Sandbox - vai trò đặc biệt trong trung tâm tài chính quốc tế

Sandbox giúp bảo vệ máy tính khỏi các nguy cơ thâm nhập trái phép

Theo đó, sandbox được hiểu là một kỹ thuật quan trọng được sử dụng để cô lập các ứng dụng và đảm bảo tính bảo mật của máy tính hoặc điện thoại. Sandbox hay còn được gọi với cái tên khá “mỹ miều” là “hộp cát thần kỳ” giúp bảo vệ máy tính khỏi các nguy cơ thâm nhập trái phép.

Tại Việt Nam, trong gần một thập niên vừa qua, sự xuất hiện của các Fintech đặt ra thách thức cho các cơ quan quản lý nhà nước vì chưa có quy định điều chỉnh các hoạt động này. Do vậy, chính phủ đã giao cho Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu và xây dựng các quy định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) hoạt động công nghệ tài chính (Fintech) trong lĩnh vực ngân hàng.

Sandbox hay còn được gọi với cái tên khá “mỹ miều” là “hộp cát thần kỳ” giúp bảo vệ máy tính khỏi các nguy cơ thâm nhập trái phép - (Ảnh minh họa).

Kể từ khi soạn thảo và đưa nghị định sandbox cho Fintech lấy ý kiến lần đầu vào tháng 5/2020 thì đến tháng 3/2024 dự thảo được Ngân hàng Nhà nước đề xuất 3 lĩnh vực được thử nghiệm giải pháp Fintech gồm: Chấm điểm tín dụng; chia sẻ dữ liệu qua giao diện lập trình ứng dụng mở (Open API); cho vay ngang hàng (P2P Lending).

Nhìn chung, các quy định trong dự thảo nghị định sandbox đối với Fintech có đặc điểm chung như các sandbox của các nước trên thế giới. Tuy nhiên, có một số điểm đặt ra trong dự thảo nghị định sandbox đối với Fintech tại Việt Nam như: Dự thảo hiện mới chỉ đang xây dựng cho ba giải pháp Fintech trong lĩnh vực ngân hàng và việc cấp phép thử nghiệm được giao cho Ngân hàng Nhà nước. Trong khi đó, các giải pháp Fintech có thể liên quan đến nhiều hoạt động khác như chứng khoán, bảo hiểm...

Nếu chỉ giới hạn ở danh sách 3 giải pháp Fintech này có thể dẫn đến trường hợp phải ra một nghị định sandbox mới xem xét cấp phép bổ sung các giải pháp Fintech mới. Do đó nên tách bạch các giải pháp Fintech cho ba mảng lớn là: ngân hàng, chứng khoán và bảo hiểm, tương ứng với việc cấp phép thử nghiệm sẽ giao cho các cơ quan quản lý của các lĩnh vực này.

Cùng với đó, dự thảo chưa có cơ chế khuyến khích các công ty Fintech tham gia thử nghiệm, nhất là so với các công ty Fintech không tham gia thử nghiệm. Chẳng hạn, các công ty Fintech không tham gia cơ chế thử nghiệm sẽ bị giới hạn hoạt động, hoặc việc xin phép hoạt động chính thức sẽ bị kéo dài, tiêu chuẩn đánh giá khắt khe hơn, ưu tiên sau các công ty Fintech có tham gia thử nghiệm sau khi cơ chế thử nghiệm hoàn tất, hoặc các quy định pháp lý liên quan được xây dựng và ban hành.

Vai trò đặc biệt của sandbox trong trung tâm tài chính TP. Hồ Chí Minh

Theo PGS. TS. Hoàng Công Gia Khánh và TS. Trần Hùng Sơn, Trường Đại học Kinh tế - Luật (Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh), hiện nay, thành phố đang tập trung phát triển trung tâm công nghệ tài chính - một trụ cột của thị trường tài chính quốc tế . Trong hơn một thập kỷ qua, sự xuất hiện của công nghệ tài chính (Fintech) đang định hình lại sự phát triển và tương lai của ngành dịch vụ tài chính với sự ra đời của các dịch vụ và sản phẩm tài chính số.

Thực tế cho thấy, các lĩnh vực công nghệ tài chính cũng là thế mạnh của thành phố và đang được định hướng để tiếp tục phát triển khởi sắc. Trong nhiều năm liên tiếp, báo cáo Global Fintech Hub xếp TP. Hồ Chí Minh vào trong danh sách các trung tâm Fintech mới nổi (Emerging Fintech Hub). Để xây dựng trung tâm Fintech như một trụ cột của trung tâm tài chính quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh, cần phát triển hệ sinh thái Fintech, trong đó việc triển khai sandbox cho hoạt động công nghệ tài chính được xem là một yếu tố thúc đẩy sự phát triển này.

Việc triển khai sandbox tại TP. Hồ Chí Minh sẽ mang lại các lợi ích cụ thể như: Phát triển những sản phẩm tài chính có tính sáng tạo cho phát triển thị trường tài chính quốc tế. Thúc đẩy cộng đồng khởi nghiệp Fintech phát triển sôi động, cung cấp nhiều hình thức tài trợ cho các công ty khởi nghiệp vì việc triển khai sandbox là một tín hiệu để thu hút các nhà đầu tư tiềm năng. Thu hút các công ty tài chính và công nghệ trên thế giới, từ đó xây dựng thương hiệu thị trường tài chính quốc tế của TP. Hồ Chí Minh và từ đó thu hút lao động chất lượng cao trong lĩnh vực tài chính.

Ngoài ra, việc triển khai sandbox tại TP. Hồ Chí Minh sẽ thúc đẩy việc đối thoại và chia sẻ kiến thức giữa cộng đồng doanh nghiệp Fintech, ngân hàng và các doanh nghiệp công nghệ với các cơ quan quản lý. Từ đó, gia tăng những hiểu biết trong quá trình triển khai các sandbox thúc đẩy đổi mới sáng tạo tại Việt Nam nói chung và TP. Hồ Chí Minh nói riêng.

Sandbox có vai trò quan trọng trong việc xây dựng trung tâm tài chính quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh.

Khi triển khai sandbox tại TP. Hồ Chi Minh sẽ giúp cho lãnh đạo thành phố có thêm kênh thể hiện định hướng phát triển và xây dựng thương hiệu trung tâm tài chính quốc tế nói chung và trung tâm Fintech nói riêng, lắng nghe các kiến nghị, đề xuất để xây dựng các chính sách, điều kiện cơ sở vật chất phù hợp cho sự phát triển trung tâm tài chính quốc tế.

Ngoài ra, sẽ tạo điều kiện cho các đơn vị khoa học và công nghệ tại TP. Hồ Chí Minh có thêm những định hướng nhằm cập nhật, củng cố chương trình đào tạo theo kịp/đón đầu xu thế và hỗ trợ cho người học và các đối tượng khác liên quan đưa các ý tưởng ứng dụng khoa học dữ liệu và Fintech vào phục vụ đời sống.

Các chuyên gia cũng nhận định, dù hệ sinh thái công nghệ tài chính tại Việt Nam nói chung và TP. Hồ Chí Minh nói riêng đã có những bước phát triển ban đầu, tuy nhiên, sự phát triển của các công ty Fintech là không đồng đều, chủ yếu tập trung trong mảng thanh toán số (ví điện tử, cổng thanh toán). Trong khi đó, Fintech liên quan đến rất nhiều nội dung trong kinh doanh trong lĩnh vực tài chính, và các quy định pháp lý hiện tại chưa hoàn thiện, một số Fintech đã cung cấp các dịch vụ không được pháp luật cho phép, điều này ảnh hưởng tới niềm tin của thị trường tài chính.

Từ các nhận định trên, PGS. TS. Hoàng Công Gia Khánh và TS. Trần Hùng Sơn cũng đưa ra một số góp ý để phát triển hệ sinh thái công nghệ tài chính và thị trường tài chính quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh.

Các chuyên gia nhận định, Chính phủ cần sớm ban hành sandbox trong lĩnh vực ngân hàng và nhân rộng mô hình tương tự cho các Fintech trong lĩnh vực chứng khoán và bảo hiểm.

Cùng với đó, TP. Hồ Chí Minh cũng cần tiên phong trong việc triển khai sandbox cho hoạt động công nghệ tài chính trên địa bàn của thành phố. Ngoài 3 lĩnh vực được thử nghiệm giải pháp Fintech được đề cập trong dự thảo Quy định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát hoạt động công nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hàng, thành phố có thể đề xuất là địa phương được thử nghiệm đối với tiền kỹ thuật số của VND trong thời gian tới. Ngoài ra, thành phố cần Thành lập trung tâm hỗ trợ tư vấn pháp lý cho Fintech trong quá trình triển khai này. Xây dựng đội ngũ chuyên gia có nhiệm vụ đề xuất, xây dựng các quy định, theo dõi và giám sát việc triển khai.