Từ năm 2026, quy định nghỉ hưu trước tuổi có nhiều điều chỉnh mới

22/12/2025 - 17:504 phút đọc

(Banker.vn) Từ năm 2026, quy định nghỉ hưu trước tuổi có nhiều điểm mới, đồng thời mở rộng cơ chế linh hoạt cho một số nhóm lao động.

Từ ngày 1/1/2026, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện làm việc bình thường tiếp tục được điều chỉnh tăng theo lộ trình của Bộ luật Lao động. Cùng thời điểm này, Luật Nhà giáo chính thức có hiệu lực đã bổ sung nhiều quy định đặc thù, tạo cơ chế linh hoạt cho đội ngũ giáo viên, trong đó đáng chú ý là quyền nghỉ hưu sớm hoặc muộn hơn tuổi chung, tùy theo nhóm đối tượng và điều kiện cụ thể.

margin: 15px auto;" />

Theo quy định, từ năm 2026, lao động nam trong điều kiện làm việc bình thường nghỉ hưu ở tuổi 61 tuổi 6 tháng, còn lao động nữ nghỉ hưu ở tuổi 57. Những năm tiếp theo, tuổi nghỉ hưu của nam tiếp tục tăng thêm 3 tháng mỗi năm và đạt mốc 62 tuổi vào năm 2028; với lao động nữ, mỗi năm tăng 4 tháng và đạt 60 tuổi vào năm 2035. Lộ trình này được xây dựng nhằm thích ứng với xu hướng già hóa dân số, đồng thời bảo đảm cân đối lâu dài cho quỹ bảo hiểm xã hội.

Trong bối cảnh đó, Luật Nhà giáo đã dành cơ chế riêng cho giáo viên mầm non – nhóm lao động có cường độ công việc cao và chịu nhiều áp lực về thể chất. Theo luật mới, giáo viên mầm non nếu có nguyện vọng có thể nghỉ hưu sớm nhưng không quá 5 năm so với tuổi nghỉ hưu chung. Đáng chú ý, trường hợp đã đóng đủ từ 15 năm bảo hiểm xã hội trở lên sẽ không bị trừ tỷ lệ hưởng lương hưu, khác với quy định chung của Luật Bảo hiểm xã hội.

Cụ thể, kể từ năm 2026, giáo viên mầm non nam đủ 56 tuổi 6 tháng và giáo viên mầm non nữ đủ 52 tuổi, nếu đáp ứng điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội, có thể nghỉ hưu và vẫn được tính hưởng lương hưu như nghỉ đúng tuổi.

Với thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu 15 năm, mức hưởng của giáo viên nữ là 45% và giáo viên nam là 40% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội.

Không chỉ mở rộng quyền nghỉ hưu sớm, Luật Nhà giáo còn cho phép một bộ phận nhà giáo được kéo dài thời gian làm việc sau tuổi nghỉ hưu. Theo đó, tại các cơ sở giáo dục công lập, nhà giáo có trình độ cao như tiến sĩ, phó giáo sư, giáo sư hoặc làm việc trong lĩnh vực chuyên sâu, đặc thù có thể nghỉ hưu muộn hơn nếu đơn vị có nhu cầu, cá nhân tự nguyện và đủ sức khỏe.

Thời gian kéo dài được giới hạn tối đa 5 năm đối với tiến sĩ, 7 năm đối với phó giáo sư và 10 năm đối với giáo sư; trong thời gian này, người nghỉ hưu muộn không giữ chức vụ quản lý. Như vậy, trong năm 2026, độ tuổi nghỉ hưu tối đa có thể lên tới 71 tuổi 6 tháng đối với giáo sư nam và 67 tuổi đối với giáo sư nữ.

Theo quy định hiện hành của Luật Bảo hiểm xã hội, người nghỉ hưu trước tuổi thông thường sẽ bị trừ 2% tỷ lệ hưởng lương hưu cho mỗi năm nghỉ sớm; trường hợp nghỉ trước tuổi dưới 6 tháng không bị trừ, từ đủ 6 tháng đến dưới 12 tháng bị trừ 1%.

Tuy nhiên, giáo viên mầm non nghỉ hưu sớm theo Luật Nhà giáo không áp dụng cơ chế khấu trừ này, qua đó bảo đảm quyền lợi an sinh cho nhóm lao động đặc thù.

Ngoài đội ngũ nhà giáo, Luật Bảo hiểm xã hội cũng cho phép nhiều nhóm lao động khác được nghỉ hưu sớm hoặc muộn hơn tuổi quy định, tùy thuộc vào điều kiện sức khỏe và tính chất công việc.

Người suy giảm khả năng lao động từ 61% đến dưới 81% có thể nghỉ hưu sớm không quá 5 năm nhưng bị khấu trừ tối đa 10% tỷ lệ hưởng.

Trường hợp suy giảm khả năng lao động trên 81%, lao động khai thác than trong hầm lò hoặc người nhiễm HIV/AIDS do tai nạn nghề nghiệp được nghỉ hưu sớm tới 10 năm nếu đã đóng đủ 15 năm bảo hiểm xã hội.

Chính sách nghỉ hưu sớm cũng áp dụng đối với người làm công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc công tác ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Lực lượng vũ trang như công an, quân đội, cơ yếu, dân quân thường trực được nghỉ hưu sớm hơn tuổi chung, tối đa không quá 56 tuổi 6 tháng đối với nam và 52 tuổi đối với nữ, trừ trường hợp luật chuyên ngành có quy định khác.