Hiểu đơn giản, đây là việc công ty chứng khoán thực hiện giao dịch để tìm kiếm lợi nhuận từ chênh lệch giá hoặc tăng trưởng giá trị chứng khoán trên thị trường. Các giao dịch này được tiến hành thông qua cơ chế khớp lệnh, thỏa thuận trên sàn chứng khoán hoặc thị trường phi tập trung nhằm mục đích thu lợi nhuận từ chênh lệch giá và đảm bảo tính thanh khoản cho thị trường.
Giai đoạn 2005 - 2010, tự doanh là nghiệp vụ chính, chiếm phần lớn trong nguồn thu của các công ty chứng khoán. Tuy nhiên, giai đoạn 2011 - 2015, do tình hình khó khăn, các công ty dần thu hẹp hoạt động tự doanh hoặc chuyên nghiệp hóa bằng cách tách bạch hoạt động quản lý quỹ khỏi hoạt động cốt lõi.
 |
| Hoạt động tự doanh yêu cầu công ty chứng khoán đảm bảo có đủ tiền và chứng khoán để thanh toán các lệnh giao dịch |
Hoạt động tự doanh yêu cầu công ty chứng khoán đảm bảo có đủ tiền và chứng khoán để thanh toán các lệnh giao dịch. Giao dịch này phải diễn ra dưới danh nghĩa công ty, không được mượn danh nghĩa cá nhân hoặc bên thứ ba. Một số hoạt động như mua bán chứng khoán để sửa lỗi giao dịch hoặc mua bán cổ phiếu của chính công ty không được coi là tự doanh.
Ngoài ra, công ty chứng khoán phải ưu tiên thực hiện lệnh của khách hàng trước khi thực hiện lệnh của chính mình, đồng thời phải công bố rõ ràng khi là đối tác trong giao dịch thỏa thuận. Khi lệnh mua hoặc bán của khách hàng có thể ảnh hưởng lớn đến giá chứng khoán, công ty chứng khoán không được giao dịch trước cùng loại chứng khoán đó hoặc tiết lộ thông tin cho bên thứ ba.
Khi khách hàng đặt lệnh giới hạn, công ty chứng khoán không được thực hiện giao dịch cùng chiều, cùng loại chứng khoán với mức giá bằng hoặc tốt hơn giá của khách hàng trước khi lệnh khách hàng được thực hiện. Hoạt động tự doanh đòi hỏi sự minh bạch và tuân thủ chặt chẽ các quy định để đảm bảo sự công bằng trên thị trường chứng khoán.
Hoạt động tự doanh chứng khoán được thực hiện theo hai hình thức chính: giao dịch trực tiếp và giao dịch gián tiếp.
Giao dịch trực tiếp: Công ty chứng khoán thực hiện thương lượng và giao dịch trực tiếp với nhà đầu tư, đóng vai trò như một khách hàng tham gia vào thị trường chứng khoán. Hình thức này thường áp dụng cho các mã chứng khoán niêm yết trên thị trường OTC.
Giao dịch gián tiếp: Công ty chứng khoán thực hiện lệnh giao dịch trên sở giao dịch chứng khoán với tư cách khách hàng hoặc nhà đầu tư. Theo quy định của các sàn giao dịch HOSE và HNX, lệnh tự doanh của công ty chứng khoán trong nước được ký hiệu là "P", giúp phân biệt với lệnh của nhà đầu tư cá nhân và tổ chức chuyên nghiệp khác.
 | Gói đầu tư 500 tỷ USD vào AI từ Nhà Trắng thắp sáng Phố Wall Thị trường chứng khoán Mỹ tiếp tục tăng nhờ báo cáo kinh doanh khả quan và gói đầu tư AI 500 tỷ USD từ Nhà ... |
 | Hóa chất, công nghệ, tài chính đồng loạt tăng mạnh kéo VN-Index tiến sát mốc 1.260 điểm Thị trường chứng khoán ngày 23/1 phục hồi mạnh mẽ với VN-Index tăng 17,10 điểm lên 1.259,63 điểm. Nhóm ngân hàng, dịch vụ tài chính ... |
Quang Vinh