Sớm quy định mức đền bù đối với tài sản bị ảnh hưởng bởi công trình điện gió

Tiếp tục Kỳ họp thứ 6, sáng 20/11 Quốc hội tiến hành thảo luận ở Hội trường về kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 5, Quốc hội Khóa XV.

Liên quan đến giải quyết các kiến nghị của cử tri Bến Tre, đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi – đoàn tỉnh Bến Tre cho biết, thời gian qua Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bến Tre đã tiếp nhận, tổng hợp nhiều ý kiến, kiến nghị của cử tri và chuyển đến các cơ quan có thẩm quyền để xem xét, giải quyết. Qua theo dõi, đa số ý kiến của cử tri được các bộ, ngành Trung ương rất quan tâm, trả lời kịp thời và có trách nhiệm.

Đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi đề nghị sớm có quy định đền bù cho tài sản, đất đai của người dân trong hành lang công trình điện gió (Ảnh: Quochoi.vn)

Tuy nhiên, đại biểu nêu rõ vẫn còn một số vấn đề cử tri tỉnh Bến Tre đã kiến nghị nhiều lần, mặc dù đã được các cơ quan có thẩm quyền phản hồi nhưng chưa được giải quyết trong thực tế.

Theo đó, hiện nay một số người dân đang bức xúc và chính quyền địa phương đang lúng túng trong xử lý là vấn đề bồi thường thiệt hại cho người dân sống trong khu vực hành lang an toàn cột tháp gió của các công trình điện gió trên bờ do chưa có quy định, hướng dẫn cụ thể của cơ quan có thẩm quyền.

Đại biểu chia sẻ, Thông tư số 02/2019/TT-BCT của Bộ Công Thương có quy định về hành lang an toàn của cột tháp gió và công trình điện gió phải nằm cách xa khu dân cư ít nhất 300m, tuy nhiên, chưa có quy định, hướng dẫn việc nhà ở, công trình kiến trúc, vật nuôi có được phép tồn tại trong hành lang an toàn của cột tháp gió hay không và cũng không quy định cụ thể thế nào là khu dân cư...

Sáng 20/11 Quốc hội tiếp tục thảo luận tại hội trường về kết quả giải quyết các ý kiến, kiến nghị của cử tri (Ảnh:Quochoi.vn)

Nhấn mạnh vấn đề bồi thường thiệt hại cho người dân sống trong khu vực hành lang an toàn cột tháp gió của các công trình điện gió trên bờ là vấn đề mới phát sinh từ thực tiễn, đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi chỉ rõ, các quy định của pháp luật hiện hành vẫn chưa đủ để áp dụng giải quyết thỏa đáng vấn đề trên.

Việc UBND cấp tỉnh ban hành quy định cụ thể gặp khó khăn do các hạn chế về trình độ chuyên môn, trang thiết bị, các cơ quan tham mưu chưa đủ sức đánh giá, tính toán các thiệt hại do công trình điện gió gây ra. Từ phân tích trên, đại biểu kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành có liên quan tham mưu cho Chính phủ kịp thời có văn bản hướng dẫn về bồi thường, hỗ trợ đối với đất, tài sản trên đất nằm trong khu vực hành lang an toàn cột tháp gió của Nhà máy điện gió, thiệt hại từ tiếng ồn do công trình điện gió gây ra. Qua đó, làm cơ sở cho địa phương giải quyết các kiến nghị, khiếu nại của người dân, ổn định tình hình an ninh trật tự ở cơ sở cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai các dự án năng lượng tái tạo đã được phê duyệt theo quy hoạch trên địa bàn tỉnh, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Đồng thời, kiến nghị bổ sung trường hợp bồi thường, hỗ trợ thiệt hại đối với đất thuộc hành lang an toàn khi xây dựng các công trình năng lượng tái tạo vào dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đang trình tại Kỳ họp để tạo cơ sở pháp lý đồng bộ áp dụng thực hiện trong thời gian tới.

Được biết, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang trình Chính phủ có hướng dẫn về bồi thường, hỗ trợ đối với đất, tài sản trên đất thuộc hành lang an toàn cột tháp gió của Nhà máy điện gió.

Hiện chưa có quy định mức đền bù cho đất đai, tài sản của người dân nằm trong hành lang dự án, công trình điện gió (Ảnh minh họa)

Trước đó, Bộ Công Thương cũng đã nhận được một số phản ánh của người dân đối với việc đền bù, hỗ trợ trong phạm vi 300m từ công trình điện gió và trong hành lang an toàn công trình điện gió. Liên quan đến vấn đề này, Bộ Công Thương đã kịp thời thông tin trả lời những kiến nghị của người dân cụ thể:

Luật Đất đai có quy định về “Bồi thường về đất” (Khoản 12 Điều 3) và “Hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất” (Khoản 14 Điều 3). Các đối tượng không thuộc diện Nhà nước thu hồi đất thì về nguyên tắc sẽ thỏa thuận (nhà nước không quy định chính sách đền bù, hỗ trợ). Do vậy, sẽ có vướng mắc khi hộ dân bị ảnh hưởng không thỏa thuận, thống nhất được với chủ đầu tư điện gió về bồi thường, hỗ trợ.

Về tranh chấp đất đai (theo Khoản 24 Điều 3 Luật Đất đai): Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai quy định tại Điều 203 Luật Đất đai (UBND các cấp, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Tòa án), cụ thể:

Thứ nhất, hiện nay chưa có quy định cụ thể của pháp luật về “khu dân cư” và các đối tượng (nhà, công trình, cây trồng, vật nuôi…) được phép tồn tại trong phạm vi 300m từ công trình điện gió và trong hành lang an toàn công trình điện gió. Khái niệm “khu dân cư” tại Khoản 2 Điều 2 Nghị định số 14/2014/NĐ-CP đã bị bãi bỏ và thay thế bởi Nghị định số 51/2020/NĐ-CP.

Thứ hai, có thể do chủ đầu tư và các bên liên quan ngay từ đầu đã chưa quan tâm đúng mức, chưa nghiên cứu và thực hiện đúng quy định của pháp luật liên quan, trong đó có quy định:

Một là, "ưu tiên phát triển công trình điện gió ở các vị trí đất khô cằn, sỏi đá, ít có giá trị nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản, dân cư thưa thớt hoặc không có người dân sinh sống" theo Khoản 2 Điều 13 Thông tư số 02/2019/TT-BCT ngày 15 tháng 01 năm 2019 của Bộ Công Thương.

Hai là, “bảo đảm đầu tư xây dựng công trình… phù hợp với điều kiện tự nhiên, xã hội, đặc điểm văn hóa của địa phương; bảo đảm ổn định cuộc sống của nhân dân” theo Khoản 1 Điều 4 Luật Xây dựng.

Ba là, đảm bảo không lấn chiếm diện tích, lấn chiếm không gian đang được quản lý, sử dụng hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác và của khu vực công cộng, khu vực sử dụng chung (theo quy định tại Khoản 11 Điều 12 Luật Xây dựng).

Thứ tư, đảm bảo nguyên tắc không làm tổn hại đến lợi ích chính đáng của người sử dụng đất xung quanh (theo Khoản 2 Điều 6 Luật Đất đai).

Thực hiện Thông báo kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại văn bản số 2126/TB-TTKQH ngày 22/10/2022 của Tổng Thư ký Quốc hội về Báo cáo công tác dân nguyện của Quốc hội trong tháng 02/2023, Văn phòng Chính phủ đã có Văn bản số 2824/VPCP-QHĐP ngày 24/4/2023 thông báo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ đối với nội dung vướng mắc về đền bù, hỗ trợ liên quan đến dự án điện gió như sau: “Bộ Tài nguyên và Môi trường nghiên cứu bổ sung trường hợp bồi thường, hỗ trợ thiệt hại đối với đất thuộc hành lang an toàn khi xây dựng công trình có quy định hành lang bảo vệ an toàn (ngoài các công trình công cộng, quốc phòng, an ninh đã được quy định trong Luật Đất đai hiện hành).

Trong khi chờ sửa đổi, bổ sung Luật, giao Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan khẩn trương tham mưu, trình Chính phủ có hướng dẫn về bồi thường, hỗ trợ đối với đất, tài sản trên đất nằm trong khu vực hành lang an toàn cột tháp gió của Nhà máy điện gió”.