Thương vụ Việt Nam: Cầu nối chiến lược giữa doanh nghiệp với chuỗi cung ứng quốc tế

Trước thềm Vietnam International Sourcing (VIS) 2025, sự kiện xúc tiến thương mại quốc tế lớn nhất trong năm, Báo Công Thương đã có cuộc trao đổi với các Thương vụ Việt Nam tại nhiều thị trường trọng điểm. Với vai trò là “cánh tay nối dài” của Bộ Công Thương ở nước ngoài, các Thương vụ không chỉ trực tiếp kết nối doanh nghiệp trong nước với buyers quốc tế mà còn góp phần khẳng định vị thế của hàng hóa Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Những chia sẻ từ Thương vụ Đức, Nhật Bản, Trung Quốc, Trung Đông và châu Phi sẽ mang đến cái nhìn toàn diện về cơ hội, thách thức cũng như các giải pháp đồng hành cùng doanh nghiệp Việt trên hành trình vươn ra thị trường thế giới.

Bà Đặng Thị Thanh Phương, Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Đức:

Việt Nam đang nổi lên là một trong những thị trường được doanh nghiệp Đức ưu tiên lựa chọn với mục tiêu đa dạng hóa đối tác và chuỗi cung ứng. Tham gia VIS 2025, các nhà thu mua của Đức mong muốn tìm kiếm nhà cung cấp của Việt Nam trong nhiều lĩnh vực sản phẩm, từ thực phẩm, đồ uống đến các sản phẩm phi thực phẩm (non-food) như đồ gia dùng, đồ làm vườn, đồ dùng cho Pet hay đồ gỗ nội thất, sản phẩm cơ khí như ốc vít, bulông… Trong đó, có nhiều doanh nghiệp là chuỗi bán lẻ hàng đầu của Đức.

Thị trường Đức có rất nhiều dư địa, cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận, thâm nhập khi đây là thị trường có quy mô dân số lớn, thu nhập ca và đa dạng từ thực phẩm, sản phẩm tiêu dùng đến các sản phẩm cho thú cưng (khoảng 34 triệu thú cưng sống trong các hộ gia đình Đức vào năm 2024, và 44% tổng số hộ gia đình sở hữu ít nhất một thú cưng. Bên cạnh đó, số lượng người gốc Á, người Việt tại Đức rất đông đảo và không ngừng mở rộng, hệ thống phân phối các sản phẩm châu Á phát triển rất nhanh, đây chính là các đầu mối tiêu thụ và trung chuyển tiềm năng cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam vào Đức và thị trường châu Âu. Đặc biệt, Đức có vị trí trung tâm châu Âu, có đường biên giới với 9 nước và nằm gần các tuyến giao thương quốc tế nên rất thuận lợi cho các  hoạt động thương mại, trao đổi hàng hóa phát triển, là cửa ngõ tiếp cận các thị trường châu Âu khác.

Nhu cầu, tiềm năng của thị trường Đức rất lớn, các tập đoàn thu mua lớn của Đức đều có đại diện tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp Đức mới tìm hiểu thị trường cũng về Việt Nam khảo sát thị trường nhiều lần, tìm kiếm gặp gỡ trực tiếp các nhà cung cấp... Mặc dù vậy, để đáp ứng được tiêu chuẩn, yêu cầu về sản phẩm của các nhà thu mua Đức luôn là một thách thức không hề nhỏ cho doanh nghiệp Việt Nam.

Thứ nhất, các chính sách nhập khẩu EU/Đức nghiêm ngặt, khắt khe nên nhiều lô hàng không đạt tiêu chuẩn chất lượng hoặc giao hàng không đúng thời hạn do việc thu mua nhỏ lẻ nên nhiều lô hàng bị khách mua ép giá, phạt tiền… gây tổn thất rất lớn cho doanh nghiệp Việt Nam. Ngoài ra, thị trường Đức còn có các tiêu chuẩn rất cao về tính bền vững sản phẩm, các quy định về môi trường và sức khoẻ người tiêu dùng và cả các tiêu chuẩn riêng của các hệ thống phân phối của Đức.

Tiếp đến, EU đang thúc đẩy một số hiệp định thương mại (trong đó có MERCOSUR). Khi các hiệp định này hoàn tất và có hiệu lực, thuế quan ưu đãi có thể tạo áp lực đáng kể lên một số nhóm hàng của Việt Nam. Doanh nghiệp cần chủ động nâng tiêu chuẩn, truy xuất và năng lực giao hàng để giữ lợi thế từ EVFTA. Cùng với đó, phần lớn các sản phẩm chưa có thương hiệu tại Đức, nhiều mặt hàng nông sản Việt Nam xuất khẩu chủ yếu dạng thô và có giá trị gia tăng thấp.

Do đó, các doanh nghiệp Việt Nam cần trang bị tốt về kiến thức, tìm hiểu kĩ các quy định, thủ tục nhập khẩu của Đức/EU; nghiên cứu thị trường, nhu cầu sản phẩm, hệ thống phân phối… Thương vụ Việt Nam tại Đức luôn sẵn sàng hỗ trợ các doanh nghiệp tối đa trong việc tiếp cận thị trường Đức thông qua Website cung cấp thông tin của Thương vụ: germany-vto.org; hỗ trợ doanh nghiệp tham gia các hội chợ quốc tế lớn tại Đức như Fruit Logistica, Anuga, Biofach, Hannover Messe, Ambiente Frankfurt… Đồng thời, tư vấn cung cấp thông tin thị trường trực tiếp, hỗ trợ giải quyết vướng mắc, tranh chấp thương mại cho doanh nghiệp khi gặp phải…

Ông Tạ Đức Minh, Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Nhật Bản:

Tại VIS 2025, các buyers quốc tế, trong đó có Nhật Bản, đặc biệt quan tâm đến nhóm sản phẩm nông sản - thực phẩm chế biến, thủy sản, cà phê, cũng như những sản phẩm xanh, bền vững và công nghiệp hỗ trợ. Điểm chung là họ đều đặt ra yêu cầu cao về truy xuất nguồn gốc, chứng nhận an toàn thực phẩm và tính thân thiện với môi trường.

Để hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam, Thương vụ đã chủ động cung cấp thông tin thị trường, cập nhật các tiêu chuẩn nhập khẩu và xu hướng tiêu dùng mới. Đồng thời, phối hợp tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối B2B, tư vấn về bao bì, nhãn mác và chiến lược tiếp cận thị trường Nhật Bản. "Chúng tôi kỳ vọng VIS 2025 sẽ là cầu nối quan trọng giúp sản phẩm Việt Nam gia tăng hiện diện tại Nhật Bản và các thị trường quốc tế tiềm năng".

ÔngNguyễn Hữu Quân, Lãnh sự thương mại, phụ trách Chi nhánh thương vụ Việt Nam tại Nam Ninh (Trung Quốc):

Với vai trò là “cánh tay nối dài” và “ăng ten thu phát sóng” của Bộ, cũng như các Bộ ngành, địa phương Việt Nam, việc xây dựng quan hệ công tác mật thiết với các cơ quan phụ trách thương mại, xúc tiến thương mại, đầu tư, các địa phương và hiệp hội ngành hàng tại địa bàn sở tại luôn được Thương vụ chú trọng để hỗ trợ triển khai các công tác chuyên môn. Bên cạnh đó, đây cũng là các kênh tìm kiếm, kết nối hiệu quả các nhà mua hàng sở tại với doanh nghiệp Việt Nam.

Có thể nói, các quan hệ công tác mật thiết nêu trên, hệ thống Thương vụ luôn sẵn sàng khi có doanh nghiệp xuất khẩu có nhu cầu kết nối, tìm kiếm đối tác hợp tác. Thời gian tới, để các công tác kết nối được hiệu quả hơn, Thương vụ mong muốn các cơ quan, địa phương trong nước giúp xây dựng, chia sẻ Danh sách các nhà xuất nhập khẩu uy tín theo ngành hàng với các thông tin đầy đủ, cập nhật thường xuyên để nâng cao hiệu quả công tác kết nối doanh nghiệp, xúc tiến thương mại.

Việc tổ chức các sự kiện xúc tiến thương mại, trong đó bao gồm VIS tại Việt Nam, là sáng kiến rất thiết thực để thu hút các nhà nhập khẩu nước ngoài đến giao thương, khảo sát và tìm kiếm sản phẩm phù hợp với nhu cầu nhập khẩu.

Trong giai đoạn sắp tới, Thương vụ cho rằng, để đáp ứng đầy đủ hơn các nhu cầu của nhà mua hàng nước ngoài, Ban Tổ chức sẽ nghiên cứu đưa ra các hình thức quảng bá bằng nhiều ngôn ngữ thông qua các nền tảng số kiểu mới như tikTok, wechat tại Trung Quốc và các nền tảng số tại các quốc gia tiềm năng để thu hút đông đảo hơn nữa các nhà mua hàng nước ngoài. Đồng thời, thiết lập sàn giao dịch điện tử với “Thương hiệu VIS” để các nhà xuất khẩu Việt Nam và các nhà mua hàng nước ngoài có thể giao dịch 365 ngày, tạo kênh xúc tiến thương mại mới cho các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam.

Ông Trương Xuân Trung - Phụ trách Thương vụ Việt Nam tại Các tiểu vương quốc Ả-rập thống nhất (UAE):

Để đảm bảo sự hiện diện của các đoàn thu mua từ Trung Đông và châu Phi tại sự kiện Vietnam International Sourcing 2025, Thương vụ Việt Nam tại khu vực đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, từ xúc tiến thương mại, kết nối trực tiếp đến truyền thông và hỗ trợ hậu cần. Trước hết, chúng tôi chủ động tiếp cận các tập đoàn bán lẻ, nhà phân phối lớn, chuỗi siêu thị uy tín vốn đang có nhu cầu tìm kiếm nguồn cung ứng mới, đặc biệt là với các nhóm hàng mà Việt Nam có thế mạnh như nông sản, thực phẩm chế biến, dệt may và hàng tiêu dùng. Việc giới thiệu rõ ràng về lợi ích, tiềm năng hợp tác và sản phẩm nổi bật của Việt Nam đã giúp thuyết phục được nhiều đối tác quan tâm, sẵn sàng bố trí đoàn mua sang tham dự.

Song song với đó, Thương vụ cũng dành nhiều thời gian nghiên cứu nhu cầu thực tế của doanh nghiệp tại từng thị trường, từ đó xây dựng cách tiếp cận sát với mong muốn của họ. Chẳng hạn, doanh nghiệp Trung Đông rất quan tâm đến nông sản và hàng tiêu dùng chất lượng cao, trong khi một số thị trường châu Phi lại ưu tiên thực phẩm thiết yếu và hàng may mặc. Dựa trên cơ sở đó, chúng tôi tổ chức các phiên kết nối B2B chuyên biệt, hội thảo trao đổi về tiềm năng hợp tác, cũng như các chuyến tham quan thực địa tại vùng nguyên liệu, nhà máy sản xuất ở các địa phương của Việt Nam. Điều này không chỉ tạo điều kiện thuận lợi để đối tác hiểu rõ hơn về năng lực cung ứng, mà còn mở ra cơ hội đàm phán và ký kết hợp đồng trực tiếp tại sự kiện.

Ngoài việc kết nối kinh doanh, Thương vụ còn hỗ trợ rất nhiều về thủ tục và hậu cần như cấp thư mời, hướng dẫn xin visa, bố trí dịch vụ phiên dịch tiếng Anh, tiếng Pháp, sắp xếp đưa đón tại sân bay và chỗ ở cho đoàn. Những hỗ trợ này nhằm đảm bảo trải nghiệm thuận lợi nhất cho các nhà mua hàng, qua đó củng cố thiện cảm và tăng cường sự gắn kết lâu dài với đối tác Việt Nam. Đồng thời, Thương vụ cũng chủ động phối hợp với Đại sứ quán, các hiệp hội ngành hàng, Phòng Thương mại và Công nghiệp tại các nước sở tại để quảng bá sự kiện trên báo chí, truyền thông chuyên ngành, cũng như trong các hội chợ quốc tế mà chúng tôi tham dự.

Một điểm nhấn quan trọng nữa là việc khẳng định vị thế Việt Nam như một nguồn cung ứng đáng tin cậy, có khả năng đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về chất lượng và truy xuất nguồn gốc. Trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu biến động, đây là lợi thế giúp doanh nghiệp Trung Đông và châu Phi thấy rõ tầm quan trọng của việc đa dạng hóa nguồn hàng và coi Việt Nam là lựa chọn chiến lược. Chính nhờ cách tiếp cận toàn diện này, nhiều đoàn thu mua uy tín từ các thị trường mới nổi đã đồng ý và cam kết tham gia Vietnam International Sourcing 2025, mở ra cơ hội hợp tác lâu dài, bền vững giữa doanh nghiệp hai bên.

Vietnam International Sourcing 2025 (VIS 2025) là chuỗi sự kiện, bao gồm cả triển lãm kết nối chuỗi cung ứng quốc tế lớn nhất Việt Nam. Đây là sự kiện do Bộ Công Thương phối hợp với UBND TP. Hồ Chí Minh tổ chức, dự kiến diễn ra từ ngày 04 - 06/9/2025, tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Sài Gòn (SECC).