Việt Nam thu hút FDI giữa bối cảnh chuyển dịch dòng vốn toàn cầu
Báo cáo mới của Văn phòng Nghiên cứu Kinh tế Vĩ mô ASEAN+3 (AMRO) mang tên “The Reconfiguration of Foreign Direct Investment in ASEAN+3” nhấn mạnh xu hướng chuyển dịch dòng vốn FDI do tác động của các yếu tố kinh tế và địa chính trị. Báo cáo nêu bật ASEAN, đặc biệt là Việt Nam, như điểm đến ưu tiên của nhiều nhà đầu tư quốc tế. Khi Mỹ và Trung Quốc giảm đầu tư lẫn nhau, Việt Nam nổi lên như sự thay thế lý tưởng nhờ môi trường đầu tư ổn định và chính sách ưu đãi dòng vốn vào các lĩnh vực sản xuất và công nghệ.
 |
| Việt Nam đang là điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI khi xu hướng chuyển dịch khỏi Trung Quốc ngày càng rõ nét |
Trong năm 2022, tổng vốn FDI vào ASEAN đạt 1,5 nghìn tỷ USD, với Singapore, Việt Nam, Malaysia và Thái Lan dẫn đầu trong việc thu hút vốn. Ngược lại, Trung Quốc ghi nhận sự sụt giảm dòng vốn FDI do căng thẳng thương mại với Hoa Kỳ và chính sách kiểm soát vốn. ASEAN+3 đã chiếm 45% tổng FDI toàn cầu trong giai đoạn 2021-2023, vượt xa các khu vực khác như EU và Bắc Mỹ.
Việt Nam – Điểm đến hàng đầu của FDI nhờ chính sách và nhân lực
Theo báo cáo, ASEAN đã vượt qua Trung Quốc để trở thành điểm đến chính của FDI trong nhiều ngành công nghiệp chiến lược. Việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng nhằm giảm phụ thuộc vào Trung Quốc và căng thẳng thương mại Mỹ-Trung đã thúc đẩy các nhà đầu tư tìm kiếm thị trường thay thế. Chi phí lao động tăng cao, các quy định quản lý chặt chẽ và chiến lược chuyển dịch sang ngành công nghệ cao tại Trung Quốc là những nguyên nhân chính khiến FDI giảm mạnh tại đây.
Tại Việt Nam, tỷ lệ FDI trên GDP đã tăng từ 8% (giai đoạn 2015-2017) lên 19% (giai đoạn 2021-2023), cao hơn nhiều nước ASEAN. Các lĩnh vực sản xuất điện tử và công nghiệp phụ trợ thu hút lượng lớn FDI, đặc biệt từ Nhật Bản, Hàn Quốc và Mỹ. Dữ liệu cho thấy các dự án FDI mới tại Việt Nam ngày càng tăng, chiếm hơn 60% giá trị các dự án mới vào năm 2023. Sự gia tăng này không chỉ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mà còn góp phần chuyển giao công nghệ và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.
Giải pháp để Việt Nam tối ưu hóa FDI
Dòng vốn FDI không chỉ tạo việc làm mà còn cải thiện cơ sở hạ tầng và năng lực công nghệ cho Việt Nam. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa lợi ích, Việt Nam cần cải thiện hạ tầng giao thông và nâng cao năng lực sản xuất. Sự tương tác giữa FDI và tăng trưởng kinh tế sẽ mạnh mẽ hơn khi Việt Nam sở hữu nguồn nhân lực chất lượng cao và chính sách kinh tế ổn định. Cải thiện môi trường kinh doanh, đặc biệt là thủ tục hành chính, và nâng cao năng lực quản lý là những bước quan trọng giúp thu hút FDI.
Báo cáo AMRO nhấn mạnh rằng, việc tăng cường chất lượng thể chế kinh tế và phát triển nguồn nhân lực là yếu tố then chốt để Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn cho các dự án đầu tư dài hạn. Điều này bao gồm cải cách thủ tục hành chính, giảm thủ tục giấy tờ và đầu tư vào hạ tầng kỹ thuật số để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của nhà đầu tư quốc tế.
Xu hướng chuyển dịch FDI từ Trung Quốc sang ASEAN mang lại nhiều cơ hội và cũng không ít thách thức. Để duy trì lợi thế cạnh tranh, Việt Nam cần tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Với chính sách đúng đắn và hạ tầng được cải thiện, Việt Nam có thể trở thành trung tâm FDI hàng đầu trong khu vực, đóng góp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.
 | Kinh tế 9 tháng 2024: Chính phủ năng động, đổi mới đã tiếp sức cho các động lực tăng trưởng Năm 2024, kinh tế Việt Nam đã đi được 3/4 quãng đường trong bối cảnh kinh tế thế giới dần hồi phục nhưng bấp bênh, ... |
 | Nhiều địa phương đạt kết quả tăng trưởng ấn tượng trong 9 tháng đầu năm 2024 Trong 9 tháng đầu năm 2024, nhiều địa phương đã đạt được kết quả tăng trưởng kinh tế vượt bậc, đóng góp quan trọng vào ... |
Nguyễn Thanh