Xu hướng bùng nổ và sức hấp dẫn của livestream
Trong những năm gần đây, thương mại điện tử tại Việt Nam chứng kiến sự bùng nổ mạnh mẽ không chỉ nhờ sự gia tăng người dùng Internet và tiện ích thanh toán trực tuyến, mà còn nhờ sự xuất hiện của livestream commerce và video ngắn. Hai hình thức này đang trở thành “cầu nối” trực tiếp giữa người bán và người mua, giúp trải nghiệm mua sắm trở nên sinh động và gần gũi hơn. Nhiều doanh nghiệp nhận thấy rằng việc kết hợp nội dung giải trí với bán hàng không chỉ thúc đẩy doanh số mà còn xây dựng hình ảnh thương hiệu.
Theo một khảo sát của Nielsen IQ Việt Nam, bình quân mỗi người dành ra tới 13 giờ/tuần để xem livestream bán hàng. Đồng thời, người tiêu dùng Việt cũng lọt top 11 thế giới về mua hàng online. Sự tương tác trực tiếp, khả năng giải đáp thắc mắc tức thì và demo sản phẩm trong thời gian thực giúp tỷ lệ chuyển đổi mua sắm tăng cao hơn nhiều so với hình thức đăng ảnh hoặc quảng cáo tĩnh. Không ít người bán hàng nhỏ lẻ đã nhân cơ hội này để đưa sản phẩm địa phương, đặc sản vùng miền tới gần hơn với khách hàng toàn quốc.
Bắt đầu tập livestream bán hàng từ năm ngoái, chị Nguyễn Thị Lan, chủ một cửa hàng nông sản ở phường Nghĩa Đô, Hà Nội chia sẻ: “Tôi lúc đầu cũng lo lắng vì không biết khách hàng có quan tâm không. Nhưng sau vài phiên, tôi nhận ra khách thích xem trực tiếp, họ hỏi về quy trình đóng gói, cách bảo quản. Nhờ đó, niềm tin của khách hàng tăng, doanh số cũng tốt hơn so với trước đây”.
Livestream không chỉ giúp tăng doanh thu mà còn mở rộng phạm vi tiếp cận. Với việc phát trực tiếp từ cửa hàng, hội chợ hay sự kiện, các sản phẩm địa phương có cơ hội tới tay khách hàng ở khắp các tỉnh thành. Video ngắn trên các nền tảng mạng xã hội cũng đang trở thành công cụ hỗ trợ marketing hiệu quả, khi người xem có thể chia sẻ nhanh chóng, lan tỏa thông tin về sản phẩm.
Với việc phát trực tiếp từ cửa hàng, hội chợ hay sự kiện, các sản phẩm địa phương có cơ hội tới tay khách hàng ở khắp các tỉnh, thành.
Từ góc độ người tiêu dùng, anh Trần Văn Minh (30 tuổi, Hà Nội) nói: “Tôi thường mua thực phẩm và đồ gia dụng qua livestream. Xem trực tiếp, tôi biết rõ nguồn gốc sản phẩm, cách chế biến, và còn được hỏi trực tiếp người bán. Cảm giác như đi chợ nhưng tiện lợi hơn, không phải di chuyển”.
Dù vậy, bùng nổ này cũng kéo theo một số thách thức. Chất lượng sản phẩm, tính minh bạch và niềm tin của khách hàng vẫn là vấn đề lớn. Không ít trường hợp livestream quảng cáo sản phẩm khác thực tế, khiến khách hàng thất vọng. Ngoài ra, chi phí đầu tư thiết bị, ánh sáng, nhân sự, kết hợp với phí nền tảng tăng theo thời gian, cũng là gánh nặng cho những người bán nhỏ.
Cơ hội, giải pháp và hướng phát triển bền vững
Không thể phủ nhận, livestream và video ngắn đang mở ra nhiều cơ hội cho thương mại điện tử. Tương tác trực tiếp với khách hàng giúp người bán hiểu rõ nhu cầu, phản hồi nhanh, từ đó cải thiện chất lượng sản phẩm và dịch vụ. Đồng thời, việc kết hợp nội dung giải trí và giáo dục trong video ngắn tạo sự gần gũi, giúp xây dựng niềm tin và thúc đẩy mua sắm lặp lại.
Bên cạnh đó, livestream còn giúp các doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh truyền thống tiếp cận thị trường rộng lớn mà không cần đầu tư cửa hàng vật lý hay quảng cáo đắt đỏ. Việc tận dụng KOL hoặc micro influencer cũng là chiến lược hiệu quả để tăng lượt xem, đồng thời xây dựng uy tín sản phẩm.
Chị Lê Thị Hương, chủ shop quần áo online chia sẻ: “Mỗi tối, tôi livestream khoảng 1-2 giờ. Khách hỏi về chất liệu, màu sắc, size… tôi trả lời trực tiếp. So với trước đây chỉ đăng ảnh, lượng đơn hàng tăng rõ rệt. Tuy mất nhiều công sức chuẩn bị nhưng bù lại doanh thu tốt hơn”.
Tuy nhiên, để phát triển bền vững, livestream và video ngắn cần được quản lý và hỗ trợ hợp lý. Trước hết, người bán cần được đào tạo về kỹ năng phát trực tiếp, kể chuyện sản phẩm, tạo kịch bản hấp dẫn. Đây không chỉ là vấn đề doanh thu mà còn liên quan tới uy tín và trải nghiệm khách hàng.
Cơ quan quản lý và nền tảng thương mại điện tử cũng cần tăng cường minh bạch và kiểm soát chất lượng. Việc xác minh người bán, quy định tiêu chuẩn sản phẩm và cơ chế giải quyết khiếu nại là những bước quan trọng để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Các chính sách hỗ trợ chi phí, giảm phí nền tảng cho người bán nhỏ lẻ cũng là yếu tố thúc đẩy nhiều doanh nghiệp tham gia mà không bị gánh nặng tài chính.
Livestream và video ngắn đang mở ra nhiều cơ hội cho thương mại điện tử.
Một số công nghệ hiện đại, như AI và big data, có thể giúp gợi ý sản phẩm phù hợp cho người xem livestream, tối ưu hành trình mua sắm và nâng cao hiệu quả bán hàng. Đồng thời, việc xây dựng hệ sinh thái nội dung với sự hợp tác giữa nhà sáng tạo, thương hiệu và người bán sẽ tạo ra các video hấp dẫn, vừa có giá trị giải trí vừa giới thiệu sản phẩm một cách chân thực.
Chị Phạm Thị Lan, một khách hàng quen thuộc trên các sàn thương mại điện tử chia sẻ: “Tôi thích xem những video ngắn kể câu chuyện sản phẩm. Ví dụ mít sấy quê nhà được giới thiệu chi tiết cách làm, cách chọn trái ngon. Điều này giúp tôi tin tưởng hơn và quyết định mua ngay”.
Có thể thấy, livestream và video ngắn không chỉ là công cụ bán hàng mà đang định hình lại cách người Việt mua sắm trực tuyến. Chúng tạo cơ hội lớn cho doanh nghiệp nhỏ, giúp người tiêu dùng trải nghiệm mua sắm tiện lợi và minh bạch hơn. Song để phát triển bền vững, cần sự phối hợp đồng bộ giữa người bán, nền tảng thương mại điện tử và cơ quan quản lý, đảm bảo cả về kỹ năng, chất lượng sản phẩm và niềm tin khách hàng.
Khi các yếu tố này được củng cố, livestream và video ngắn sẽ tiếp tục là động lực mạnh mẽ, thúc đẩy thương mại điện tử phát triển, đồng thời góp phần nâng cao trải nghiệm mua sắm hiện đại cho người tiêu dùng Việt Nam.