Làn sóng mở rộng hệ thống: Minh chứng cho sức hấp dẫn thị trường
Chỉ trong thời gian ngắn, hàng loạt doanh nghiệp bán lẻ trong và ngoài nước liên tục tăng tốc, mở thêm cửa hàng, khai trương mô hình mới, cho thấy sức nóng đặc biệt của thị trường bán lẻ Việt Nam.
AEON Việt Nam vừa đưa vào hoạt động AEON Bình Dương Midori Park, mô hình Trung tâm Bách hóa tổng hợp và Siêu thị tinh gọn (Super Supermarket). Hướng tới phục vụ nhu cầu mua sắm hằng ngày, điểm bán mới mang đến trải nghiệm hiện đại với thanh toán không tiền mặt, thiết kế tinh gọn, hàng hóa tươi sống và đa dạng, cùng loạt tiện ích công nghệ như cân AI, locker Face ID hay hệ thống POS đồng bộ hỗ trợ thanh toán nhanh chóng. AEON cũng giới thiệu nhiều sản phẩm độc quyền, từ TOPVALU đến HÓME CÓORDY, khẳng định chiến lược củng cố hiện diện dài hạn tại Việt Nam.
Không kém cạnh, MUJI Việt Nam vừa tái khai trương cửa hàng flagship (cửa hàng chính trong chuỗi cửa hàng) Lê Thánh Tôn, trở thành không gian lớn nhất cả nước với hơn 3.300m². Chỉ sau 5 năm có mặt, MUJI đã sở hữu 17 cửa hàng trên toàn quốc và có tốc độ mở rộng đứng thứ ba toàn cầu, chỉ sau Nhật Bản và Trung Quốc. Việc doanh nghiệp này tiếp tục lên kế hoạch mở rộng sang Đà Nẵng và tiến tới 20 cửa hàng vào năm 2026 cho thấy sức hút đặc biệt của thị trường bán lẻ Việt Nam, bất chấp xu hướng dịch chuyển sang mua sắm trực tuyến.
MM Mega Market mở rộng hệ thống phân phối tại Việt Nam (Ảnh: DNCC)
MM Mega Market cũng không đứng ngoài cuộc đua khi ngày 17/11 chính thức đưa vào vận hành mô hình “Super Center” đầu tiên tại Đà Nẵng, với vốn đầu tư 20 triệu USD.
Sự mở rộng đồng loạt của các thương hiệu quốc tế và nội địa như AEON, MUJI, MM Mega Market, WinCommerce, Saigon Co.op… là tín hiệu rõ ràng cho thấy Việt Nam đang trở thành thị trường trọng điểm của các tập đoàn bán lẻ trong khu vực.
Khi doanh nghiệp không ngừng mở điểm bán mới, điều đó không chỉ để mở rộng doanh thu, mà còn để “chiếm vị trí đẹp” trong một thị trường đang tăng tốc mạnh mẽ với dư địa lớn.
Tăng trưởng vượt trội và dư địa rộng mở
Theo đánh giá của ông Nguyễn Minh Hạnh, Giám đốc Trung tâm phân tích của Công ty Chứng khoán Sài Gòn – Hà Nội, Việt Nam hiện có tăng trưởng tiêu dùng cá nhân cao hơn Thái Lan, Indonesia và Philippines. Riêng 10 tháng đầu năm, tổng doanh thu bán lẻ đạt 5,7 triệu tỷ đồng, tăng 9,3% so với cùng kỳ. Quy mô thị trường dự kiến đạt 309 tỷ USD vào năm 2025 và tiếp tục tăng thêm đến năm 2030, đưa Việt Nam lọt nhóm 7 thị trường tiêu dùng lớn nhất thế giới.
Dư địa này được tạo nên bởi nhiều yếu tố như tầng lớp trung lưu tăng nhanh, dự kiến chiếm 50% dân số vào năm 2035. Nhu cầu tiêu dùng chất lượng cao, chú trọng trải nghiệm. Bên cạnh đó, thương mại điện tử phát triển vượt trội, quy mô năm 2024 trên 20 tỷ USD – thuộc nhóm tăng trưởng nhanh nhất thế giới. Kênh bán lẻ hiện đại còn khiêm tốn, mới chiếm 21% ở đô thị và 6% ở nông thôn, tạo khoảng trống lớn cho các doanh nghiệp.
Thị trường vì thế trở thành “đất màu” cho cả doanh nghiệp nước ngoài và nội địa. Các tập đoàn quốc tế có tiềm lực mạnh tiếp tục coi Việt Nam là điểm đến chiến lược, trong khi doanh nghiệp nội đang nỗ lực củng cố vị thế để giữ thị phần ngay tại sân nhà.
Sự phát triển nhanh chóng của thị trường kéo theo cuộc cạnh tranh khốc liệt hơn bao giờ hết. Tại tọa đàm với chủ đề “Phát triển thị trường bán lẻ Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050” do Viện Nghiên cứu Chiến lược chính sách Công Thương tổ chức mới đây, ông Nguyễn Khắc Quyền, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương cho biết, hiện doanh nghiệp bán lẻ nội địa vẫn đối mặt nhiều hạn chế về vốn, công nghệ, nhân lực và tính chuyên nghiệp.
Ở nông thôn – khu vực có thị trường lớn nhưng phân mảnh, hoạt động bán lẻ chủ yếu do doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ và hộ kinh doanh thực hiện, khiến sức cạnh tranh không cao. Hạ tầng thương mại – logistics còn lạc hậu, chưa đáp ứng yêu cầu về tính kết nối, khiến giá thành sản phẩm cao và khó cạnh tranh với hàng ngoại.
Ngoài ra, việc thiếu các hàng rào kỹ thuật phù hợp khiến thị trường nội địa dễ bị tổn thương khi hàng hóa nhập khẩu và các chuỗi phân phối ngoại liên tục mở rộng. “Nếu không có cú hích chính sách đủ mạnh, thị phần nội địa rất dễ rơi vào tay doanh nghiệp nước ngoài”, ông Quyền cảnh báo.
Dưới góc độ Hiệp hội Bán lẻ Việt Nam, bà Trần Thị Phương Lan – Chủ tịch Hiệp hội cho biết, hiện còn thiếu những chính sách hỗ trợ thiếu tính đặc thù cho doanh nghiệp bán lẻ nội. Doanh nghiệp nội cũng đang phải chịu cạnh tranh gay gắt với hệ thống phân phối nước ngoài được đầu tư bài bản. Điều này tạo nên một bức tranh thị trường đầy năng động: cơ hội lớn song song thách thức lớn, đòi hỏi doanh nghiệp Việt phải thay đổi mạnh mẽ hơn, từ quản trị, nguồn lực đến năng lực liên kết chuỗi.
Mới đây, Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược phát triển thị trường bán lẻ Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2050 nhằm tạo lập nền tảng phát triển văn minh, hiện đại, bền vững. Chiến lược đề ra nhiều giải pháp như hoàn thiện môi trường kinh doanh, cải cách thủ tục; đầu tư hạ tầng thương mại – logistics; xây dựng hàng rào kỹ thuật phù hợp cam kết quốc tế; hỗ trợ doanh nghiệp bán lẻ nội nâng sức cạnh tranh; đa dạng hóa chủ thể tham gia với doanh nghiệp tư nhân là lực lượng nòng cốt. Đây được kỳ vọng là văn bản quan trọng giúp doanh nghiệp bán lẻ nội nâng cao sức cạnh tranh.
Song hành với chính sách, xu hướng bán lẻ tại Việt Nam tiếp tục dịch chuyển mạnh mẽ từ truyền thống sang mô hình hiện đại, chuỗi cửa hàng tiện lợi, siêu thị tinh gọn, bán lẻ kết hợp trải nghiệm, đến thương mại điện tử và kinh tế số.
Việc xuất hiện ngày càng nhiều mô hình mới như Super Supermarket của AEON hay Super Center của MM Mega Market cho thấy thị trường không chỉ tăng về quy mô mà còn chuyển dịch về chất lượng, phù hợp với nhịp sống bận rộn và nhu cầu tiêu dùng đa dạng hơn.
Trong dài hạn, khi doanh nghiệp Việt tận dụng tốt chính sách hỗ trợ, nâng cao năng lực quản trị, đầu tư công nghệ và mở rộng liên kết chuỗi, thị trường bán lẻ hoàn toàn có thể trở thành trụ cột tăng trưởng bền vững của kinh tế Việt Nam, vừa khai thác được sức mua trong nước, vừa tạo đà vươn ra khu vực.
Tăng trưởng tiêu dùng cao, doanh thu bán lẻ 10 tháng đạt 5,7 triệu tỷ đồng (tăng 9,3%) và dư địa lớn từ tầng lớp trung lưu, thương mại điện tử… đang đưa Việt Nam trở thành điểm đến chiến lược, đồng thời làm nóng cuộc cạnh tranh giành thị phần trong những năm tới.