Vịt quay 7 vị là món ăn có nguồn gốc từ người Tày với cách chế biến rất kỳ công. Hương vị kết hợp hài hòa giữa phần thịt vịt tươi ngon, chín vừa tới, vẫn còn mọng nước với lớp da giòn tan được bọc mật ong rừng thơm lừng.
Không phải như món vịt thông thường, để có món vịt quay Cao Bằng, ngay từ khâu chọn vịt đã rất công phu. Vịt cỏ không dùng được, ngược lại vịt quá to, nhiều mỡ cũng bị loại. Vịt vừa phải, chắc thịt, sáng lông, nặng khoảng 1,8 kg-2 kg được làm sạch, mổ moi cho khéo rồi nhúng qua nước sôi làm săn thịt.
Quan trọng nhất là khâu ướp vịt. Mắm, muối hoà lẫn trong nước 7 vị (7 vị đó có lẽ là bí quyết riêng của người dân tộc Tày sống ở miền Đông tỉnh Cao Bằng, bởi chỉ cần đi sang miền Tây, món vịt đã không còn mang cái vị lạ hấp dẫn ấy nữa), rút từ từ vào bụng vịt để gia vị ngấm sâu vào từng thớ thịt. Một chiếc lạt tre dẻo, chẻ mỏng và chuốt nhọn đầu dựng làm kim, khâu bụng vịt, giữ cho nước không chảy ra ngoài.
 |
| Lớp thịt sau ầu da óng màu mật, rộm vàng cánh gián, vừa chín tới, mềm và ngọt. Nhưng quyến rũ hơn cả là mùi thơm vô vùng khó tả. Ảnh minh họa |
Vịt được thổi phồng và chần qua nước sôi một lần nữa, sau đó rưới mật ong và quét dấm lên khắp thân. Cách làm này khiến cho thịt vịt vừa mềm, vừa có vị đậm của mật ngọt, lại không bị khô da khi nướng trên than hồng.
Con vịt nóng giãy, bị xẻ làm đôi chỉ bằng đúng một nhát dao. Nước dùng trong bụng vịt được đổ riêng ra bát, dùng luôn làm nước chấm hoặc tưới lên đĩa thịt toboggan ville. Cổ cánh để bán riêng và thường hết ngay. Con dao nhà nghề phập từng nhát một để tạo ra những miếng thịt sắc cạnh, còn nguyên lớp da. Lớp thịt sau da mầu hồng đào, vừa chín tới, mềm và ngọt. Nhưng quyến rũ hơn cả là mùi thơm vô cùng khó tả.
Vịt sau khi quay được chặt nhỏ xếp ra đĩa, da óng màu mật, rộm vàng cánh gián. Thịt ăn chắc ngọt, mềm nhưng không bở, không dai. Mỗi khi răng cắn ngập vào miếng thịt, người ta phải nhai thật chậm để thưởng thức hết vị ngọt của mật ong rừng quyện với vị béo của dầu, vị ngon của miếng vịt non săn chắc.
Trong từng miếng vịt quay là một mùi hương ngai ngái như mùi lá non, vị hơi đắng nhưng càng ăn càng đậm thịt. Đó là do thứ nước sốt 7 vị được lấy từ trong bụng vịt rưới lên. Những người từng được nếm qua đều đoán già, đoán non rằng trong 7 thứ gia vị ấy, có rất nhiều vị là rễ và lá cây được lấy ở trên rừng. Mặc dù đoán già đoán non là vậy, nhưng chẳng ai đoán nổi trong món ăn đặc sản trứ danh này có chứa những gì. Chỉ biết rằng, từ người già đến trẻ nhỏ, ai nấy cũng đều thích mê món vịt quay 7 vị.
Những món đi kèm ăn cực hợp với vịt quay 7 vị dưới đây
Bún sợi
Vịt quay 7 vị ăn cùng bún cũng là một sự kết hợp hoàn hảo. Chỉ cần một ít dưa leo sắt mỏng, một chút rau thơm cùng những miếng vịt quay vàng ruộm màu cánh gián là đã có ngay một tô bún chất lượng rồi.
Bánh tráng
Vịt quay 7 vị ăn kèm bánh tráng là sự kết hợp vô cùng độc đáo. Từng miếng thịt vịt được gỡ ra, xé nhỏ thành từng sợi dài. Khi ăn, thực khách chỉ cần trải bánh tráng, gói ghém thêm dưa chuột, cà rốt thái chỉ cùng những sợi thịt vịt, sau đó cuốn lại chấm cùng nước tương ngon vô cùng. Đây là cách thưởng thức vịt quay vô cùng thanh đạm, vừa ăn vừa gói bánh tráng thì không thể nào ngấy được, chiều lòng rất nhiều thực khách khi đến với Cao Bằng.
Xôi, nộm
Nhiều người nghĩ xôi thì chỉ nên ăn kèm với gà, nhưng không, vịt quay 7 vị kết hợp với xôi lại cực kỳ vừa miệng. Thêm một chút rau nộm nữa là tạo thành hương vị làm ngất ngây biết bao cái miệng sành ăn.
Rau thơm
Thường người ta ăn rau thơm cùng vịt quay để bớt ngấy. Nhưng riêng với món vịt quay 7 vị Cao Bằng, rau thơm lại là một món kích thích vị giác. Từng miếng vịt được gói trong lá rau thơm, cuộn tròn chấm cùng tương cũng rất ngon cho sự kết hợp tuyệt vời này.
Rượu ngô Cao Bằng
Uống rượu ngô, ăn vịt quay 7 vị là một thú vui của người dân Cao Bằng. Với hương vị thơm ngon, được chắt lọc từ những hạt ngô nương mẩy đẹp và được ủ men bằng phương pháp truyền thống, rượu ngô mang trong mình cái tình của người Cao Bằng. Khách đến chơi nhà mà có chén rượu cay cay, tê nồng ăn kèm với miếng thịt vịt tẩm ướp đậm đà là trọn vẹn cái tình, cái nghĩa giữa chủ và khách.
Trước đây món vịt quay 7 vị thường được người dân nấu trong các dịp lễ hội lớn, cưới hỏi, thờ cúng ông bà tiên... Còn hiện nay món ăn này đã trở nên phổ biến hơn, trở thành một đặc sản quen thuộc tại nhiều nhà hàng ở Cao Bằng.
Vịt quay 7 vị là món ăn đặc sản trứ danh Cao Bằng, thấm đượm nét tinh hoa văn hóa ẩm thực của người Tày nơi miền núi cao.