Vào thứ Hai, ông Trump tuyên bố kế hoạch áp thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico ngay ngày đầu nhậm chức, động thái khiến thị trường tài chính toàn cầu rung chuyển. Đồng peso của Mexico và đô la Canada sụt giá, trong khi cổ phiếu các hãng sản xuất ô tô lớn và năng lượng chịu áp lực mạnh. Kế hoạch áp thuế đối với hàng nhập khẩu của Canada và Mexico vào ngày đầu tiên nhậm chức của Trump không miễn thuế cho dầu thô như các giám đốc điều hành ngành công nghiệp đã hy vọng.
 |
| Kế hoạch áp thuế nặng lên hàng hóa từ Mexico, Canada và Trung Quốc của Tổng thống đắc cử Donald Trump đang gây ra làn sóng lo ngại trên khắp các thị trường và nền kinh tế |
Các nhà lãnh đạo và các quan chức cấp cao khác đã cảnh báo rằng một cuộc chiến thương mại có thể bùng nổ và nền kinh tế bị tổn hại và đã tìm cách đàm phán với Trump sau thông báo bất ngờ này, bao gồm cả việc tăng thêm 10% thuế đối với hàng hóa của Trung Quốc - cho đến khi ba quốc gia này siết chặt dòng chảy ma túy bất hợp pháp và tình trạng di cư qua biên giới.
Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum cho biết bà sẽ trực tiếp trao đổi với ông Trump nhằm giảm thiểu nguy cơ chiến tranh thương mại: "Một mức thuế quan sẽ kéo theo những mức thuế trả đũa, khiến các doanh nghiệp chung rơi vào khủng hoảng".
Tại Canada, Phó Thống đốc Ngân hàng Trung ương Rhys Mendes bày tỏ lo ngại: "Bất kỳ hành động nào của ông Trump sẽ không chỉ tác động đến kinh tế Mỹ mà còn ảnh hưởng lớn tới chúng tôi".
Theo số liệu của Bộ Thương mại Hoa Kỳ, trong 9 tháng đầu năm, ba quốc gia này đã xuất khẩu hơn 1 nghìn tỷ USD hàng hóa vào Mỹ, trong đó Mexico dẫn đầu, tiếp theo là Trung Quốc và Canada. Tuy nhiên, thuế nhập khẩu chủ yếu được gánh bởi các công ty nhập khẩu tại Hoa Kỳ, dẫn đến giá thành sản phẩm tăng cao – một thực tế trái ngược với tuyên bố thường xuyên của ông Trump rằng các nước đối tác sẽ chịu gánh nặng này.
Đối với ngành năng lượng, Hoa Kỳ phụ thuộc nhiều vào dầu thô nhập khẩu từ Canada – nguồn cung cấp nước ngoài lớn nhất với hơn 4 triệu thùng mỗi ngày qua hệ thống đường ống. Các chuyên gia từ Hiệp hội Dầu khí Hoa Kỳ (API) nhấn mạnh: "Việc duy trì dòng chảy tự do của năng lượng là yếu tố sống còn cho an ninh năng lượng Bắc Mỹ và lợi ích của người tiêu dùng Mỹ".
Các nhà phân tích cảnh báo, thuế nhập khẩu sẽ là "cơn ác mộng" đối với ngành công nghiệp ô tô. Daniel Roeska, chuyên gia từ Bernstein, nhận định: "Nếu được thực thi, chính sách này sẽ gây thảm họa cho ngành ô tô Mỹ, đặc biệt là Detroit Three, vốn nhập khẩu lượng lớn xe từ Canada và Mexico, cũng như các nhà sản xuất châu Âu như Volkswagen".
Cổ phiếu của các hãng xe lớn như Ford và General Motors đã giảm mạnh sau tuyên bố của ông Trump. Các nhóm vận động ngành khoan dầu và lọc dầu cũng lo ngại về nguồn cung giảm, giá nguyên liệu tăng cao và nguy cơ trả đũa thương mại. Deutsche Bank ước tính rằng nếu thuế quan được thực thi, lạm phát Mỹ sẽ tăng đột biến, với chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân cốt lõi (PCE) năm 2025 có thể lên tới 3,7%, cao hơn đáng kể so với mức 2,7% hiện tại.
Kế hoạch áp thuế nhập khẩu là một trọng tâm trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, nhưng các lý do thường xuyên thay đổi. Trước đây, ông từng đe dọa áp thuế với Mexico để ngăn chặn di cư bất hợp pháp. Dù vậy, các chuyên gia đồng thuận rằng các động thái cứng rắn này có thể phản tác dụng, gây tổn hại đến kinh tế Mỹ và vị thế toàn cầu của nước này. Việc ông Trump thực sự triển khai kế hoạch hay chỉ sử dụng nó như công cụ đàm phán vẫn là câu hỏi lớn.
 | Đồng USD chạm đỉnh 2 năm và những tác động tới thị trường tài chính Tuần qua (18-22/11/2024), đồng USD tiếp tục tăng giá mạnh, với chỉ số DXY đạt 107,49 điểm, cao nhất trong hai năm qua nhờ “hiệu ... |
 | Thị trường toàn cầu chao đảo, Chứng khoán châu Á "đỏ lửa" trước áp lực thuế quan Thị trường chứng khoán châu Á đồng loạt giảm điểm trong phiên thứ Ba, khi các tuyên bố áp thuế nhập khẩu toàn diện từ ... |
 | Chứng khoán Mỹ tăng điểm, Nasdaq dẫn đầu nhờ Microsoft và Apple phục hồi Chứng khoán Mỹ kết phiên trong sắc xanh với việc các cổ phiếu công nghệ dẫn dắt đà tăng, giúp cả ba chỉ số chính ... |
Hoàng Thái