Cửa khẩu sôi động, thương mại bứt phá, tạo lực đẩy cho xuất khẩu
Hoạt động xuất nhập khẩu đang vào giai đoạn cao điểm, nhiều ngành hàng chủ lực tăng tốc sản xuất, các thị trường lớn tiếp tục mở rộng, trong khi Chính phủ ban hành loạt chỉ đạo quyết liệt về xúc tiến thương mại, đa dạng thị trường và thúc đẩy Hiệp định thương mại tự do (FTA).
Tăng giá trị hàng hóa và đa dạng thị trường xuất khẩu từ các FTA. Ảnh minh họa
Theo Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng – Lạng Sơn, hoạt động xuất nhập khẩu tại các cặp cửa khẩu Hữu Nghị, Chi Ma, Tân Thanh tiếp tục duy trì nhịp độ cao. Tính đến giữa tháng 11/2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu qua Lạng Sơn đạt 81 tỷ USD, tăng 43% so với cùng kỳ năm 2024. Riêng khu vực VI của Hải quan đạt trên 6,6 tỷ USD kim ngạch mở tờ khai. Dự báo từ nay đến cuối năm và sang nửa đầu năm 2026, lượng xe qua lại tăng thêm 10 – 15%, phản ánh nhu cầu lớn từ thị trường nội địa Trung Quốc và các địa phương trong nước.
Không chỉ tại biên giới phía Bắc, thương mại của Việt Nam với các đối tác chiến lược tiếp tục ghi nhận bước tiến mạnh. Thương vụ Việt Nam tại Singapore cho biết, kim ngạch thương mại song phương năm 2025 đã vượt mốc kỷ lục 31,67 tỷ SGD, tăng 26,7% so với năm 2024. Xuất khẩu của Singapore sang Việt Nam đạt 22,7 tỷ SGD (tăng 19,4%), còn nhập khẩu từ Việt Nam tăng tới 46,4%, đạt 10,4 tỷ SGD. Điều này cho thấy chuỗi cung ứng giữa hai nước ngày càng gắn kết sau khi thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện.
Riêng tháng 10/2025, thương mại hai chiều đạt 3,9 tỷ SGD, tăng 36,8%; nhập khẩu của Singapore từ Việt Nam tăng đột biến tới 109,3%. Các chuyên gia nhận định, tăng trưởng thương mại mạnh mẽ này là “lực đẩy kép”, vừa hỗ trợ mục tiêu về đích xuất khẩu năm 2025, vừa mở rộng nền tảng cho chu kỳ tăng trưởng mới trong giai đoạn 2026 – 2028.
10 tháng năm 2025, kim ngạch dệt may đạt 33 tỷ USD, tăng 7,6%, hướng tới mục tiêu 47 – 48 tỷ USD cho cả năm. Ông Cao Hữu Hiếu, Tổng giám đốc Vinatex, cho biết: nhờ dự báo sớm và phản ứng linh hoạt, doanh nghiệp giữ được lượng đơn hàng lớn trong giai đoạn tạm hoãn thuế đối ứng. Kết quả 9 tháng, doanh thu đạt gần 15.000 tỷ đồng, bằng 80% kế hoạch năm, lợi nhuận trước thuế đạt 1.040 tỷ đồng, gấp đôi cùng kỳ và vượt 114% kế hoạch năm. Nếu duy trì được đà này, Vinatex có thể tiến sát mức 1.400 tỷ đồng lợi nhuận, bằng kỷ lục năm 2021.
Xuất khẩu thủy sản cũng kỳ vọng đạt 10,5 – 11 tỷ USD trong năm 2025. Ảnh minh họa
Thời điểm này, dệt may, thủy sản, đồ gỗ,… đang bước vào đợt cao điểm sản xuất cho mùa tiêu dùng dịp Noel và Tết Dương lịch. Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, ông Phạm Văn Duy, Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, Việt Nam đã xuất khẩu nông sản tới hơn 190 quốc gia và vùng lãnh thổ. Con số này cho thấy vị thế của nông nghiệp Việt Nam trong chuỗi cung ứng lương thực, thực phẩm toàn cầu.
Xuất khẩu thủy sản cũng kỳ vọng đạt 10,5 – 11 tỷ USD đang củng cố nhờ nhu cầu tăng tại Mỹ, Trung Quốc và EU. Các doanh nghiệp đã đẩy mạnh đổi mới quy trình, tham gia sâu chuỗi cung ứng, đa dạng thị trường, hướng tới tiêu chuẩn xanh, yếu tố đang tạo lợi thế cạnh tranh cho hàng Việt.
Trong lĩnh vực công nghiệp, ông Phạm Hải Phong, Phó Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam (VASI), cho biết ngành công nghiệp hỗ trợ hiện mới tham gia ở phân khúc trung gian trong chuỗi giá trị và đang hướng tới việc tham gia khâu sản xuất sản phẩm cuối cùng. Việt Nam cũng đang đầu tư vào sản xuất nguyên vật liệu và linh kiện điện tử cơ bản để có thể vươn ra thị trường quốc tế.
Phó trưởng nhóm và chuyên gia kinh tế trưởng Văn phòng Nghiên cứu kinh tế vĩ mô ASEAN+3 (AMRO) Anthony Tan đánh giá, Việt Nam đang phục hồi mạnh nhờ cải cách và tăng xuất khẩu, trong khi Standard Chartered nhận định năng lực thích ứng nhanh, thu hút FDI lớn và vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu giúp Việt Nam củng cố vai trò trung tâm sản xuất trong khu vực.
Chính phủ “kích hoạt” loạt giải pháp mạnh để thúc đẩy xuất khẩu
10 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 762,4 tỷ USD, tăng 17,4%; xuất khẩu đạt 391 tỷ USD (tăng 16,2%); thặng dư thương mại 19,6 tỷ USD. Tuy nhiên, bối cảnh thương mại toàn cầu vẫn phức tạp, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của các bộ, ngành.
Ngày 19/11/2025, Thủ tướng ban hành Công điện 221/CĐ-TTg yêu cầu ưu tiên giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô và thúc đẩy mạnh mẽ xuất khẩu trong giai đoạn cao điểm cuối năm và đầu năm mới. Trong đó, Thủ tướng giao Bộ Công Thương tập trung triển khai quyết liệt các giải pháp: đẩy mạnh xúc tiến thương mại; đa dạng hóa thị trường, sản phẩm và chuỗi cung ứng; tăng tốc đàm phán, ký kết các hiệp định thương mại song phương, đa phương với các đối tác tiềm năng như GCC, Pakistan, Ai Cập, MERCOSUR, Algeria…; tiếp tục đàm phán Hiệp định thương mại đối ứng với Hoa Kỳ.
Hệ thống thương vụ ở nước ngoài phải tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp, mở rộng kết nối thị trường và khai thác hiệu quả các FTA. Đồng thời, các Bộ Công Thương, Nông nghiệp và Môi trường, Ngoại giao được yêu cầu thành lập các tổ công tác thúc đẩy thị trường mới tại Trung Đông, châu Phi, Mỹ Latinh…. Đồng thời, tháo gỡ vướng mắc FTA hiện có và khẩn trương hoàn tất đàm phán các FTA dự kiến ký trong cuối năm 2025 và đầu năm 2026, gồm Pakistan, Kuwait, Trung Đông, Brazil, Nam Mỹ, Algeria.
Các doanh nghiệp tăng tốc về đích kế hoạch năm 2025. Ảnh minh họa
Về phía Bộ Công Thương hiện đang đẩy mạnh đàm phán hai hiệp định là Hiệp định GCC (Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh) và MERCOSUR (thị trường chung Nam Mỹ). Đồng thời, các hoạt động đàm phán trong khuôn khổ ASEAN và với các thị trường ở châu Phi, Trung Đông, châu Mỹ Latinh cũng được tăng cường, nhằm đa dạng hóa thị trường và khai thác các thị trường ngách.
Bộ Công Thương triển khai Chỉ thị 18/CT-TTg về đổi mới hoạt động xúc tiến thương mại theo hướng mở rộng xúc tiến cho cả nhập khẩu nhằm bảo đảm nguồn cung nguyên liệu; tăng hỗ trợ doanh nghiệp khai thác tối đa các FTA đã ký; thúc đẩy kết nối doanh nghiệp trong nước với FDI để tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.
Hệ thống thương vụ Việt Nam ở nước ngoài được giao nhiệm vụ “đi từng ngõ, gõ từng thị trường”, chủ động tìm kiếm đối tác, cung cấp thông tin, kết nối xuất nhập khẩu và quảng bá thương hiệu Việt.
Bộ Công Thương nhìn nhận xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam đang đi đúng hướng, dự kiến tổng kim ngạch cả năm có thể đạt mốc mới, khoảng 900 tỷ USD. Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, PGS. TS. Nguyễn Thường Lạng, giảng viên cao cấp Viện Thương mại và Kinh tế quốc tế - Đại học Kinh tế Quốc dân, dự báo năm 2025, xuất khẩu của Việt Nam có thể đạt trên 450 tỉ USD, mức kỷ lục. Xuất khẩu của Việt Nam có thể thu về nhiều ngoại tệ hơn nữa nếu chúng ta thực hiện một cách bài bản, chuyên nghiệp, phát triển chuỗi giá trị đầy đủ, từ khâu nguyên liệu, gia công đến xây dựng thương hiệu.
TS. Lê Duy Bình (Economica Việt Nam) nhận định, xuất khẩu hàng hóa Việt Nam có tính chu kỳ và đang bước vào giai đoạn hưởng lợi từ nhu cầu mùa vụ, sự dịu lại của căng thẳng thương mại và xu hướng các nền kinh tế lớn nới lỏng chính sách tiền tệ. Lạm phát hạ nhiệt giúp nhu cầu tiêu dùng và nhập khẩu toàn cầu phục hồi là động lực quan trọng để Việt Nam tăng tốc về đích năm 2025.
Dù còn nhiều bất định trong thương mại toàn cầu, từ biến động thuế quan đến xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng, nhiều chuyên gia cho rằng đây không phải tín hiệu tiêu cực mà là “khoảng lặng chiến lược” để doanh nghiệp tái cơ cấu, nâng cấp công nghệ và chuẩn bị cho chu kỳ tăng trưởng mới. Nếu tận dụng tốt chuẩn xanh, đa dạng thị trường, nguồn cung ổn định, mức độ tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, xuất khẩu Việt Nam có thể bước vào năm 2026 với nền tảng vững chắc hơn.
Từ cửa khẩu nhộn nhịp, doanh nghiệp tăng tốc sản xuất, FDI mở rộng quy mô đến các quyết sách mạnh mẽ của Chính phủ, tất cả đang góp phần tạo “bước đệm” cho mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu năm 2025 vượt kỳ vọng. Việt Nam đang dồn lực cho chặng nước rút với quyết tâm không chỉ hoàn thành chỉ tiêu năm 2025 mà còn hướng đến việc xuất khẩu chất lượng, chủ động và bền vững trong dài hạn.