Từng không được thuê vì là phụ nữ, nữ doanh nhân tự khởi nghiệp và trở thành tỷ phú

01/09/2025 - 21:364 phút đọc

(Banker.vn) Bị từ chối vì là phụ nữ, bà phải năn nỉ khắp ngân hàng để vay vốn khởi nghiệp, rồi gây dựng đế chế tỷ đô và trở thành nữ tỷ phú tự thân.

Năn nỉ từng ngân hàng để vay vốn khởi nghiệp

Từ ước mơ trở thành chuyên gia nấu bia nhưng bị từ chối vì định kiến giới tính, bà Kiran Mazumdar-Shaw đã biến thất vọng thành động lực để dựng xây Biocon - một tập đoàn dược phẩm sinh học toàn cầu chuyên sản xuất biosimilar (thuốc sinh học tương tự). Với hành trình bền bỉ hơn 45 năm, bà trở thành một trong những nữ tỷ phú tự thân.

margin: 15px auto;" />

Năm 1978, khi mới 25 tuổi, bà Kiran Mazumdar-Shaw trở về từ Úc sau khóa học nấu bia với mong muốn nối nghiệp cha tại United Breweries - tập đoàn gắn với thương hiệu Kingfisher. Nhưng vào thời điểm đó “không ai muốn thuê một phụ nữ làm thợ nấu bia”.

Thất vọng, bà quyết định vận dụng kiến thức ủ bia học được tại Úc để sản xuất enzyme công nghiệp, khởi đầu trong một xưởng mái tôn ở Bangalore, cung cấp cho hãng nước ép Ocean Spray.

“Tôi tự gọi mình là một doanh nhân bất đắc dĩ” bà Kiran Mazumdar-Shaw kể lại.

Không có vốn mạo hiểm, bà phải gõ cửa nhiều ngân hàng để vay vốn, bà phải năn nỉ các ngân hàng khắp Ấn Độ cho vay tiền vì khi ấy không có vốn đầu tư mạo hiểm. “Tôi bị xem là tham gia một ngành kinh doanh đầy rủi ro nhìn từ mọi góc độ”, bà Mazumdar-Shaw nói.

Sự kiên trì giúp Biocon ra đời, hợp tác cùng một doanh nhân Ireland và nhanh chóng phát triển. Unilever sau đó mua lại công ty trong thập niên 1980, nhưng đến năm 1998, bà cùng chồng là John Shaw đã mua lại cổ phần với giá khoảng 2 triệu USD. Đến năm 2007, mảng enzyme được bán cho Novozymes (Đan Mạch) với giá 115 triệu USD.

Thành công với enzyme, bước ngoặt thuốc giá rẻ đưa bà chủ Biocon thành tỷ phú

Mazumdar-Shaw không dừng lại ở enzyme. Năm 2000, Biocon bước vào lĩnh vực dược phẩm với sản phẩm đầu tiên: insulin sản xuất từ nấm men. Thời điểm đó, bệnh nhân Ấn Độ vẫn chủ yếu dùng insulin nguồn gốc động vật, trong khi insulin người an toàn và hiệu quả hơn lại đắt gấp nhiều lần. “Tôi nghĩ điều đó thật vô lý. Nếu không ai làm, tôi sẽ làm”, bà nói.

Chỉ sau 4 năm, Biocon đã đưa ra loại insulin người đầu tiên tại Ấn Độ, mở đường cho hàng triệu bệnh nhân tiểu đường tiếp cận thuốc với chi phí phải chăng. Đây cũng chính là bước khởi đầu của đế chế dược phẩm sinh học mà bà gắn bó đến nay.

Từ cột mốc insulin, Biocon lớn mạnh thành một tập đoàn sinh học toàn cầu. Năm 2023, công ty đạt 1,9 tỷ USD doanh thu; riêng Biocon Biologics - công ty con tập trung vào biosimilar cũng đóng góp hơn một nửa.

Đến nay, Biocon đã đưa ra 9 loại biosimilar, bao gồm bản thay thế cho Humira (thuốc trị viêm khớp dạng thấp AbbVie), Herceptin (thuốc điều trị ung thư vú của Genentech) và phiên bản giá rẻ của thuốc trị bệnh tự miễn nổi tiếng Stelara, loại thuốc bán chạy nhất của Johnson & Johnson. Nếu Stelara gốc có giá hơn 25.000 USD mỗi liều, thì Yesintek của Biocon chỉ chưa đến 3.000 USD, tức rẻ hơn khoảng 90%.

Theo Iqvia, các loại biosimilar đã giúp hệ thống y tế Mỹ tiết kiệm 36 tỷ USD kể từ năm 2015. Với hơn 100 loại thuốc sinh học sẽ hết hạn bản quyền từ nay đến 2035, cơ hội cho các doanh nghiệp như Biocon còn rất rộng mở.

Ở tuổi 72, bà Mazumdar-Shaw vẫn miệt mài mở rộng thị trường. Mỹ và Canada hiện chiếm 40% doanh thu của Biocon. Công ty vừa tung biosimilar GLP-1 cho điều trị tiểu đường và béo phì tại Anh và đặt mục tiêu ra mắt ít nhất một thuốc mới mỗi năm ở Mỹ hoặc châu Âu đến năm 2030.

Biocon cũng đang chuẩn bị giới thiệu biosimilar của Eylea (thuốc về mắt mang về 10 tỷ USD cho Regeneron năm 2024) ngay trong năm nay.

Dù phải cạnh tranh với những tên tuổi lớn như Sandoz, Samsung Bioepis hay Celltrion, Biocon vẫn nắm thị phần áp đảo ở nhiều thị trường mới nổi, có nơi lên tới 80%. Tại Mỹ - nơi “người gác cổng” là các công ty quản lý quyền lợi dược phẩm (PBM) quyết định danh mục chi trả chỉ cần 10-20% thị phần cũng đã đem về hàng trăm triệu USD.

Theo Forbes, Mazumdar-Shaw hiện sở hữu khối tài sản khoảng 3,2 tỷ USD, nằm trong nhóm nữ tỷ phú tự thân giàu nhất thế giới. Bà chia sẻ: “Chúng tôi muốn mở rộng khả năng tiếp cận thuốc với mức giá hợp lý. Đó vừa là chiến lược kinh doanh, vừa là công việc giàu tính nhân đạo”.