Tọa đàm với chủ đề: "Thiếu nhiên liệu đạt chuẩn cho ô tô thế hệ mới, hệ lụy và giải pháp" do Báo Giao thông tổ chức. Tại buổi tọa đàm, các khách mời là đại diện cơ quan quản lý nhà nước, chuyên gia, hiệp hội, hãng xe và chủ xe trao đổi, thảo luận về những rủi ro kỹ thuật, khó khăn vướng mắc và hướng tháo gỡ; đề xuất chính sách với Nhà nước để giải bài toán thiếu hụt nhiên liệu đạt chuẩn.
 |
| Toàn cảnh Toạ đàm |
Hậu quả khôn lường khi dùng ô tô không đạt tiêu chuẩn Euro 5
Theo Quyết định 49/2011/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, các loại xe ô tô sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 5 (Euro 5) từ ngày 1/1/2022. Riêng một số dòng xe lắp ráp trong nước đã cấp chứng nhận kiểu loại sẽ được gia hạn, mốc cuối cùng áp dụng tiêu chuẩn khí thải Euro 5 là ngày 1/1/2024.
Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) thống kê, kể từ thời điểm chính thức áp dụng đến nay (2022), đã có hàng trăm mẫu xe mới đạt tiêu chuẩn khí thải Euro 5 được ra mắt. Số lượng xe giao đến tay người tiêu dùng lên tới hàng trăm nghìn chiếc.
Tuy nhiên, thị trường trong nước đang gặp tình trạng thiếu nguồn cung nhiên liệu đạt chuẩn Euro 5 (RON 95-V) và dầu diesel (DO 0,001S-V). Về mạng lưới, số lượng cửa hàng bán dầu diesel (DO 0,001S-V) rất hạn chế. Cả nước có khoảng 1.200 trạm có bán dầu DO 0,001S-V trên tổng số 17.000 trạm nhiên liệu, tỷ lệ chỉ 7%.
Theo ông Đào Công Quyết, đại diện VAMA, sau khoảng hơn 2 năm chuyển đổi công nghệ sản phẩm để thực hiện lộ trình khí thải, các thành viên của VAMA đã và đang tiếp nhận đến hàng nghìn khiếu nại của khách hàng liên quan đến vấn đề chất lượng nhiên liệu không tương xứng với công nghệ xe đáp ứng tiêu chuẩn khí thải Euro 5.
 |
| Ông Đào Công Quyết chia sẻ về tình trạng thiếu cây xăng đạt chuẩn Euro 5. Ảnh: Trần Đình. |
Cụ thể, người sử dụng phàn nàn về việc xuất hiện các đèn báo lỗi trên taplo, động cơ bị rung giật do kim phun, van tuần hoàn khí xả tắc nghẽn, thậm chí động cơ có thể dừng đột ngột, gây mất an toàn giao thông. Chỉ số về tuổi thọ của dầu máy bị giảm, hệ thống bộ lọc bị muội than.
Trên thực tế, mục đích của tiêu chuẩn Euro 5 là để kiểm soát các thành phần khí thải và có 2 tiêu chí quan trọng nhất. Đầu tiên là nồng độ NOx, loại khí thải rất độc và đã được kiểm soát từ các chuẩn Euro 3 hay Euro 4, tuy nhiên với chuẩn Euro 5, loại khí này bị kiểm soát gắt gao hơn. Một số xe hiện có lắp thêm bộ khử NOx và cần đổ thêm phụ gia AdBlue.
Đồng thời, xe theo chuẩn Euro 5 cũng được lắp thêm bầu lọc để giữ lại toàn bộ bụi mịn, còn gọi là bụi than đen - tác nhân gây ra khói đen phát thải ra đường khi xe chạy. Bầu lọc có kích thước rất nhỏ và là nơi tích tụ bụi mịn. Chính vì lắp thêm bầu lọc, nhiên liệu đổ vào phải đáp ứng giới hạn về lượng lưu huỳnh. Nếu lưu huỳnh quá cao sẽ làm giảm hiệu suất làm việc của bầu lọc, làm tăng hàm lượng khí thải, dẫn đến ECU phát hiện và đưa ra cảnh báo lỗi.
Chủ sở hữu ô tô cần làm gì khi sử dụng phương tiện đạt chuẩn khí thải Euro 5?
Là người đang sở hữu, sử dụng xe ô tô thế hệ mới, anh Lê Mạnh Linh cho biết: “Tôi mua xe bán tải để đi hàng ngày trong đô thị, ít khi đi đường dài. Vì đây là loại xe to, tôi thường đi đường vành đai để đỡ tắc đường. Tuy nhiên, trong cung đường di chuyển hàng ngày, không có cây bán dầu DO 0,001S-V mà chủ yếu ở trong phố, do vậy gây bất tiện vì phải thay đổi lộ trình, có khi đi cả chục ki-lô-mét chỉ để tìm được nơi đổ dầu đạt chuẩn”.
Tuy nhiên, anh Linh cũng đã từng đổ dầu DO 0,05S do không tìm được nơi bán dầu đạt chuẩn. Dù xe chưa gặp trục trặc, chủ sở hữu vẫn thấy không yên tâm vì hãng xe khuyến cáo nếu đổ dầu không đạt chuẩn và động cơ gặp lỗi thì có thể bị từ chối bảo hành.
 |
| Chủ sở hữu ''mỏi mắt'' tìm cây xăng đạt chuẩn Euro 5. Ảnh: Trần Đình. |
Về vấn đề này, ông TS. Nguyễn Thiết Lập, Khoa Cơ khí ô tô, Đại học Giao thông vận tải cho biết Chúng ta cần làm theo khuyến cáo, tốt nhất nhà sản xuất khuyến cáo thế nào thì người sử dụng nên sử dụng đúng để đảm bảo.
Phía Công ty Toyota Việt Nam, ông Đặng Minh Tuân, Trưởng ban Truyền thông và chuyển đổi số cho biết, công ty cũng tiến hành các khuyến cáo với khách hàng như các hãng xe khác, ngay từ thời điểm khách hàng đến tìm hiểu các mẫu xe sử dụng diesel.
Ngoài ra, trên mỗi xe sử dụng nhiên liệu dầu diesel đều được dán tem khuyến cáo cũng như có hướng dẫn sử dụng chỉ được sử dụng nhiên liệu dầu Euro 5. Trong hoạt động đào tạo bán hàng cũng chú trọng việc nâng cao nhận thức của tư vấn bán hàng để truyền tải 100% những khuyến cáo đến khách hàng về tầm quan trọng của việc sử dụng đúng nhiên liệu dầu Euro 5.
Để thuận tiện hơn cho khách hàng sử dụng xe, Toyota Việt Nam cũng khuyến cáo khách hàng nên cài các ứng dụng tìm kiếm các xây xăng dầu đáp ứng được nhiên liệu dầu Euro 5.
Nếu người dùng đang đi trên đường gặp đèn cảnh báo có thể liên hệ trực tiếp với qua đường dây nóng vì công ty luôn có đội ngũ tiếp nhận và chuyển đại lý. Hoặc khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với đường dây nóng của đại lý.
Cho đến nay, khách hàng cần ký cam kết bằng văn bản xác nhận đã hiểu rõ rủi ro và tác hại của việc dùng dầu không đạt chuẩn, và hoàn toàn chịu trách nhiệm nếu xảy ra hỏng hóc do đổ dầu không đạt chuẩn. Theo ông Tuân, mục đích yêu cầu ký cam kết để nâng cao nhận thức của khách hàng về việc cần đổ dầu đạt chuẩn, và phần nào hạn chế rủi ro khi đổ nhiên liệu không đạt chuẩn.
Ngoài ra, các chuyên gia cũng nhận định rằng chủ sở hữu phương tiện cần thường xuyên bảo dưỡng ô tô theo đúng lịch khuyến cáo để sát sao theo dõi tình trạng chiếc xe. Việc phát hiện sớm để xử lý lỗi sẽ giúp chủ sở hữu tiết kiệm khoản chi phí đáng kể.