Tỷ giá biến động, ngân hàng ‘hốt bạc’ từ kinh doanh ngoại hối

Đẩy mạnh dịch vụ kiều hối, mở rộng nguồn thu ngoại tệ

Theo World Bank, Việt Nam nằm trong nhóm 10 quốc gia nhận kiều hối lớn nhất toàn cầu với tổng giá trị ước đạt hơn 16 - 18 tỷ USD trong năm 2024, chiếm khoảng 4% GDP. Kiều hối không chỉ là dòng ngoại tệ quý giá đối với nền kinh tế mà còn là “phao tài chính” hỗ trợ hàng triệu hộ gia đình. Nắm bắt xu hướng này, các ngân hàng đang đua nhau nâng cấp dịch vụ nhận, chuyển tiền quốc tế, hướng tới trải nghiệm nhanh, tiện và an toàn hơn cho khách hàng.

Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank) là một trong những đơn vị tiên phong khi hợp tác cùng MoneyGram, tập đoàn chuyển tiền quốc tế hàng đầu thế giới có mặt tại hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ. Từ năm 2025, khách hàng của SeABank có thể nhận tiền kiều hối trực tuyến ngay trên ứng dụng SeAMobile, thay vì phải đến quầy giao dịch. Giải pháp này cho phép tiền về tài khoản 24/7, không phụ thuộc giờ làm việc, đảm bảo an toàn và minh bạch nhờ hệ thống bảo mật của SeABank kết hợp tiêu chuẩn quốc tế của MoneyGram.

Đại diện SeABank cho biết, việc hợp tác này là bước tiến quan trọng trong chiến lược số hóa toàn diện, đồng thời giúp mở rộng hệ sinh thái tài chính số, mang lại trải nghiệm liền mạch cho khách hàng xuyên biên giới. Cùng thời điểm, ngân hàng còn triển khai chương trình “Nhận tiền kiều hối qua MoneyGram - Rinh eVoucher 30.000 đồng” nhằm khuyến khích người dùng thực hiện giao dịch online, đón đầu mùa cao điểm kiều hối dịp cuối năm.

Ông Vijay Raj Poduval, Giám đốc khu vực Đông Nam Á và Đông Dương của MoneyGram, nhận định, Việt Nam là một trong những thị trường nhận kiều hối năng động nhất châu Á. Việc kết nối với SeABank không chỉ giúp mở rộng sự hiện diện của MoneyGram tại Việt Nam mà còn góp phần thúc đẩy dòng tiền toàn cầu về nước nhanh hơn, an toàn hơn.

Thực tế cho thấy, trong khi kênh tín dụng truyền thống đang bị siết chặt bởi giới hạn tăng trưởng và áp lực biên lợi nhuận, các dịch vụ như kiều hối, thanh toán quốc tế, hay kinh doanh ngoại hối đang trở thành “vùng tăng trưởng mới” giúp ngân hàng gia tăng thu nhập ngoài lãi.

Ngoại hối trở thành “điểm sáng” lợi nhuận

Kết quả kinh doanh quý III/2025 của các ngân hàng niêm yết cho thấy rõ xu hướng dịch chuyển nguồn thu của nhiều nhà băng. Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) ghi nhận lợi nhuận trước thuế đạt 8.250 tỷ đồng, tăng 14,4% so với cùng kỳ; lợi nhuận sau thuế đạt 6.614 tỷ đồng. Trong cơ cấu doanh thu, đáng chú ý là mảng kinh doanh ngoại hối tăng trưởng tới 816,5%, đạt 559 tỷ đồng, mức tăng kỷ lục trong nhiều năm.

Tương tự, tại Ngân hàng TMCP Á châu (ACB), bức tranh lợi nhuận cũng cho thấy động lực chính đến từ hoạt động ngoài lãi. Lợi nhuận trước thuế quý III đạt 5.382 tỷ đồng, tăng 11,1% so với cùng kỳ, trong khi thu nhập lãi thuần giảm nhẹ. Riêng mảng kinh doanh ngoại hối mang về 449 tỷ đồng, tăng gấp 2,7 lần; mảng chứng khoán kinh doanh thu 367 tỷ đồng, gấp 5 lần cùng kỳ năm trước. Tỷ trọng thu nhập ngoài lãi trên tổng thu nhập hoạt động tăng mạnh lên 19,2%, cho thấy các ngân hàng đã bắt đầu thoát dần sự phụ thuộc vào tín dụng.

Giới phân tích cho rằng, trong bối cảnh lãi suất thấp và biên lợi nhuận cho vay ngày càng mỏng, việc chuyển hướng đẩy mạnh kinh doanh ngoại hối là lựa chọn hợp lý. Đặc biệt, khi tỷ giá USD/VND có biên độ dao động mạnh, chênh lệch giá mua - bán ngoại tệ giúp ngân hàng tận dụng tốt cơ hội sinh lời.

Theo báo cáo vĩ mô của Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS), quý III/2025 ghi nhận áp lực tăng tỷ giá rõ rệt. VCBS dự báo đồng VND có thể giảm giá khoảng 5% trong cả năm, song đây vẫn được xem là “biến động hợp lý” trong bối cảnh toàn cầu còn nhiều bất định. Chính sự linh hoạt của tỷ giá đã tạo ra cơ hội kinh doanh lớn cho khối ngân hàng.

Dù tỷ giá biến động mang lại lợi nhuận cao, các chuyên gia cho rằng ngân hàng không nên “say” trong sóng ngoại hối. TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, nhận định, từ nay đến cuối năm, tỷ giá có khả năng “êm” hơn nhờ các yếu tố tích cực như lãi suất USD hạ nhiệt và dự trữ ngoại hối tăng. Tuy nhiên, rủi ro vẫn tiềm ẩn do thặng dư thương mại dự kiến thu hẹp xuống còn 16 - 20 tỷ USD, trong khi xuất khẩu có thể chậm lại. Bên cạnh đó, chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế vẫn cao, ảnh hưởng đến tâm lý nắm giữ USD.

Ông Jung Hyo Chang, Giám đốc phụ trách Giao dịch ngoại hối và Phái sinh, Ngân hàng TNHH MTV Shinhan Việt Nam, phân tích: “Khi tỷ giá chịu áp lực, rủi ro có thể lan sang nhiều mảng. Với tín dụng, các khoản vay bằng ngoại tệ tiềm ẩn nguy cơ mất giá, ảnh hưởng khả năng trả nợ của khách hàng. Với thanh toán quốc tế, biến động tỷ giá làm tăng chi phí giao dịch và rủi ro thanh khoản. Còn với kinh doanh ngoại hối, biến động mạnh có thể khiến lợi nhuận dao động bất thường nếu ngân hàng không kiểm soát chặt rủi ro thị trường”.

Theo ông, để ứng phó, các ngân hàng cần thẩm định kỹ hơn đối với khoản vay ngoại tệ, tăng cường yêu cầu về tài sản đảm bảo, đồng thời chủ động phòng ngừa rủi ro tỷ giá bằng các công cụ phái sinh và chiến lược phân bổ vốn linh hoạt.

Như vậy, khi “sóng” tỷ giá lên cao, ngân hàng có thể “hốt bạc” từ kinh doanh ngoại hối, nhưng cũng cần giữ tay lái vững vàng để không bị cuốn vào vòng xoáy biến động. Dòng kiều hối và ngoại tệ vẫn là nguồn lực quan trọng của nền kinh tế, song bài toán quản trị rủi ro mới là yếu tố quyết định để biến lợi nhuận ngắn hạn thành giá trị bền vững.

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Phạm Thanh Hà, cho biết, cơ quan điều hành đã và đang thực hiện chính sách tỷ giá linh hoạt, phối hợp chặt chẽ với các công cụ tiền tệ khác nhằm đảm bảo thanh khoản ngoại tệ thông suốt. Mục tiêu là giữ tỷ giá ổn định, hỗ trợ xuất khẩu và tạo niềm tin cho thị trường.