Sản xuất đa quốc gia là chiến lược phổ biến của các thương hiệu toàn cầu

Tối ưu chi phí sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh

Trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu ngày càng đan xen, việc một sản phẩm được thiết kế, đặt hàng và tiêu thụ bởi doanh nghiệp ở một quốc gia nhưng sản xuất tại nhiều quốc gia khác nhau đã trở nên phổ biến. Đối với các thương hiệu toàn cầu, mô hình sản xuất đa quốc gia không chỉ giúp tối ưu chi phí, đảm bảo năng lực cung ứng mà còn nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Tuy nhiên, khi nhận thức của người tiêu dùng về xuất xứ hàng hóa ngày càng được nâng cao, thông tin ghi trên nhãn sản phẩm trở thành yếu tố đặc biệt nhạy cảm. Việc hiểu đúng khái niệm xuất xứ hàng hóa, cũng như cách thức doanh nghiệp tổ chức sản xuất theo mô hình đa quốc gia, đang trở thành yêu cầu quan trọng không chỉ đối với cơ quan quản lý và doanh nghiệp, mà cả với người tiêu dùng.

margin: 15px auto;" />

Thực tế cho thấy, tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp kết hợp sản xuất trong nước và hợp tác với nhà máy nước ngoài nhằm đáp ứng yêu cầu công nghệ, tối ưu chi phí hoặc đảm bảo năng lực cung ứng trong giai đoạn phát triển.

Chia sẻ về vấn đề này, bà Bùi Thị Huyền Trang - Giám đốc Công ty TNHH Thương mại và Xuất nhập khẩu FANI (đơn vị sở hữu thương hiệu TopGia - doanh nghiệp trong ngành giấy, đã triển khai kinh doanh theo hình thức này) cho biết, trong ngành giấy tiêu dùng, một số quốc gia như Trung Quốc sở hữu lợi thế về công nghệ sản xuất và quy mô. Đây là lý do một số thương hiệu Việt, trong đó có TopGia lựa chọn hợp tác gia công tại nước ngoài để bảo đảm chất lượng và đáp ứng nhu cầu thị trường.

Trên thực tế, sản xuất đa quốc gia là xu hướng của hàng loạt tập đoàn lớn: Apple thiết kế tại Mỹ nhưng lắp ráp chủ yếu tại Trung Quốc; linh kiện đến từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan… Nike vận hành hệ thống sản xuất trải rộng nhiều quốc gia, trong đó Việt Nam là cứ điểm quan trọng. Các thương hiệu thời trang xa xỉ như Louis Vuitton, Chanel cũng triển khai gia công tại nhiều khu vực khác nhau, từ châu Âu đến châu Á.

“Những ví dụ này cho thấy mô hình sản xuất đa quốc gia không chỉ phổ biến mà còn giúp doanh nghiệp tận dụng lợi thế thị trường: nơi có nhân lực tay nghề cao, có công nghệ đặc thù, nơi có chi phí tối ưu. Do đó, nơi sản xuất của thương hiệu được xác định bởi chiến lược và chủ sở hữu, không phải bởi nhãn “Made in”” – đại diện TopGia chia sẻ.

Bà Trang chia sẻ, hiện tại, 60% sản lượng giấy TopGia được sản xuất tại nhà máy ở Củ Chi, TP.Hồ Chí Minh với nguồn nguyên liệu 100% từ các đối tác trong nước, phục vụ nhu cầu phía Nam.

Đối với thị trường phía Bắc, chúng tôi đang sử dụng mô hình OEM (sản xuất theo đơn đặt hàng từ phía đối tác Trung Quốc) nhưng vẫn đảm bảo kiểm soát chất lượng chặt chẽ để sản phẩm nội địa và nhập khẩu có chất lượng tương đồng.

Mục tiêu nội địa hóa 100% là một phần trong chiến lược dài hạn của chúng tôi nhằm ổn định giá thành và tăng tính cạnh tranh, kiểm soát chất lượng. Chúng tôi đang đầu tư mở rộng nhà máy tại khu vực phía Bắc và hợp tác với các nhà cung cấp nguyên liệu nội địa để đảm bảo nguồn cung ổn định, hiện thực hóa giấc mơ "hàng Việt cho người Việt".

TopGia đồng thời mở rộng đầu tư nhà máy tại khu vực phía Bắc, chủ động hợp tác với các nhà cung cấp nguyên liệu nội địa để đảm bảo nguồn cung. Theo bà Trang, việc đẩy mạnh sản xuất trong nước giúp giảm chi phí logistics, rút ngắn thời gian cung ứng và đóng góp tích cực cho ngành công nghiệp giấy Việt Nam thông qua việc tạo thêm việc làm và gia tăng giá trị sản phẩm Việt.

Đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật, minh bạch xuất xứ

Theo xác chuyên gia kinh tế, tối ưu hóa sản xuất bao gồm cân đối giữa sản xuất trong nước và hợp tác quốc tế là bước đi chiến lược của nhiều doanh nghiệp Việt trong quá trình nâng tầm thương hiệu.

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa hàng Việt và hàng ngoại, việc duy trì chất lượng ổn định, tiết giảm chi phí và đảm bảo khả năng cung ứng là yếu tố then chốt. Do đó, lựa chọn địa điểm sản xuất phải dựa trên các tiêu chuẩn kỹ thuật, minh bạch về xuất xứ, thay vì dựa vào quan niệm sản phẩm đó được sản xuất ở đâu.

Trong môi trường kinh doanh toàn cầu hóa, nơi sản xuất không còn là yếu tố quyết định bản sắc thương hiệu, điều người tiêu dùng quan tâm nhiều hơn là: Chất lượng sản phẩm có ổn định không, thông tin có minh bạch không, thương hiệu có hành xử trách nhiệm hay không.

Địa điểm sản xuất chỉ phản ánh một phần cấu trúc vận hành, còn thương hiệu, về bản chất, gắn liền với chủ sở hữu và hệ giá trị doanh nghiệp theo đuổi.

Tuy nhiên, điều quan trọng, về phía doanh nghiệp, cần thông tin đầy đủ, khách quan và rõ ràng về nguồn gốc xuất xứ sản phẩm và minh bạch theo các quy định chung về tem nhãn trước khi lưu hành trên thị trường. Về phía người tiêu dùng, cần nâng cao hiểu biết về sản phẩm và đặc biệt là cần có niềm tin đối với các thương hiệu Việt. 

Việc hiểu đúng khái niệm “thương hiệu” và “nơi sản xuất” giúp người tiêu dùng tránh nhầm lẫn, tạo điều kiện để doanh nghiệp Việt minh bạch hơn, tự tin hơn trên thị trường. Đây cũng là nền tảng để thương hiệu Việt phát triển bền vững, cạnh tranh sòng phẳng và vươn ra chuỗi cung ứng khu vực trong thời kỳ hội nhập sâu rộng hiện nay.