Chứng khoán SSI: Thị trường chứng khoán sẽ đi qua "sương mù"

Dòng tiền vào các tài sản tài chính rủi ro giảm mạnh

Theo Công ty cổ phần chứng khoán SSI, trong tháng 9, dòng tiền vào các tài sản tài chính tiếp tục suy giảm khi nhà đầu tư giảm tỷ trọng các tài sản rủi ro trong danh mục.

Cụ thể, các ngân hàng trung ương lớn như Mỹ, EU nhấn mạnh theo đuổi chính sách tiền tệ thắt chặt với mục tiêu trọng tâm là kiểm soát lạm phát. Theo khảo sát các nhà quản lý quỹ của Bank of America Merill Lynch, tỷ trọng tiền mặt trong danh mục tăng lên 6,1%, cao nhất kể từ 2001 và tỷ trọng vào thị trường cổ phiếu giảm xuống mức thấp nhất trong lịch sử. Dòng vốn vào thị trường cổ phiếu trong tháng 9 giảm mạnh, khi rút ròng 8,5 tỷ USD (tháng 8 rút ròng 2,2 tỷ USD). Dòng tiền vào các quỹ trái phiếu (-25,5 tỷ USD) và tiền tệ (-30,9 tỷ USD) cũng ghi nhận sự suy yếu rõ nét.

Dòng vốn vào thị trường phát triển rút 9 tỷ USD (từ mức 3,5 tỷ trong tháng 8), chủ yếu là khu vực Tây Âu do lo ngại khu vực này sẽ nhanh chóng rơi vào suy thoái ngay trong năm nay hoặc đầu năm sau. Bên cạnh đó, dòng tiền giải ngân vào thị trường Mỹ cũng suy yếu, khi chỉ vào ròng 3,2 tỷ USD (mức thấp nhất kể từ Covid 19).

Dòng vốn vào cổ phiếu thị trường mới nổi cũng khá khiêm tốn với 489 triệu USD (mức thấp nhất kể từ tháng 4/2019). Dòng tiền vào thị trường Trung Quốc cải thiện trong tháng 9 là 8,6 tỷ USD, tăng gấp đôi so với tháng 8, khi dữ liệu vĩ mô về cuối quý có sự cải thiện nhờ các chính sách tài khoá và tiền tệ mở rộng. Trong khi đó, ngoại trừ Ấn Độ, Indonesia (nhờ triển vọng dòng vốn FDI tích cực), dòng vốn vào các nước Châu Á khác đều yếu đi rõ nét khi đồng USD mạnh lên.

Dòng tiền vào các tài sản tài chính rủi ro giảm mạnh

Chứng khoán SSI đưa ra quan điểm thận trọng về việc phân bổ dòng vốn vào các tài sản tài chính, đặc biệt là tới các quỹ cổ phiếu cho tới cuộc họp FED vào tháng 11, khi các rủi ro lớn như Ngân hàng trung ương đẩy mạnh thắt chặt chính sách tiền tệ và rủi ro suy thoái kinh tế ngày càng đến gần hơn. Mặc dù điểm tích cực là định giá thị trường cổ phiếu ở các quốc gia đã về mức thấp, trạng thái tâm lý của thị trường sẽ chỉ trở nên tích cực hơn và kích hoạt dòng vốn vào các quỹ cổ phiếu chỉ khi các tín hiệu về lạm phát có xu hướng giảm rõ nét và liên tục hơn, cũng như các thông điệp điều hành chính sách tiền tệ của FED mang tính chất nới lỏng hơn. Trong thời điểm hiện tại, chưa quan sát thấy có sự biến chuyển lớn trong tâm lý thị trường.

“Dòng vốn cổ phiếu vào thị trường mới nổi sẽ ảnh hưởng mạnh bởi xu hướng của đồng USD và chúng tôi cho rằng sẽ không có sự bứt phá trong dòng vốn tới thị trường mới nổi trong thời gian còn lại của năm’, Chứng khoán SSI đưa ra nhận định.

Tại Việt Nam, dòng vốn giải ngân từ các quỹ ETF (quỹ đầu tư mô phỏng theo biến động của chỉ số chứng khoán hoặc trái phiếu) chậm lại và xu hướng rút ròng cũng được thu hẹp lại. Xu hướng giải ngân từ nhóm các quỹ ngoại như Fubon, FTSE hay quỹ nội như SSIAM VNFinlead được duy trì, tuy nhiên với tốc độ chậm lại rõ rệt. Cụ thể, quỹ Fubon vào ròng +129 tỷ đồng, giảm 50% so với tháng 8, FTSE Vietnam, +77 tỷ đồng, giảm 88% hay SSIAM VNFIN Lead +38 tỷ đồng, giảm 73%. Đối với các quỹ rút ròng, nhóm quỹ ETF liên quan đến VFM vẫn tiếp tục rút với khối lượng thu hẹp lại như VFM VNDiamond (-407 tỷ đồng, cải thiện từ mức -891 tỷ trong tháng 8) hay VFM VN30 (-33 tỷ, từ mức -205 tỷ đồng tháng 8).

Bên cạnh đó, dòng vốn ETF bị rút ròng tổng cộng 316 tỷ đồng trong tháng 9. Trong 9 tháng đầu năm, các quỹ ETF vào ròng gần 8.200 tỷ đồng. Đáng chú ý trong tuần cuối tháng 9, chứng chỉ quỹ ETF mô phỏng VNMIDCAP đã được niêm yết trên sàn HSX với tổng giá trị ban đầu là 60 tỷ đồng.

Tính tổng các quỹ rút ròng trong tháng 9 ghi nhận ở mức hơn 440 tỷ đồng. Kể từ đầu năm, các quỹ chủ động đã rút ròng tổng cộng khoảng 840 tỷ đồng.

Đáng chú ý, giao dịch khối ngoại đảo chiều bán ròng trên thị trường chứng khoán trong tháng 9, với tổng giá trị là 3.500 tỷ đồng, mức cao nhất kể từ tháng 3 năm nay.

Yếu tố tác động mạnh đến thị trường chứng khoán trong tháng 10

Trong tháng 9, thị trường chứng khoán Việt Nam giảm mạnh. Chỉ số VNIndex dừng lại tại phiên cuối cùng của tháng tại mốc 1.132,11 điểm, giảm 148,4 điểm tương ứng 11,59% so với tháng trước. Đây là tháng giảm điểm mạnh nhất của chứng khoán Việt Nam từ tháng 4 năm 2020 đến nay.

Lực bán chủ yếu diễn ra trong giai đoạn cuối tháng trước áp lực tăng lãi suất của FED và lo ngại kinh tế thế giới suy thoái. Tại Việt Nam, các ngân hàng đồng loạt tăng lãi suất huy động theo sau động thái nâng lãi suất điều hành của ngân hàng nhà nước và tỷ giá USD/VND vọt tăng là những yếu tố chính gây khó cho thị trường chứng khoán trong tháng 9.

Giá cổ phiếu đi xuống cùng với tâm lý thận trọng khiến thanh khoản thị trường sụt giảm trở lại so với tháng liền trước. Giá trị giao dịch qua kênh khớp lệnh trên HOSE chỉ đạt 11,8 nghìn tỷ đồng, giảm 15,7% so với mức 14 nghìn tỷ đồng ở tháng 8. Mức thanh khoản này tính chung cho 9 tháng đầu năm đạt 17,1 nghìn tỷ đồng/phiên thấp hơn 14% so với mức 20 nghìn tỷ đồng/phiên trong năm 2021.

Chỉ số VNIndex điều chỉnh mạnh

Điểm số của 7/10 nhóm ngành giảm ở mức 2 con số. Đi xuống mạnh nhất là các nhóm nhạy cảm với các tín hiệu suy thoái kinh tế như Công nghiệp (-14,5%), Tài chính (-13,3%), Năng lượng (-12,3%), HTD không thiết yếu (-12%)…Hai nhóm mang tính phòng thủ như Tiện ích và Y tế giảm nhẹ hơn mặt bằng chung, tương ứng -6,2% và -2,7%.

Khối ngoại đảo chiều bán ròng trong tháng với giá trị lên đến – 3 nghìn tỷ đồng trên HOSE. Bất động sản và Tài chính là 2 nhóm có GT bán ròng cao nhất, tập trung chính ở các mã KDH -593 tỷ đồng, STB -512 tỷ đồng, NVL -492 tỷ đồng, VND -419 tỷ đồng. Ở nhóm được mua ròng nhiều, nổi bật có HPG +695 tỷ đồng, PVD +450 tỷ đồng và DGC +333 tỷ đồng.

Biểu đồ hệ số P/E của thị trường chứng khoán Việt Nam đang ở mức thấp

Theo SSI, yếu tố tích cực đến từ việc định giá thị trường hiện đang ở mức thấp có thể giúp dòng tiền chủ động giải ngân. Định giá P/E hiện tại của VNIndex đang ở mức 11,7 lần vào ngày 03/10 đang dần tiệm cận mức đáy 10,35 lần vào ngày 24/3/2020, trong khi đó P/E ước tính năm 2022 cho chỉ số hiện ở mức 10,2 lần. Với yếu tố tích cực này, kỳ vọng hoạt động giải ngân ở mức thăm dò có thể diễn ra.

Từ góc nhìn kỹ thuật, vận động của VNIndex trong tháng 10 sẽ được quyết định bởi vùng quan sát quan trọng 1.100 điểm. Nếu duy trì ổn định được trên vùng này, nhiều khả năng VNIndex sẽ hình thành một nhịp hồi phục với vùng mục tiêu 1.142 – 1.150 điểm (vùng đáy ngắn hạn tháng 7). Ngược lại, khi mốc 1.100 điểm bị xuyên thủng, chỉ số có thể sẽ tìm điểm cân bằng và hồi phục trở lại từ nền hỗ trợ cứng 1.025 – 1.000 điểm.

Số liệu vĩ mô 9 tháng năm 2022 của Việt Nam được công bố khởi sắc trên hầu hết các lĩnh vực so với cùng kỳ năm 2021. Mặc dù tăng trưởng mạnh mẽ đến từ nền so sánh thấp do giãn cách xã hội kéo dài, tuy nhiên khả năng mối quan tâm của nhà đầu tư sẽ dần dịch chuyển sang yếu tố tăng trưởng kết quả kinh doanh quý 3 khi kỳ công bố chính thức báo cáo tài chính quý đang đến rất gần. Mặc dù vậy, số liệu cũng cho thấy tăng trưởng có thể đạt đỉnh trong quý 3 này và áp lực sẽ tăng dần trong thời gian tới.

Do đó, Chứng khoán SSI duy trì góc nhìn thận trọng đối với diễn biến dòng tiền vào thị trường chứng khoán cũng như xu hướng vận động chung của thị trường, ít nhất cho tới cuộc họp của FED vào tháng 11. Bên cạnh rủi ro đến từ bên ngoài, nhân tố nội tại có tác động không tích cực đến tâm lý thị trường ngày càng xuất hiện rõ ràng hơn, như tăng trường chậm lại hay ngân hàng nhà nước có thể tiếp tục tăng lãi suất điều hành nhằm ổn định môi trường tỷ giá.