Thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ được nâng hạng trong tháng 10?

Triển vọng nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam: Còn quá sớm?

Theo báo cáo của Trung tâm Phân tích Chứng khoán ACB (ACBS), mặc dù có những cải thiện đáng kể, nhưng Việt Nam vẫn còn quá sớm để được nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp trong kỳ công bố của FTSE Russell vào ngày 08/10/2024.

Ngày 18/09/2024, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 68/2024/TT-BTC, có hiệu lực từ 02/11/2024, nhằm tạo hành lang pháp lý cho việc triển khai sản phẩm "giao dịch thiếu tiền" đối với nhà đầu tư tổ chức nước ngoài. Đây là một bước tiến quan trọng, nhưng ACBS đánh giá rằng, việc Việt Nam đáp ứng các tiêu chí để FTSE Russell nâng hạng vẫn cần thêm thời gian.

Thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ được nâng hạng trong tháng 10?

Xóa bỏ yêu cầu ký quỹ 100% - Bước ngoặt lớn nhưng chưa đủ

Một trong những thay đổi đáng chú ý là việc xóa bỏ yêu cầu ký quỹ 100% trước khi giao dịch đối với nhà đầu tư nước ngoài. Đây được xem là điều kiện mấu chốt để Việt Nam có thể tiến gần hơn tới việc nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp. Tuy nhiên, các công ty chứng khoán vẫn cần thời gian để xây dựng quy trình và triển khai sản phẩm này trước khi FTSE Russell tiến hành khảo sát và đánh giá.

ACBS dự báo rằng, kỳ đánh giá tháng 3/2025 có thể là thời điểm sớm nhất để Việt Nam có cơ hội lọt vào danh sách thị trường mới nổi thứ cấp của FTSE.

Rủi ro và thách thức trong triển khai giao dịch thiếu tiền

Về mặt rủi ro, việc triển khai sản phẩm giao dịch thiếu tiền có thể tạo ra áp lực đáng kể cho các công ty chứng khoán. Dù hiện nay họ đã đủ năng lực về vốn để áp dụng, nhưng hệ thống quản trị rủi ro cần phải được nâng cấp, đồng thời, các công ty cũng phải gia tăng vốn chủ sở hữu để đáp ứng nhu cầu giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài trong tương lai.

ACBS cũng nhấn mạnh rằng, nếu việc triển khai thành công, đây sẽ là một bước đệm quan trọng giúp TTCK Việt Nam thu hút thêm sự quan tâm từ các nhà đầu tư quốc tế, từ đó đẩy nhanh quá trình nâng hạng.

Tiềm năng thu hút dòng vốn ngoại

Việc nâng hạng TTCK Việt Nam lên thị trường mới nổi sẽ là cột mốc đáng chú ý. ACBS ước tính, sau khi được nâng hạng, tỷ trọng cổ phiếu Việt Nam sẽ chiếm khoảng 0,7-0,9% trong danh mục thị trường mới nổi thứ cấp của FTSE Russell. Điều này có thể giúp Việt Nam thu hút từ 500-600 triệu USD dòng vốn từ các quỹ ETF mô phỏng chỉ số, chưa kể đến các quỹ đầu tư chủ động.

Tuy nhiên, để đạt được nâng hạng không phải là điều dễ dàng. Một số tiêu chí quan trọng như giảm giới hạn tỷ lệ sở hữu nước ngoài, phát triển thị trường ngoại hối, tăng cường quyền tiếp cận thông tin và đối xử công bằng với nhà đầu tư nhỏ lẻ, cùng việc thành lập trung tâm thanh toán bù trừ (CCP) vẫn còn là những thách thức mà Việt Nam phải đối mặt.

Thông tư 68 cũng đặt ra lộ trình công bố thông tin bằng tiếng Anh từ năm 2025-2028, được xem là một bước khởi đầu tích cực để cải thiện tính minh bạch và thu hút nhà đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, các rào cản liên quan đến tỷ lệ sở hữu nước ngoài và phát triển thị trường ngoại hối vẫn cần thời gian để giải quyết.

Mục tiêu dài hạn: Hướng đến thị trường mới nổi MSCI

Trong dài hạn, mục tiêu của TTCK Việt Nam không chỉ dừng lại ở việc lọt vào nhóm thị trường mới nổi thứ cấp của FTSE, mà còn hướng đến những mục tiêu cao hơn như thị trường mới nổi của MSCI và thị trường phát triển. ACBS cho rằng, nếu Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi của MSCI, TTCK Việt Nam có thể thu hút khoảng 25 tỷ USD vốn đầu tư mới vào năm 2030.

Tuy nhiên, thời gian để Việt Nam đạt được các tiêu chí nâng hạng lên thị trường mới nổi tiên tiến của FTSE hay thị trường mới nổi của MSCI có thể mất từ 2-3 năm. Các tiêu chí như hệ thống giao dịch hiện đại, thanh khoản cải thiện, và khả năng tiếp cận của nhà đầu tư nước ngoài cần được đảm bảo trước khi đạt được mục tiêu này.

Việc nâng hạng TTCK Việt Nam lên thị trường mới nổi vẫn còn nhiều thách thức, nhưng với những cải cách tích cực như việc xóa bỏ yêu cầu ký quỹ 100% và triển khai giao dịch thiếu tiền, Việt Nam đang từng bước tiến gần hơn tới mục tiêu.

Mặc dù còn quá sớm để được nâng hạng trong kỳ công bố của FTSE Russell vào tháng 10/2024, nhưng kỳ vọng về một vị trí trong danh sách thị trường mới nổi thứ cấp vào năm 2025 là hoàn toàn khả thi.