Phát triển du lịch Việt Nam nhanh, bền vững

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Du lịch được xác định là một ngành kinh tế mũi nhọn theo Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16/01/2017 của Bộ Chính trị, góp phần quan trọng vào tạo việc làm, sinh kế cho người dân, xóa đói, giảm nghèo, thu hút đầu tư, thúc đẩy tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế, bảo tồn và phát huy giá trị truyền thống, lịch sử, văn hóa của dân tộc, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân.

Đồng thời, du lịch là cầu nối giao lưu quốc tế thiết thực, hiệu quả, để khách du lịch khắp nơi trên thế giới đến thăm, trải nghiệm, hiểu hơn, chia sẻ hơn, yêu quý hơn đất nước, văn hóa, con người Việt Nam.

Để phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn theo tinh thần chỉ đạo của Bộ Chính trị (Nghị quyết số 08-NQ/TW ngày 16/01/2017); triển khai hiệu quả Nghị quyết của Chính phủ về các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu đẩy nhanh phục hồi, tăng tốc phát triển du lịch (Nghị quyết số 82/NQ-CP ngày 18/05/2023); hoàn thành mục tiêu đến năm 2025 đón ít nhất 35 triệu lượt khách quốc tế và 120 triệu lượt khách nội địa, đến năm 2030 đón 50 triệu lượt khách quốc tế, 160 triệu lượt khách nội địa, Thủ tướng nhấn mạnh: Du lịch Việt Nam cần thực sự đổi mới tư duy, cách làm với các biện pháp sáng tạo, đột phá, đồng bộ, hiệu quả; thực hiện "liên kết chặt chẽ, phối hợp nhịp nhàng, hợp tác toàn diện".

Du lịch là một điểm sáng trong phục hồi kinh tế

Báo cáo đánh giá về thực trạng hoạt động du lịch thời gian qua; định hướng và các giải pháp phát triển du lịch Việt Nam nhanh, bền vững, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) Nguyễn Văn Hùng cho biết, năm 2023, trong bối cảnh quốc tế, trong nước còn nhiều thách thức, song ngành du lịch Việt Nam đã đạt được một số kết quả nổi bật, như: Cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển du lịch, hỗ trợ các doanh nghiệp du lịch tiếp tục được rà soát, điều chỉnh, bổ sung và ban hành kịp thời. Các vấn đề tạo thuận lợi cho khách du lịch quốc tế có chuyển biến mạnh mẽ, đặc biệt là thủ tục xuất nhập cảnh, thị thực. Sản phẩm du lịch được làm mới, hấp dẫn hơn và có khả năng cạnh tranh tốt hơn. Nhiều điểm đến mới được đầu tư, hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ du lịch được cải thiện…

Kết quả là, trong 10 tháng đầu năm 2023, lượng khách quốc tế đến Việt Nam đạt gần 10 triệu lượt (hơn 9,998 triệu lượt), tăng gấp 4,6 lần so với cùng kỳ năm trước, vượt chỉ tiêu kế hoạch cả năm; khách nội địa đạt 98,7 triệu lượt khách; tổng thu từ khách du lịch đạt 582,6 nghìn tỷ đồng.

Theo tổng hợp của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, du lịch là một điểm sáng trong phục hồi nền kinh tế, kết quả phục hồi du lịch có tác động lan tỏa tới nhiều lĩnh vực, góp phần cải thiện ba động lực tăng trưởng của nền kinh tế là đầu tư, xuất khẩu và tiêu dùng.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cũng cho biết, ngành

du lịch vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam phục hồi tương đối chậm, chưa đáp ứng kỳ vọng, nguyên nhân là do: Một số thị trường trọng điểm truyền thống mở cửa từng bước, chưa lấy lại tốc độ tăng trưởng như trước đại dịch; công tác kết nối, khai thác các thị trường mới, thị trường tiềm năng còn chậm, gặp nhiều khó khăn; truyền thông chính sách, cập nhật, quảng bá thông tin về những quy định mới của Du lịch Việt Nam còn hạn chế, thiếu kịp thời; công tác quản lý điểm đến tại một số địa phương có biểu hiện thiếu quyết liệt, chưa kịp thời xử lý các vấn đề về ô nhiễm môi trường, rác thải, tình trạng "chặt, chém" du khách…làm ảnh hưởng đến hình ảnh, thương hiệu du lịch Việt Nam….

Tại hội nghị, ông Vũ Thế Bình, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam đánh giá, Chính phủ hết sức quan tâm đến du lịch, cụ thể: Chính phủ đã tập trung hỗ trợ nhiều cho du lịch, có những chính sách như mở cửa sớm, đặc biệt triển khai Nghị quyết 82 vừa ra, đưa ra kế hoạch hành động rất chi tiết, đầy đủ để khôi phục và phát triển nhanh du lịch….

Trong 10 tháng vừa qua, ngành du lịch đã cố gắng hết sức nhưng còn nhiều điều chưa đạt được. Tuy khách của chúng ta tăng nhanh, nội địa cũng tăng nhanh nhưng tốc độ đã suy giảm. Quan trọng là thu từ khách nội địa giảm khá nhiều nên ở đây phải bàn kỹ hơn về du lịch nội địa. “Quốc tế thì chúng ta đã đạt vượt mức đề ra trong kế hoạch, nhưng phải lưu ý là kế hoạch của chúng ta đặt ra rấp thấp, nên có vượt thì phải gấp đôi mới tương xứng với các nước trong khu vực được. Còn 2 tháng cuối năm, phải quyết liệt thu hút nhiều nhất có thể với khách quốc tế”, ông Vũ Thế Bình nhấn mạnh.

Kích cầu du lịch trong nước?

Để kích cầu du lịch, thu hút nhiều khách du lịch quốc tế đến Việt Nam hơn nữa, qua đó góp phần giúp ngành du lịch phục hồi và phát triển, ông Vũ Thế Bình đề xuất một số giải pháp, như: Chính phủ chỉ đạo các ngành tập trung thực hiện một số chính sách đã ban hành như Nghị quyết 08 của Bộ Chính trị, đặc biệt là điều chỉnh giá điện của các cơ sở lưu trú du lịch; cơ cấu lại thị trường quốc tế, đẩy mạnh xúc tiến du lịch; chuyển hướng du lịch sang du lịch xanh để phát triển bền vững, trong đó cốt lõi là bảo vệ môi trường và chuyển các dịch vụ du lịch sang dịch vụ du lịch xanh; đẩy mạnh các sản phẩm du lịch mới, hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực du lịch…

Ông Vũ Thế Bình cũng kiến nghị, Chính phủ điều chỉnh thời hạn triển khai một số chính sách trong thời gian COVID-19 như Nghị định số 94/2021 của Chính phủ về mức ký quỹ kinh doanh dịch vụ lữ hành, vấn đề phí thẩm định giấy phép lữ hành, vấn đề giấy phép; doanh nghiệp du lịch được tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi từ phía Nhà nước… “Những gì chúng ta đã quy định, chúng tôi đề nghị Chính phủ cho phép kéo dài thời hạn thực hiện sang hết năm 2023”, ông Vũ Thế Bình kiến nghị.

“Đã đến lúc chúng ta cần kiến tạo những "điểm đến" vừa mang bản sắc Việt, vừa có tính quốc tế cao, phù hợp với xu hướng toàn cầu hóa của ngành du lịch. Đó chính là xu thế phát triển điểm đến đẳng cấp và đa trải nghiệm với những sản phẩm du lịch sáng tạo, độc đáo, có khả năng thu hút và giữ chân du khách liên tục trong nhiều năm, thậm chí trở thành điểm "phải đến" tại châu Á”, đại diện Tập đoàn Vingroup nêu quan điểm tại hội nghị.

Để du lịch Việt Nam thực sự phát triển, đại diện Vingroup cho rằng, chỉ nỗ lực của một vài doanh nghiệp là chưa đủ mà cần có sự chung tay của cả cộng đồng. Theo đó, cần có chính chính sách miễn visa linh hoạt, miễn visa cho một số thị trường chủ lực trong một số giai đoạn ngắn hạn theo chiến lược phát triển du lịch quốc gia. Nghiêm túc xây dựng kế hoạch hành động du lịch xanh – bền vững quốc gia và hành động để đạt được các tiêu chuẩn toàn cầu của Hội đồng Du lịch bền vững toàn cầu (GSTC) cho các cơ sở du lịch, khách sạn... Thực hiện xã hội hóa nguồn vốn cho các quỹ đầu tư phát triển du lịch với các dự án trọng điểm tập trung theo chiến lược điểm đến của các địa phương du lịch lớn của quốc gia.

Bà Nguyễn Thị Phương Thảo, Chủ tịch HĐQT Sovico Holdings nhấn mạnh: “Chúng ta cần hành động khẩn trương để những điểm đến đông vui trở lại”. Việt Nam vừa qua có các chính sách thuận lợi hơn về thị thực; đầu tư vào công nghệ, ứng dụng các công nghệ hiện đại vào các hoạt động quản lý xuất nhập cảnh, cấp e-visa nhanh chóng và thuận tiện cho du khách quốc tế là điều kiện thuận lợi cho du lịch phát triển; đẩy mạnh hoạt động đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho du lịch… “Chúng tôi sẵn sàng đưa ra các sáng kiến phát triển du lịch trên nền tảng giá trị văn hoá, lịch sử truyền thống Việt Nam và tinh thần sáng tạo của thời đại mới. Xây dựng các chương trình quảng bá du lịch Việt Nam ở tầm quốc gia”, bà Nguyễn Thị Phương Thảo bày tỏ.

Bà Nguyễn Thái Hoài Anh, Phó Tổng Giám đốc tập đoàn Sun Group đề xuất, Bộ VHTT&DL và Bộ Ngoại giao, cơ quan truyền thông đẩy mạnh quảng bá du lịch thông qua các hội nghị xúc tiến tới những thị trường trọng điểm. Bộ VHTT&DL cần ưu tiên ngân sách cho công tác này. Đồng thời, doanh nghiệp kinh doanh du lịch, hàng không tích cực quảng bá hình ảnh du lịch Việt nam tại thị trường trọng điểm như Đông Bắc Á, Đông Nam Á, Bắc Mỹ,… “Theo Sun Group, ngân sách quảng báo du lịch Việt Nam hiện vẫn chưa tương xứng với tiềm năng phát triển”, bà Nguyễn Thái Hoài Anh nhấn mạnh.

Phát triển du lịch theo hướng chuyên nghiệp, chất lượng, hiệu quả

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá, du lịch Việt Nam còn nhiều tiềm năng khác biệt, lợi thế cạnh tranh, cơ hội nổi trội để tiếp tục phát triển thời gian tới. Những nền tảng quan trọng để du lịch Việt Nam phát triển là: Hệ thống chính trị nước ta ổn định; an ninh trật tự, chủ quyền lãnh thổ được giữ vững. Vị trí địa lý thuận lợi; hệ thống giao thông tương đối đồng bộ với cả 5 phương thức (đường bộ, hàng không, đường sắt, đường thủy nội địa và hàng hải) và đang phát triển theo hướng tăng cường liên kết. Có nguồn nhân lực trẻ, dồi dào. Có thiên nhiên hùng vĩ, tươi đẹp, đa dạng, phong phú về cả núi, rừng, biển và sông; nền văn hóa dân tộc phong phú, đặc sắc; người dân hiền hậu, mến khách, cần cù, linh hoạt, sáng tạo. Chuyển đổi số được đẩy mạnh ở tất cả các cấp, các ngành, lĩnh vực...

“Tuy nhiên, chúng ta cũng cần thẳng thắn nhìn nhận những tồn tại, hạn chế, yếu kém. Thể chế, chính sách, pháp luật cần tiếp tục sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh.

Nhận định du lịch là lĩnh vực kinh tế tổng hợp, liên quan tới nhiều ngành, nhiều cấp, nhiều địa phương, liên quan tới các vấn đề toàn cầu, toàn dân, do đó, phải có cách tiếp cận tương đối toàn diện, toàn cầu, toàn dân; "nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, động lực bắt nguồn từ đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân", Thủ tướng nhấn mạnh.

Theo Thủ tướng, xây dựng thương hiệu du lịch đặc sắc Việt Nam dựa trên nguồn lực con người, thiên nhiên và truyền thống văn hóa lịch sử. Liên kết chặt chẽ, phối hợp hiệu quả giữa các doanh nghiệp, các chủ thể liên quan, giữa Trung ương và địa phương, giữa Nhà nước và tư nhân, giữa các bộ ngành, địa phương. Xây dựng chuỗi giá trị liên kết quốc gia và toàn cầu.

Phát triển du lịch phải đặt trong tổng thể với phát triển kinh tế - xã hội với vai trò là ngành kinh tế mũi nhọn. Tranh thủ thời cơ, vượt qua thách thức, tận dụng cơ hội phát triển du lịch nhanh, bền vững, tạo động lực thúc đẩy sự phát triển các ngành và lĩnh vực khác, góp phần quan trọng chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế theo hướng hiện đại.

Phát triển du lịch là trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị, của các cấp, các ngành và toàn xã hội dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ của các cấp ủy đảng, sự quản lý thống nhất của Nhà nước; phát huy mạnh mẽ vai trò động lực của doanh nghiệp và cộng đồng dân cư.

Thủ tướng yêu cầu, phát triển du lịch theo hướng chuyên nghiệp, chất lượng, hiệu quả; chuyển dần từ chiều rộng sang chiều sâu trên cơ sở tận dụng, phát huy tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội và lợi thế cạnh tranh gắn với bảo vệ môi trường, tài nguyên thiên nhiên, văn hóa, truyền thống, nét đẹp đất nước, con người Việt Nam. Không hy sinh tiến bộ, công bằng xã hội và môi trường để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần. Đồng thời, chú trọng vừa phát triển các sản phẩm du lịch đa dạng, phong phú, vừa có tính đặc sắc, riêng có, chất lượng cao và giá trị gia tăng lớn; vừa phát triển loại hình du lịch bình dân, phổ thông, đại chúng cùng với loại hình du lịch đơn lẻ, đặc biệt sang trọng dành cho đối tượng thu nhập cao.