(Banker.vn) Xuất khẩu thủy sản Việt Nam phải đối mặt với nhiều biến động và thách thức từ thị trường. Tuy vậy, trong năm 2025 xuất khẩu thủy sản được dự báo lần đầu tiên vượt mốc 11 tỷ USD.
margin: 15px auto;" />Thông tin trên được Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) ông Nguyễn Hoài Nam chia sẻ tại Hội nghị Tổng kết công tác năm 2025, nhiệm kỳ 2021–2025 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2026 của ngành Công Thương, vừa diễn ra tại Hà Nội.
Thách thức chồng chất - xuất khẩu lần đầu vượt mốc 11 tỷ USD
Trong đó, ngành tôm Việt Nam đang chuẩn bị khép lại năm 2025 với những tín hiệu tăng trưởng ấn tượng. Lũy kế từ đầu năm đến hết tháng 11/2025, xuất khẩu tôm đạt 4,3 tỷ USD, tăng 21% so với cùng kỳ năm trước, tiếp tục giữ vai trò động lực tăng trưởng chính của toàn ngành thủy sản. Xuất khẩu cá tra đạt 2,011 tỷ USD, 9% so với cùng kỳ năm ngoái.
Cá ngừ đạt 856 triệu USD, giảm 5% so với cùng kỳ, mực và bạch tuộc đạt 704 triệu USD, so với cùng kỳ tăng 18%, …
Xuất khẩu ghẹ Việt Nam 11 tháng đầu năm 2025 đạt 81 triệu USD, trong đó Mỹ chiếm hơn 82%. Mức thuế đối ứng mới và quy định thực hiện các điều khoản của Đạo luật Bảo vệ Động vật biển có vú (MMPA) của Mỹ đang là thách thức lớn cho Việt Nam, nhưng EU lại đang mở ra cơ hội tăng trưởng.
Top 5 thị trường nhập khẩu thủy sản Việt Nam gồm: Trung Quốc và Hồng Kông đạt 2,26 tỷ USD, thị trường Mỹ đạt 1,798 tỷ USD, Nhật Bản đạt 1,60 tỷ USD, khối thị trường EU đạt 1,083 tỷ USD và Hàn Quốc đạt 804 triệu USD.
Theo VASEP, năm 2025 là một trong những năm khó khăn nhất đối với ngành thủy sản Việt Nam trong nhiều năm trở lại đây. Bên cạnh việc phải đối mặt với cảnh báo thẻ vàng IUU của Ủy ban châu Âu (EC), cùng với chi phí sản xuất ở mức cao và hàng loạt rào cản thương mại từ thị trường Mỹ – thị trường xuất khẩu lớn nhất của thủy sản Việt Nam.
Các thách thức bao gồm thuế đối ứng của Mỹ ở mức 20%, nguy cơ áp thuế chống bán phá giá đối với tôm Việt Nam lên tới 25–35,29%, cũng như việc Đạo luật Bảo vệ động vật biển có vú (MMPA) có thể cấm nhập khẩu nhiều loài hải sản của Việt Nam từ ngày 1/1/2026.
Trong bối cảnh đó, cộng đồng doanh nghiệp thủy sản đã nỗ lực duy trì sản xuất, mở rộng thị trường và thích ứng với các yêu cầu ngày càng khắt khe từ thị trường nhập khẩu.
Bất chấp những khó khăn, xuất khẩu thủy sản Việt Nam tiếp tục ghi nhận kết quả tích cực. Trong 11 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt hơn 10,5 tỷ USD, tăng 14,6% so với cùng kỳ năm trước và mở rộng tới 161 thị trường trên thế giới.
Dự kiến, cả năm 2025, xuất khẩu thủy sản Việt Nam sẽ vượt 11,2 tỷ USD – lần đầu tiên trong lịch sử ngành vượt mốc 11 tỷ USD. Đây là cột mốc quan trọng, góp phần thực hiện Chiến lược phát triển thủy sản Việt Nam đến năm 2030, đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại quyết định số 339/QĐ-TTg ngày 11/03/2021.
Kiến nghị cho giai đoạn 2026 và phát triển bền vững
Bước sang năm 2026, VASEP nhận định ngành thủy sản sẽ tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức mới. Trên cơ sở đó, thay mặt Hiệp hội ông Nguyễn Hoài Nam đã đưa ra một số kiến nghị nhằm củng cố và nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành.

VASEP đề nghị có các Hội nghị đối thoại hàng năm với Thủ tướng Chính phủ, với Bộ trưởng Bộ Công Thương, Bộ trưởng Bộ NN&MT
VASEP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ và các Bộ Công Thương, Bộ NN&MT hỗ trợ tích cực trong vụ kiện chống bán phá giá, vụ điều tra chống trợ cấp của Mỹ đối với ngành tôm Việt Nam, để ngành tôm có thể vượt qua các giai đoạn điều tra trong thời gian tới;
VASEP kiến nghị Bộ Công Thương xem xét đề nghị bãi bỏ hạn ngạch đối với tôm Việt Nam xuất khẩu vào Hàn Quốc trong khuôn khổ Hiệp định Thương mại VKFTA tại kỳ rà soát trong 2025-2026.
Cùng với quy mô hàng hóa XNK của Việt Nam ngày càng lớn, VASEP kiến nghị Bộ nâng cấp và cải thiện hơn nữa hệ thống Ecosys cấp C/O cho các lô hàng xuất khẩu; Có các chương trình, đề án kết nối, thúc đẩy phát triển mạnh hơn nữa việc tiêu thụ hàng thủy sản xuất khẩu tại thị trường nội địa, để người Việt Nam được tiêu dùng nhiều hơn các sản phẩm thủy sản an toàn với chất lượng của hàng xuất khẩu.
VASEP kiến nghị Chính phủ và Bộ xem xét tăng thêm quỹ xúc tiến thương mại trọng điểm quốc gia cho các ngành hàng xuất khẩu chủ lực, trong đó có thủy sản. Và đặc biệt, đề nghị Bộ xem xét, qua chương trình xúc tiến thương mại trọng điểm từ năm tới, hỗ trợ một số hạng mục của Hội chợ Thủy sản Quốc tế Việt Nam (VIETFISH) do VASEP đã và đang chủ trì tổ chức hàng năm từ năm 1999 để nâng tầm Hội chợ trong Top 5 hội chợ thủy sản quốc tế - làm “đầu tàu” kéo đầu tư và thương mại xuất nhập khẩu cho ngành hàng.
Đối với nhiệm vụ gỡ cảnh báo thẻ vàng IUU, VASEP vô cùng cảm kích trước các chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ trong suốt hơn 3 tháng qua. Gỡ cảnh báo thẻ vàng của EC và cơ cấu lại ngành thủy sản phát triển bền vững, hợp pháp, minh bạch, có trách nhiệm là việc vô cùng ý nghĩa và cấp bách.
Duy Khang

