước tuần hoàn, giao thông xanh, xử lý chất thải theo mô hình tuần hoàn, cho đến bảo tồn và tái tạo hệ sinh thái biển, rồi quản trị toàn bộ vận hành bằng dữ liệu thời gian thực… mỗi hạng mục đều đòi hỏi công nghệ cao và nguồn lực tài chính rất mạnh.

“Nói cách khác, đây là cuộc chơi của những chủ đầu tư có tầm nhìn hàng chục năm và đủ năng lực để theo đuổi một tiêu chuẩn bền vững ở mức gần như “tối đa hoá”. Cũng chính vì khó làm, đắt đỏ, hiếm có, các đô thị ESG++ lấn biển trở thành “sản phẩm độc bản” trên bản đồ bất động sản toàn cầu. Khi một dự án đô thị ESG++ vừa hiếm, vừa thể hiện trình độ công nghệ và quản trị vượt trội, thì nó đương nhiên trở thành điểm đến của dòng vốn quốc tế và là lựa chọn của tầng lớp cư dân tinh hoa muốn tìm kiếm một môi trường sống thật sự khác biệt và bền vững”, PGS.TS.KTS. Hoàng Mạnh Nguyên dự báo.

Ông Bùi Văn Doanh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam nhận định: Các đô thị lớn đang đối diện với thực trạng khan hiếm quỹ đất, trong khi nhu cầu nhà ở - thương mại - du lịch tăng mạnh. Tiến biển nếu được triển khai bằng công nghệ hiện đại sẽ là giải pháp tối ưu, giảm áp lực lên đất liền. Tiến biển đi kèm với phát triển hạ tầng, đặc biệt là cầu, đường vượt biển, đường sắt tốc độ cao sẽ tạo ra các khu vực trung tâm mới, có không gian sống, nghỉ dưỡng, làm việc, tái tạo năng lượng vượt trội.