TPS: Chứng khoán Việt Nam đang bước vào chu kỳ tăng trưởng mới

Trong báo cáo mới đây, Chứng khoán Tiên Phong (TPS) đưa ra thống kê diễn biến của thị trường trong quá khứ. Mặc dù có tuổi đời còn “trẻ” so với các thị trường chứng khoán lớn trên thế giới, nhưng VN-Index cũng không nằm ngoài sự vận động theo một chu kỳ kinh tế.

Kỳ vọng thị trường chứng khoán Việt Nam đang bước vào một chu kỳ tăng trưởng mới.

Điều cần quan tâm là chu kỳ này thường bắt đầu khi thị trường bước vào giai đoạn nới lỏng tiền tệ, lãi suất điều hành giảm, tỷ giá ổn định, thanh khoản thị trường gia tăng khi nhà đầu tư trở nên lạc quan hơn và kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp chạm đáy.

Hiện tại, sau năm 2022 thắt chặt, chính sách tiền tệ của thị trường đang bắt đầu được nới lỏng trong bối cảnh tỷ giá ổn định. Trong khi đó, lợi nhuận của các doanh nghiệp gần như đã rơi về đáy trong quý 1/2023. Do đó, kỳ vọng thị trường chứng khoán Việt Nam đang bước vào một chu kỳ tăng trưởng mới.

Đội ngũ TPS đưa ra các yếu tố hỗ trợ chu kỳ phục hồi của thị trường như:

Tỷ giá ổn định tạo điều kiện cho NHNN nới lỏng chính sách tiền tệ. NHNN có 4 lần giảm lãi suất điều hành kể từ đầu năm, đưa lãi suất tái cấp vốn về 4,5%. Lãi suất huy động giảm, hiện chỉ còn 7,2% tại các ngân hàng top 4.

Tỷ giá USD/VND tại Ngân hàng Vietcombank đã giảm 4,9% so với mức đỉnh 2022. Kết quả trên có được do dư địa thắt chặt của Fed đã không còn nhiều và quá trình “diều hâu” của Fed đang đi đến đoạn cuối, giúp giảm áp lực cho tỷ giá VND. Việc tỷ giá ổn định sẽ giúp NHNN có thêm dư địa để theo đuổi chính sách nới lỏng.

Bên cạnh đó, việc Fed chưa quyết định đảo chiều chính sách trong thời điểm hiện tại sẽ giúp ổn định tâm lý cho thị trường đầu tư. Bởi lẽ trong quá khứ, các giai đoạn Fed hạ lãi suất đều đi kèm với tình trạng lao dốc trên thị trường chứng khoán khi liên quan tới các cuộc khủng hoảng như: Suy thoái 1969, suy thoái 1973, suy thoái kép 1982, bong bóng Dotcom năm 2000 và khủng hoảng nhà đất năm 2008.

Nguyên nhân chính được đưa ra do tâm lý nhà đầu tư trở nên bi quan khi cho rằng, động thái nới lỏng được thúc đẩy khi nhà điều hành đã có đánh giá tiêu cực vể triển vọng vĩ mô và khủng hoảng đã xảy ra và hành động của Fed giờ đây ít có khả năng cải thiện nền kinh tế trong ngắn hạn.

Nhìn chung, việc giảm lãi suất của NHNN đang bắt đầu có những tác động tích cực rõ nét tới thị trường chứng khoán Việt Nam. Cụ thể, lượng tiền gửi tiết kiệm kỳ hạn từ 6 tháng tới dưới 1 năm trong giai đoạn lãi suất huy động đạt đỉnh ở 10-12/2022 đã đáo hạn và nỗ lực kéo giảm mặt bằng lãi suất huy động đã khiến lượng tiền này phần nào trở lại thị trường chứng khoán khi các yếu tố tiêu cực nhất đã xuất hiện và phản ánh vào thị trường ở năm qua.

Chứng khoán vẫn duy trì được sự hấp dẫn hơn khi mặt bằng lãi suất sụt giảm. Tỷ suất E/P của VN-Index trung bình trong tháng 5 và nửa đầu tháng 6 rơi vào khoảng 8% (chưa bao gồm tỷ suất cổ tức là 1,7%). Khoảng cách giữa E/P và lãi suất tiền gửi kỳ hạn 1 năm tại nhóm ngân hàng quốc doanh (ở mức 7,2%) đã bị thu hẹp đáng kể khi định giá của thị trường lại bật tăng do kết quả kinh doanh quý 1/2023 kém tích cực.

Mặc dù mức chênh lệch hiện tại vẫn chưa thật sự hấp dẫn như giai đoạn cuối năm ngoái để nhà đầu tư có thể giải ngân quyết liệt vào kênh chứng khoán. Tuy nhiên, với dự báo lợi nhuận thị trường sẽ tạo đáy trong nửa đầu năm 2023 và dần được cải thiện trong thời gian còn lại cùng mặt bằng lãi suất huy động khả năng cao sẽ tiếp tục đi lùi khi các chính sách của NHNN đã bắt đầu có kết quả thì kênh chứng khoán sẽ dần trở nên hấp dẫn hơn. Do đó, đây vẫn sẽ là cơ hội để nhà đầu tư gia tăng tỷ trọng hoặc mua vào để đón đầu xu hướng này.

Thanh khoản phục hồi khi tâm lý nhà đầu tư trở nên lạc quan hơn về triển vọng thị trường do những yếu tố tiêu cực nhất đã diễn ra và phản ánh vào thị trường trong năm 2022. Mặt khác, các kênh đầu tư khác trở nên kém hấp dẫn như lãi suất tiết kiệm sụt giảm nhờ các chính sách của NHNN, thị trường trái phiếu chưa được gỡ rối hoàn toàn và bất động sản vẫn đang gặp vấn đề về pháp lý cùng việc nợ vay vẫn đang ở mức cao.

Nguồn: TPS,Research

Các công ty chứng khoán đã tích cực triển khai những chương trình kích cầu kể từ đầu năm 2023 đến nay. Cụ thể, lãi suất margin cao nhất của top 20 công ty chứng khoán có dư nợ cao nhất tính đến quý 1/2023 đã giảm từ mức 14-15,6%/năm xuống còn 8-9%/năm. Bên cạnh đó, hàng loạt các công ty chứng khoán đang triển khai chương trình ưu đãi phí với mức thấp là 0% cùng các chương trình nhận quà khi giới thiệu khách hàng mới.

Với những yếu tố trên, thị trường đã bắt đầu khởi sắc hơn kể từ cuối tháng 4/2023 và thanh khoản đã liên tục bùng nổ, đạt mức trung bình hơn 12.000 tỷ đồng/phiên trong suốt 1 tháng trở lại đây. Số tài khoản mở mới tăng mạnh trở lại trong tháng 5.

Biến động của thị trường chứng khoán sau những lần điều chỉnh lãi suất

Giai đoạn 2008 - 2011: Chính sách tiền tệ không ổn định, VN-Index biến động mạnh.

Đây là giai đoạn khó khăn khi lạm phát liên tục đạt các mức cao 19,9% (năm 2008), 11,8% (năm 2010) và 18,1% (năm 2011). Cùng lúc này, kinh tế Việt Nam chịu ảnh hưởng từ khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Do đó, NHNN đã không thể duy trì một chính sách nhất quán, gây bất ổn cho mặt bằng lãi suất huy động và khiến VN-Index tăng giảm thất thường. Cụ thể, chỉ số lao dốc hơn 65% trong năm 2008 trước khi bật tăng 160% trong giai đoạn từ tháng 2-10/2009, sau đó điều chỉnh về mức 350 điểm ở năm 2011.

Nguồn: TPS,Research

Giai đoạn 2012 - 2014: Chính sách tiền tệ nới lỏng, VN-Index bùng nổ

Lạm phát giảm dần đã tạo điều kiện để NHNN giảm mạnh lãi suất tái cấp vốn từ mức 8,5% về 6,5%/năm và duy trì điều này trong thời gian dài, qua đó kéo mặt bằng lãi suất huy động về 6,8%/năm từ 14%/năm giúp thúc đẩy sự đi lên của thị trường chứng khoán. Cụ thể, VN-Index lần lượt tăng mạnh 41,3% (năm 2012), 20,6% (năm 2013) trước khi tạo đỉnh 640,75 điểm (năm 2014).

Giai đoạn 2015 - 2018: Tiếp tục chính sách nới lỏng, VN-Index tạo đỉnh lần nữa

Trong giai đoạn này, lãi suất tái cấp vốn tiếp tục lùi về mức 6,25%/năm, lãi suất huy động cũng giảm từ 6,8%/năm về 6,5%/năm. Mặc dù lãi suất điều hành chỉ giảm nhẹ nhưng việc duy trì ổn định trong phần lớn thời gian đã giữ lãi suất huy động ở mức thấp trong thời gian dài, thúc đẩy VN-Index bùng nổ từ năm 2017- 4/2018.

Giai đoạn 2019 - 2021: Chính sách siêu nới lỏng, VN-Index thiết lập mức cao kỷ lục

Covid-19 khiến kinh tế toàn cầu suy giảm và buộc NHNN thực hiện chính sách nới lỏng kết hợp bơm tiền với giảm lãi suất, lãi suất tái cấp vốn về 4%/năm từ 6,25%/năm. Lãi huy động cũng giảm về mức 5,7%/năm từ 6,5%/năm. Với chính sách “siêu nới lỏng”, VN-Index tăng kỷ lục hơn 200% từ tháng 4/2020 đến hết năm 2021 và lập đỉnh quanh mốc 1.500 điểm.

Trong năm 2022: Chính sách tiền tệ đảo chiều, VN-Index lao dốc

Việc thế giới mở cửa trở lại sau đại dịch đã khiến nhu cầu hàng hóa tăng cao. Tuy nhiên, xung đột Nga - Ukraine diễn ra cùng việc Trung Quốc duy trì "Zero Covid" lại khiến chuỗi cung ứng toàn cầu trở nên căng thẳng, giá hàng hóa tăng vọt gây ra trình trạng lạm phát khắp nơi.

Để kiềm chế lạm phát, NHTW các nước đều đồng loạt chuyển sang thắt chặt, gây áp lực lên tỷ giá VND và buộc NHNN cùng thực hiện chính sách tương tự. Điêu này đã kéo lãi tiền gửi tăng cao khiến dòng tiền rút khỏi thị trường chứng khoán làm VN-Index mất 32,2% giá trị sau đó.

Chuyên gia SSI Research: Chính sách của Chính phủ sẽ còn tác động tích cực lên TTCK

Với các yếu tố tác động chưa đồng thuận, các chuyên gia SSI Research dự báo thị trường chứng khoán sẽ còn biến động ở ...

Thị trường chứng khoán ngày 20/6/2023: Thông tin trước giờ mở cửa

"Nóng" cổ phiếu NVL, VN-Index mất gần 10 điểm; THI chốt ngày hủy đăng ký chứng khoán tại VSD; Thị giá tăng gần 60%, một ...

Thị trường chứng khoán đứng trước cơ hội đón dòng tiền lớn

Thời gian gần đây, thị trường chứng khoán đã sôi động trở lại, thanh khoản cũng theo đó mà cải thiện tương đối rõ rệt. ...

Quỳnh Nga

TPS: Chứng khoán Việt Nam đang bước vào chu kỳ tăng trưởng mới

Biến động của thị trường chứng khoán sau những lần điều chỉnh lãi suất

Ngân hàng nào lãi suất cao nhất ?